Theo Điều 104 của Luật Lao động năm 2019, từ ngày 1.1.2021, hình thức thưởng sẽ gồm số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Quy định trên khác biệt so với Điều 103 của Luật Lao động 2012 đang được áp dụng. Theo đó, việc quy định thưởng chỉ gói gọn là tiền thưởng, tức là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động…
Nhiều ý kiến cho rằng việc thưởng bằng tài sản, hiện vật nảy sinh nhiều bất cập. Trao đổi về vấn đề này, ông Doãn Mậu Diệp- Nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho rằng, bản chất của quy định mới về hình thức thưởng nhằm đáp ứng xu thế thực tế trong nước và thế giới.
Ông Diệp nhấn mạnh: “Ngoài tiền mặt, doanh nghiệp trong nước đã và đang có nhiều hình thức khuyến khích người lao động như thưởng cổ phiếu, các chuyến tham quan du lịch, các dịch vụ khác... Thậm chí hình thức thưởng còn là các hiện vật có giá trị như tủ lạnh, tivi, ôtô hay xe máy…".
Điều đáng chú ý, theo ông Doãn Mậu Diệp cũng, việc quyết định hình thức thưởng ra sao còn phải được sự đồng thuận của đại diện người lao động tại cơ sở. Từ đó, việc thưởng bằng tiền mặt, hiện vật hay dịch vụ, mức thưởng và thời điểm nào sẽ cần được bàn thảo, công khai từ trước khi áp dụng.
“Do vậy không thể có chuyện cuối năm doanh nghiệp tự áp dụng thưởng cho người lao động bằng gạch hay sản phẩm gần hết hạn sử dụng, như dư luận vài năm trước từng nêu” - ông Doãn Mậu Diệp giải thích.
Trước đó, theo thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, mức thưởng bình quân trong dịp Tết Nguyên đán năm 2019 bằng khoảng 1 tháng lương là 6,31 triệu đồng/người, tăng 11,4% so với năm 2018 (năm 2018 là 5,527 triệu đồng/người).
Tiền thưởng dù không phải là khoản tiền mà doanh nghiệp bắt buộc phải trả cho người lao động, nhưng thống kê cho thấy, đến nay hầu hết các doanh nghiệp đều có tiền thưởng Tết cho người lao động, chỉ trừ một số trường hợp cực kỳ khó khăn.
