Cung - cầu lao động “vênh” nhau
Về nước cuối năm 2021 sau 10 năm làm việc tại Hàn Quốc, anh Nguyễn Văn Đông (Thanh Oai, Hà Nội) cho biết, đang muốn tìm kiếm công việc đứng máy với mức lương hơn 10 triệu đồng/tháng, trước đó công việc này tại Hàn Quốc anh nhận lương gần 40 triệu đồng/tháng. Nửa năm loay hoay tìm việc, anh Đông thừa nhận giờ ở Việt Nam không có nhiều công ty tuyển vị trí này, trong khi với những lao động phổ thông như anh sau khi về nước thì kinh nghiệm các công việc khác gần như không có.
Người lao động có nhu cầu tìm việc, song không phải lúc nào cũng lựa chọn được một công việc như ý. Trong khi đó, DN cũng gặp khó khăn trong việc tuyển dụng lao động. Bà Hoàng Thị Chín, chuyên viên hành chính nhân sự Công ty TNHH Sản phẩm Ricoh Iamging (Việt Nam) - chuyên sản xuất phụ kiện, ống kính máy ảnh cho biết, hiện đơn vị này đang có nhu cầu tuyển dụng khoảng 200 lao động phổ thông, độ tuổi từ 18-35 cùng nhiều vị trí khác như: Nhân viên kỹ thuật sơn, nhân viên kỹ thuật sửa chữa, IT, phiên dịch tiếng Anh, tiếng Nhật... Theo bà Chín, dù đã tuyển dụng qua nhiều kênh, thậm chí trả phí cho một số kênh tuyển dụng chuyên nghiệp song DN vẫn rất khó để tìm được ứng viên phù hợp.
Ông Vũ Quang Thành - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội - cho biết, thời gian vừa qua Trung tâm có nhận được phản hồi của các DN về việc gặp khó khăn trong tuyển dụng. Việc thiếu hụt lao động cũng là quy luật của thị trường, bởi rất khó đòi hỏi sự tiệm cận giữa cung và cầu.
Để kết nối nhu cầu tuyển dụng giữa DN và người lao động trên địa bàn Hà Nội, góp phần cân đối cán cân cung - cầu lao động, ông Thành cho hay, bên cạnh số lao động thường xuyên được kết nối việc làm tại các phiên giao dịch việc làm định kỳ, đơn vị cũng giới thiệu việc làm nhóm lao động đã hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Trung tâm xây dựng cơ sở dữ liệu về người lao động thực hiện chế độ bảo hiểm thất nghiệp, qua đó có số Zalo, điện thoại, email để thông tin các phiên giao dịch việc làm được gửi đến người lao động. Như vậy, người lao động có cơ hội tìm được việc làm để quay trở lại thị trường lao động, DN cũng có được nguồn lao động đáp ứng yêu cầu.
Tuyển dụng nhân sự khó khăn do đâu?
Bộ LĐTBXH đánh giá, hiện đang có sự mất cân đối cung cầu xảy ra cục bộ tại một số địa phương, ngành nghề. Về chất lượng, cung lao động chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng của các DN trong giai đoạn phục hồi kinh tế, đặc biệt đối với lao động có trình độ chuyên môn cao. Về số lượng, cung lao động được ghi nhận đang thiếu hụt lao động phổ thông ở ngành dệt may, lắp ráp linh kiện điện tử, chế biến gỗ và một số ngành bị tác động mạnh, phải dừng hoạt động dài như du lịch, giáo dục...
Tại TPHCM - thị trường lao động lớn nhất cả nước, nhu cầu nhân lực trong những tháng cuối năm cần khoảng 135.000 chỗ làm việc. Nhu cầu tuyển dụng lao động tập trung để đáp ứng các đơn hàng hoặc mở rộng quy mô sản xuất, do đó xuất hiện tình trạng thiếu hụt lao động cục bộ ở một số thời điểm tại các xí nghiệp, nhà máy có sử dụng nhiều lao động.
Vấn đề gặp khó khăn trong tuyển dụng lao động tại TPHCM do nhiều nguyên nhân như: Các tỉnh hiện nay đều có các khu công nghiệp, do đó người lao động có nhiều lựa chọn trong tìm kiếm việc làm cũng như tiền lương, thu nhập không có sự chênh lệch nhiều giữa làm việc tại quê nhà với thành phố. Đây là tình hình chung của các tỉnh Đông Nam Bộ, trong đó có TPHCM khi các DN hoạt động các lĩnh vực may mặc, da giày, điện - điện tử, chế biến thực phẩm... đồng loạt quay lại hoạt động và khôi phục sản xuất.
Về tình trạng thiếu hụt lao động, Bộ LĐTBXH cho rằng, DN cần đầu tư duy trì môi trường làm việc an toàn để giữ chân lao động hiện có và duy trì sản xuất bảo đảm an toàn phòng dịch. Các DN cũng chưa linh hoạt giữa các phương thức làm việc tại nhà/trực tuyến, thay đổi mô hình kinh doanh để tạo được sự kết nối chặt chẽ với người lao động. Thêm vào đó, DN cũng chưa đón được xu hướng tự động hóa và số hóa, tăng cường ứng dụng công nghệ, tìm hướng đi mới phù hợp và hiệu quả hơn.
Về phía người lao động, sự thiếu chủ động trong việc nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, tay nghề, tác phong công nghiệp để đáp ứng nhu cầu tuyển dụng và thích ứng với các công việc, ngành nghề có tính chuyên môn hóa cao cũng góp phần không nhỏ trong việc làm mất cân đối cung cầu cục bộ.
