Người lao động được hỗ trợ còn “khiêm tốn” so với dự kiến
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) đã có Tờ trình gửi Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9.4.2020 của Chính phủ và Quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg ngày 24.4.2020 của Thủ tướng Chính phủ.
Bộ LĐTBXH cho biết, tính đến ngày 27.7, các địa phương đã phê duyệt danh sách gần 16 triệu người thuộc các nhóm đối tượng được thụ hưởng với tổng kinh phí là trên 17,5 nghìn tỉ đồng. Theo số liệu do Kho bạc Nhà nước Trung ương cung cấp, đã thực hiện giải ngân 11.920,865 tỉ đồng để thực hiện hỗ trợ cho 11.964.652 người và 12.784 hộ kinh doanh.
Bộ LĐTBXH cho rằng, đến nay, về cơ bản đã hoàn thành việc chi trả hỗ trợ đối với nhóm đối tượng người có công với cách mạng, bảo trợ xã hội, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Đối với việc hỗ trợ người lao động (NLĐ), hộ kinh doanh, nhìn chung các chính sách hỗ trợ đã bao phủ tới các đối tượng thụ hưởng (chính sách bảo hiểm thất nghiệp, chính sách tạm hoãn đóng bảo hiểm xã hội, chính sách tạm hoãn hợp đồng lao động, ngừng việc...) về cơ bản đảm bảo đúng đối tượng, đúng mục đích, yêu cầu đề ra.
Tuy nhiên, so với dự kiến ban đầu, số lượng đối tượng thụ hưởng của chính sách hỗ trợ NLĐ còn ít. Cụ thể, NLĐ tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động (HĐLĐ), nghỉ việc không lương tại doanh nghiệp (DN) là 15.909 người. Trong khi đó, Bộ LĐTBXH dự kiến ban đầu là 1 triệu người thụ hưởng.
Bên cạnh đó, về người sử dụng lao động (NSDLĐ) vay Ngân hàng Chính sách xã hội để trả lương cho NLĐ bị ngừng việc, theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội và trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, tới thời điểm hiện nay, mới nhận 1 quyết định phê duyệt vay vốn để trả lương ngừng việc cho NLĐ. Nhưng do công ty đã cân đối được nguồn tài chính để chi trả lương cho NLĐ nên đã có văn bản không có nhu cầu vay vốn. Bộ LĐTBXH dự kiến số tiền cho vay ban đầu là 16.000 tỉ đồng với tổng số NLĐ được hỗ trợ 3 triệu người.
Trong bối cảnh diễn biến dịch COVID-19 trên thế giới còn diễn biến phức tạp, Bộ LĐTBXH cho hay, theo phản ánh của nhiều địa phương, DN chính sách hỗ trợ vay vốn để trả lương ngừng việc cho NLĐ đang có vướng mắc liên quan đến việc xác định gặp khó khăn về tài chính theo quy định. Ngoài ra, nhiều NLĐ tạm hoãn thực hiện HĐLĐ, nghỉ việc không hưởng lương thuộc các trường tư thục gặp khó khăn nhưng không được hỗ trợ do không thuộc đối tượng hoặc không đủ điều kiện hỗ trợ.
Đề xuất sửa đổi
Bộ LĐTBXH đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 42/NQ-CP và Quyết định 15/2020/QĐ-TTg theo hướng mở rộng đối tượng thụ hưởng, sửa đổi điều kiện vay vốn phù hợp hơn với điều kiện thực tế hiện nay, giảm bớt thủ tục chứng minh tình hình tài chính, giúp NSDLĐ tiếp cận tốt hơn với nguồn vốn tín dụng (16.000 tỉ đồng) để thực hiện hỗ trợ đối tượng trên trả lương ngừng việc cho NLĐ. Từ đó, NLĐ sẽ giảm bớt khó khăn trong cuộc sống, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và giúp NSDLĐ (DN, tổ chức, hộ gia đình...) nhanh chóng phục hồi sản xuất, kinh doanh.
Theo đó, đối với Nghị quyết số 42/NQ-CP, Bộ LĐTBXH đề xuất bổ sung vào khoản 1 mục II cụm từ: “Cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, cơ sở giáo dục công lập tự đảm bảo chi thường xuyên (chi hoạt động)”. Và bổ sung câu: Thời điểm bắt đầu tạm hoãn thực hiện HĐLĐ, nghỉ việc không hưởng lương trong khoảng thời gian từ ngày 1.2.2020 đến ngày 1.6.2020. Cụ thể sửa đổi thành: “NLĐ làm việc theo chế độ HĐLĐ phải thỏa thuận tạm hoãn thực hiện HĐLĐ, nghỉ việc không hưởng lương từ 1 tháng trở lên do DN, cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, cơ sở giáo dục công lập tự đảm bảo chi thường xuyên gặp khó khăn bởi đại dịch COVID-19, không có doanh thu hoặc không có nguồn tài chính để trả lương thì được hỗ trợ với mức 1.800.000 đồng/người/tháng.
Thời gian hỗ trợ theo thời gian thực tế tạm hoãn thực hiện HĐLĐ, nghỉ việc không lương, theo hằng tháng tùy theo tình hình thực tế của diễn biến dịch, tính từ ngày 1.4.2020 và không quá 3 tháng. Thời điểm bắt đầu tạm hoãn thực hiện HĐLĐ, nghỉ việc không hưởng lương trong khoảng thời gian từ ngày 1.2.2020 đến ngày 1.6.2020.”
Tại khoản 2 mục II, sửa đổi thành: “NSDLĐ có khó khăn về tài chính được vay không có tài sản đảm bảo tối đa 50% tiền lương tối thiểu vùng để trả lương ngừng việc cho NLĐ theo quy định tại khoản 3 Điều 98 Bộ luật Lao động trong khoảng thời gian từ tháng 4-12.2020 đối với từng NLĐ theo thời gian trả lương thực tế nhưng không quá 3 tháng với lãi suất 0%, thời hạn vay tối đa 12 tháng tại Ngân hàng Chính sách xã hội”. Ngoài ra, Bộ LĐTBXH cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung tại Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg.
