Những năm gần đây, công nghiệp điện tử đã phát triển nhanh và trở thành một trong những ngành quan trọng nhất của kinh tế Việt Nam. Tốc độ tăng trưởng của ngành công nghiệp điện tử đã tăng mạnh từ 7,4% năm 2011 lên 23,4% năm 2014 và đạt đến 32,5% năm 2015.
Đây là ngành xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam từ năm 2012. Trong đó, 95% kim ngạch xuất khẩu điện tử Việt Nam là nhờ các doanh nghiệp (DN) FDI. DN FDI cũng vượt trội về công nghệ và quy mô lao động, số lao động bình quân của 1 doanh nghiệp FDI là 807 người, của DN Nhà nước là 212 người, trong khi của DN tư nhân chỉ có 25 người.
Theo Báo cáo của Viện KHLĐ&XH, số lượng DN điện tử có sự phát triển mạnh mẽ, năm 2015 là 307 DN, thì đến 2015 có tới 1.165 DN. Bên cạnh đó, lao động trong ngành cũng đạt 453.181 người năm 2016. Tuy nhiên, theo đánh giá của Viện KHLĐ&XH, trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động làm việc trong ngành không cao, chiếm 68,75% chưa có bằng cấp, chứng chỉ, trong đó ở khu vực FDI cao hơn.
Lao động trong ngành điện tử chủ yếu làm việc trong nhóm nghề "Thợ có kỹ thuật lắp ráp và vận hành máy móc thiết bị” (57,11%) và “Thợ thủ công có kỹ thuật và các thợ kỹ thuật khác” (18 9%); lao động có CMKT bậc cao và bậc trung chỉ chiếm 11,05%. Đáng lưu ý, một hiện tượng khá phổ biến trong ngành điện tử là người lao động đã qua đào tạo có bằng cấp/chứng chỉ chấp nhận làm các công việc giản đơn.
Trong những năm qua, làn sóng công nghệ mới đã và đang có những tác động nhanh và mạnh đến các DN trong ngành điện tử trên nhiều phương diện như đổi mới công nghệ, tăng khả năng cạnh tranh, tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất, thu hút nhân lực chất lượng cao, qua đó đã có những ảnh hưởng nhất định đến người lao động.
Bên cạnh đầu tư phát triển sản xuất, đảm bảo việc làm bền vững tại các DN là vấn đề cần quan tâm.
Theo bà Chử Thị Lân - Giám đốc TTNC Môi trường và Điều kiện lao động (Viện KHLĐ&XH) cho biết: "Đề xuất DN ngành điện tử cần tuân thủ các tiêu chuẩn lao động và pháp luật lao động để góp phần thúc đẩy việc làm bền vững trong các DN điện tử. Từ đó, góp phần loại bỏ sử dụng lao động cưỡng bức, lao động trẻ em, đảm bảo an ninh việc làm, việc làm ổn định tránh sa thải lao động tùy tiện. Bên cạnh đó, cung cấp môi trường lao động an toàn và đảm bảo tiền lương, phúc lợi cho người lao động".
