Đừng để công nhân thành robot trong chính nhà mình
Hội nghị đã ghi nhận 14 ý kiến trực tiếp của các chủ tịch LĐLĐ huyện, chủ tịch Công đoàn (CĐ) ngành và chủ tịch CĐCS trong các DN, trường học. Đa số ý kiến cho rằng, thực tế, chính việc kéo dài thời giờ làm việc là một trong những nguyên nhân hàng đầu trong việc tranh chấp lao động, ngừng việc tập thể. Người lao động (NLĐ) phải liên tục làm việc trong DN từ sáng sớm đến chiều tối, thậm chí đến 21-22h; làm việc từ thứ hai đến thứ bảy hằng tuần đã ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống. Họ không có thời gian học tập, tham khảo, không có cơ hội tìm kiếm bạn đời và là nguyên nhân làm rạn nứt hạnh phúc gia đình.
Về vấn đề này, dưới góc độ của NLĐ trực tiếp trong DN và cũng là phụ nữ đang nuôi con nhỏ, chị Lê Thị An - Chủ tịch CĐCS Cty TNHH Giày Annora Việt Nam - tha thiết xin đừng tăng thời gian làm thêm lên tới 400 giờ/năm. “Nếu việc mở rộng khung giờ làm thêm tối đa 400 giờ/năm được áp dụng, nó sẽ tác động rất lớn đến NLĐ, đặc biệt là những CNLĐ trong ngành giày da. Nếu cứ liên miên làm việc từ 7h sáng đến 20h mới tan ca, NLĐ về đến nhà khoảng 21h. Công nhân giày da đa phần là phụ nữ, liệu có đảm bảo được vai trò, thiên chức của người phụ nữ? Đừng để tình trạng người mẹ đi làm từ lúc con đang ngủ và về nhà khi con đã ngủ. Tình trạng này kéo dài sẽ biến NLĐ trở thành những cỗ robot ngay trong chính ngôi nhà của mình” - chị An nói. Phát biểu của chị An khiến cả hội nghị xúc động với tràng vỗ tay dài đồng tình.
Chị An cho hay, kết quả lấy ý kiến 15.348 CNLĐ trong Cty thì có tới 13.260 người không đồng ý phương án tăng giờ làm thêm lên đến 400 giờ/năm; chỉ có 2.088 người đồng ý và đa số là những người làm ở bộ phận văn phòng, hành chính.
Theo báo cáo tổng kết đánh giá thi hành Bộ luật Lao động 2012 của các cấp CĐ trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, tình trạng DN tổ chức làm thêm quá số giờ quy định khá phổ biến, nhất là các DN giày da, dệt may, điện tử, chế biến thuỷ hải sản. Hầu hết DN đều tận dụng tối đa giờ làm thêm cho phép (200 hoặc 300 giờ/năm), có nơi thời gian làm thêm vượt gấp 2-3 lần, NLĐ phải làm việc 10 - 12 giờ/ngày, có nơi 14 giờ/ngày.
Cũng theo báo cáo này, có tình trạng vì DN muốn giảm thiểu đầu tư cơ sở hạ tầng, sử dụng triệt để nguồn nhân lực trong khi công tác quản lý nhà nước về lao động, việc thanh tra, xử lý hành vi vi phạm pháp luật lao động còn hạn chế, bất cập. Nếu quy định tăng thời gian làm thêm tối đa lên tới 400 giờ/năm, DN sẽ càng lợi dụng tối đa chính sách, vắt kiệt sức của NLĐ. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ, tai nạn lao động rất có thể xảy ra. Qua tổng hợp cho thấy, có nhiều bệnh lý của việc giảm sức khoẻ đã diễn ra như đau lưng, mỏi mắt, đau dạ dày...
“Từ những lý do đó, đại đa số NLĐ và cán bộ CĐ Thanh Hoá không thống nhất với phương án tăng giờ làm thêm lên 400 giờ/năm” - ông Ngô Tôn Tẫn, Chủ tịch LĐLĐ Thanh Hoá, nhấn mạnh. Còn nếu cứ cố cho phép tăng thì phải tính tiền lương làm thêm cho NLĐ theo phương pháp luỹ tiến. Ông Ngô Tôn Tẫn còn đề nghị tăng thêm 3 ngày nghỉ trong năm như đề xuất của Tổng LĐLĐVN.
Không tăng tuổi nghỉ hưu
Vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu cũng nhận được nhiều ý kiến rõ ràng của CNLĐ và cán bộ CĐ. Theo báo cáo của các cấp CĐ trong tỉnh, đa số các DN da giày, may mặc, điện tử, chế biến hải sản không muốn sử dụng lao động lớn tuổi vì phải trả lương thâm niên cao trong khi kỹ năng, trình độ hạn chế theo tuổi tác. Thực tế khảo sát tại Khu kinh tế (KKT) Nghi Sơn cho thấy, tỉ lệ nữ CNLĐ trong các ngành giày da, may mặc lên tới 93%, trong khi độ tuổi 45 trở lên đã có dấu hiệu hạn chế khả năng lao động.
Ông Vũ Tuấn Minh - Chủ tịch CĐ KKT Nghi Sơn - cho rằng, nếu tăng tuổi nghỉ hưu đối với bộ phận lao động này, họ phải tự rời bỏ công việc vì không thể trụ lại hoặc bị chấm dứt HĐLĐ. Khi đó, họ phải về hưu sớm, hưởng mức lương hưu thấp và tiếp tục phải đi kiếm sống khi đã già. Như vậy là không hợp lý. Ông Minh cho biết, qua khảo sát, có tới 54.368/57.477 (94,59%) ý kiến CNLĐ đề nghị không nên tăng tuổi nghỉ hưu đối với những người như họ.
Một cách tâm huyết, ông Mai Bá Nam - Chủ tịch CĐ ngành Giáo dục Thanh Hoá - nói rằng, tuổi giáo viên mầm non càng cao, độ chậm chạp càng lớn. Trong khi đó, công việc của giáo viên mầm non trong một ngày bắt đầu từ 6h30 sáng đến 5h30 chiều, tính ra thời gian làm việc của họ lên tới 10-11 giờ/ngày. “Vì vậy, nếu vì tương lai của các cháu, vì sự nghiệp giáo dục, xin đừng tăng tuổi nghỉ hưu đối với giáo viên mầm non” - ông Nam khẩn thiết đề nghị.
Ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Các vấn đề xã hội của QH và các ĐBQH trong đoàn ghi nhận những ý kiến phản ánh của CNLĐ và cán bộ CĐ, sẽ tập hợp, phản ánh lên QH tại kỳ họp thứ 8, QH khoá XIV. Ông Bùi Sỹ Lợi cho hay, chưa bao giờ Uỷ ban Các vấn đề xã hội của QH ủng hộ nâng thời gian làm thêm. Còn “nếu làm thêm giờ thì từ giờ 301 đến 400 phải luỹ tiến” - ông Lợi nói.
Cũng theo ông Lợi, ông đã tham khảo nhiều chủ tịch hiệp hội ngành nghề như giày da, may mặc, điện tử... thì đa số giới chủ nói là không muốn tăng giờ làm thêm cũng không hạ giờ làm chính như lâu nay.
Về vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu, ông Lợi cho rằng, sẽ không tăng đối với CNLĐ trực tiếp, chỉ nghiên cứu tăng tuổi nghỉ hưu đối với những LĐ trong khu vực hành chính, nghiên cứu, những người lao động có trình độ cao...
