Từ quỵt lương tới lật xe
Gần 100 người lao động (NLĐ) làm việc cho Cty Hồng Nguyên Long (chế biến trái thanh long, xã Phước Tân Hưng, huyện Châu Thành, tỉnh Long An) đang “cầu cứu” lãnh đạo tỉnh Long An, huyện Châu Thành và các ngành chức năng địa phương về việc họ bị quỵt khoảng 600 triệu đồng tiền công. Họ làm việc không có hợp đồng lao động (HĐLĐ), được trả lương 2 tuần/lần qua CTC. Cuối năm 2018, họ không được trả lương, CTC cứ hẹn hết lần này đến lần khác, về sau thì biến mất.
Đại diện Cty Hồng Nguyên Long cho biết, Cty sử dụng LĐ qua một đơn vị chuyên làm dịch vụ cung cấp LĐ, tiền lương của NLĐ được Cty trả đầy đủ cho người cung cấp LĐ. Sau khi xảy ra việc nợ lương của NLĐ, Cty Hồng Nguyên Long đã mời CTC tới gặp NLĐ để giải quyết. Ban đầu người này hứa sẽ trả đầy đủ lương cho NLĐ, nhưng sau đó họ đã trốn mất, không liên lạc được. Cty Hồng Nguyên Long đã trình báo đầy đủ mọi việc cho cơ quan chức năng địa phương.
Hàng ngày phải dậy từ lúc 3 - 4 giờ sáng, vượt quãng đường gần 70km đi làm công nhân (CN) trong Cty An Hưng Nông (Chi nhánh Long An, TP. Tân An), chị Nguyễn Thị Lan (ngụ xã Tân Lập, huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An) kiếm được tiền công mỗi ngày 142.000 đồng để cùng chồng lo trả nợ trị bệnh cho con. Chị đi làm qua CTC, lĩnh lương qua họ, ngoài ra không có bất cứ ràng buộc nào với Cty An Hưng Nông, không HĐLĐ...
Sáng sớm 11.5.2019, chiếc xe chở hơn 40 CN từ Mộc Hóa về TP. Tân An làm việc đã bị lật dọc đường. Vụ lật xe đã làm khoảng 10 CN bị thương, trong đó chị Nguyễn Thị Lan bị nặng nhất, các bác sĩ phải cắt bỏ chân của chị ngang đầu gối. Nhờ có BHYT, gia đình chị Lan không phải lo chi phí điều trị cho chị. Nhưng chồng con chị phải bỏ hết công việc để lo cho chị, rồi chị sẽ tàn phế suốt đời. Ước mơ “thoát nghèo” của gia đình chị Lan càng trở nên xa vời.
NLĐ lĩnh đủ hậu quả
Lãnh đạo huyện Châu Thành (tỉnh Long An) đã giao cho ngành chức năng huyện giải quyết vụ “quỵt tiền lương” tại Cty Hồng Nguyên Long, đòi lại quyền lợi chính đáng cho NLĐ. Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Sáu - Trưởng phòng LĐTBXH huyện Châu Thành, giữa NLĐ với Cty Hồng Nguyên Long và người CTC không có bất cứ giấy tờ gì thể hiện có quan hệ công việc, làm cho việc giải quyết vụ việc gặp nhiều khó khăn. Phòng LĐTBXH huyện đã tư vấn cho NLĐ làm đơn kiện ra tòa đòi quyền lợi. Thế nhưng, số tiền 600 triệu đồng là lớn, nhưng chia ra mỗi NLĐ bị quỵt chỉ khoảng 6 triệu đồng, họ không thể bỏ hết công chuyện làm ăn để đeo theo vụ kiện, còn phải bỏ ra trước chi phí đi kiện,…
Đến Trung tâm Chấn thương chỉnh hình TPHCM thăm chị Nguyễn Thị Lan trong vụ lật xe, Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Long An - bà Phạm Thị Quyên - đã không thể kềm chế cảm xúc trước hoàn cảnh bi đát của nạn nhân. Bà Quyên hứa sẽ nghiên cứu các quy định hiện hành để mong giúp chị Lan được hưởng chế độ tai nạn lao động. Thế nhưng, trao đổi với người viết sau đó, bà Quyên cho biết, do yếu tố cơ bản nhất là một thỏa thuận bằng giấy tờ giữa NLĐ với DN (hoặc CTC) cũng không có, vì vậy không có cách gì giúp được chị Lan.
Ông Nguyễn Văn Cai - nguyên Giám đốc sản xuất Cty Chế biến thủy sản Long An, TP. Tân An - cho biết, việc sử dụng “công khoán” (LĐ qua CTC) được thực hiện khá phổ biến ở nhiều DN chế biến thủy sản. Sử dụng LĐ qua CTC giúp DN khắc phục khó khăn do yếu tố “thời vụ” và giảm gánh nặng BHXH. Để giảm rủi ro cho NLĐ, Cty không “khoán một cục” cho CTC, mà chỉ cho CTC hưởng “hoa hồng” trên NLĐ (10.000 đồng/người/ngày). Còn lại, Cty trực tiếp trả lương cho NLĐ, lo xe đưa rước, ăn nghỉ cho NLĐ,…
