Đau ốm mới biết mình chịu thiệt thòi
“Lúc đó, tôi đang bảo vệ mục tiêu trên đường Phan Xích Long, quận Phú Nhuận (TPHCM), tự nhiên thấy đau nhói ở bụng. Tôi cứ nghĩ trúng gió bình thường nên bôi dầu rồi tự mua thuốc Tây về uống, nào ngờ…” - ông Nguyễn Văn Mỹ, vốn là nhân viên bảo vệ của Cty Dịch vụ bảo vệ A.T (TPHCM), kể lại câu chuyện của mình.
Cái “nào ngờ” của ông Mỹ là một đợt nằm viện đến thập tử nhất sinh. Ông bị viêm ruột thừa, để lâu làm mủ dẫn đến vỡ phần ruột bị viêm. “Tôi không có thẻ BHYT nên sợ đi viện lắm, chỉ đến khi đau muốn ngất đi, người nhà mới đưa đi bệnh viện”, ông Mỹ nói. Đợt điều trị viêm ruột thừa đó, gia đình ông phải vay nợ mấy chục triệu đồng.
Ông Mỹ thở dài: “Nếu công ty đóng BHXH, mua BHYT cho tôi thì đâu đến nỗi nào. Lúc vào viện tôi mới ân hận, giá như mỗi tháng trích mấy trăm nghìn trong tổng số tiền lương 6 triệu đồng để đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp thì gia đình tôi đã không túng quẫn khi tôi đau ốm”.
Cùng cảnh ngộ như ông Mỹ, ký hợp đồng thỏa thuận làm nhân viên bảo vệ cho Cty bảo vệ L.H (quận Tân Bình) hơn 5 năm qua nhưng ông Lưu Văn Minh không được công ty tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.
“Lúc khỏe thì không sao, đến khi lâm bệnh mới biết mình đã và sẽ chịu rất nhiều thiệt thòi. Khi ký hợp đồng với công ty, phía công ty nói là thay vì trích lương đóng cho cơ quan BHXH mà không biết bao giờ mới lấy lại được, công ty sẽ trả hết vào lương. Tôi nghe vậy nên đồng ý ngay. Đến khi bị bệnh mới hiểu, đóng BHXH không chỉ là nhận lương hưu sau này mà khi ốm đau có BHYT lo, khi thất nghiệp có BH thất nghiệp trợ cấp. Mình làm bảo vệ mà chính mình không được bảo vệ”, ông Minh thở dài.
Thỏa thuận không đóng BHXH bắt buộc là phạm luật!
Thực tế tại nhiều DN hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ bảo vệ, lợi dụng việc hiểu biết pháp luật còn hạn chế của NLĐ, phía công ty không đóng BHXH cho NLĐ hoặc thỏa thuận trả hết vào lương. Hoặc các DN lách luật bằng ký ký hợp đồng ngắn hạn, hợp đồng dịch vụ, hợp đồng thỏa thuận bảo vệ…
Theo cơ quan BHXH TPHCM, quy định tại điểm b khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Luật BHXH 2014, kể từ ngày 1.1.2018, NLĐ được DN tuyển dụng vào làm việc có ký kết HĐLĐ có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng thuộc đối tượng bắt buộc phải tham gia BHXH, BHYT và BH thất nghiệp, trừ HĐLĐ được ký kết đối với NLĐ đang thử việc hoặc hợp đồng thời vụ được ký kết với NLĐ đã nghỉ hưởng chế độ hưu trí theo quy định của Bộ luật Lao động, Luật BHXH hiện hành.
Về tiền lương đóng BHXH, căn cứ vào Thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH và Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH để xác định phần nào là tiền lương cố định để đóng đúng, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ. Nếu DN cố tình “chẻ” hợp đồng, “lách” luật, khi bị phát hiện sẽ bị xử phạt và buộc phải truy đóng. Còn DN cố tình vi phạm có tính chất hệ thống và nghiêm trọng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo luật sư Nguyễn Giang Nam (Đoàn Luật sư TPHCM), ngay cả NLĐ nếu thỏa thuận với chủ DN không đóng BHXH thì chính NLĐ cũng đang vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý vi phạm hành chính. Cụ thể theo Nghị định 88/2015/NĐ-CP, NLĐ có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp hoặc tham gia không đúng mức quy định sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
“Tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là bảo vệ cho chính bản thân mình. Đừng vì cái lợi trước mắt mà thỏa thuận, đồng thuận với chủ DN không tham gia. Điều đó không chỉ vi phạm pháp luật mà còn tước đi quyền được bảo đảm an sinh của mình”, luật sư Nguyễn Giang Nam khuyến cáo.
