Hướng dẫn Điều lệ Công đoàn Việt Nam khóa XII đã nêu rõ: “Người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng hình thành hội lao động đồng hương; hội những người có cùng nghề nghiệp, cùng địa phương; câu lạc bộ người lao động Việt Nam ở nước ngoài, được Công đoàn Việt Nam hỗ trợ thông qua việc cung cấp thông tin về vai trò, chức năng, nhiệm vụ, mục tiêu hoạt động của Công đoàn Việt Nam; các hình thức bảo vệ, tự bảo vệ quyền lợi của người lao động; về chương trình hợp tác của Công đoàn Việt Nam với tổ chức Công đoàn nước sở tại (nếu có) trong việc hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi NLĐ Việt Nam làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng...”...
Do đó, Thường trực Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn giao Ban Đối ngoại nghiên cứu đề tài: “Mô hình tổ chức tập hợp người lao động Việt Nam đi làm việc theo hợp đồng tại nước ngoài” , một trong những ưu tiên của hoạt động Công đoàn Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay.
Mục tiêu của Đề tài là nghiên cứu cơ sở lý luận và pháp lý về tổ chức tập hợp người lao động Việt Nam làm việc tại nước ngoài, tìm hiểu và đánh giá thực trạng đời sống, việc làm và nhu cầu tập hợp người lao động Việt Nam làm việc tại nước ngoài hiện nay; trên cơ sở đó đề xuất mô hình tập hợp người lao động Việt Nam làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng lao động.
Quy mô khảo sát là 500 phiếu (300 người lao động chuẩn bị đi làm việc ở nước ngoài và 200 NLĐ đã làm việc nước ngoài trở về) tại 5 tỉnh, thành phố có đông lao động làm việc ở nước ngoài. Bao gồm các xã của tỉnh Vĩnh Phúc, Nghệ An, Hà Tĩnh, Tiền Giang, Cần Thơ, có đông lao động xuất khẩu, đi làm việc tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Malaysia.
Trên cơ sở phân tích các mô hình, những người thực hiện Đề tài đề xuất mô hình “Hội công nhân Việt Nam ở nước ngoài” có hợp đồng lao động nhằm tập hợp người lao động làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để chăm lo, bảo vệ người lao động Việt Nam.
Theo đó, Hội công nhân Việt Nam là tổ chức đại diện cho tiếng nói, quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của cộng đồng người lao động Việt Nam ở nước ngoài, đặt dưới sự chỉ đạo Đảng uỷ ngoài nước và Đại sứ quán Việt Nam tại nước ngoài, hoạt động theo điều lệ Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài.
Hội sẽ nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tư vấn, trợ giúp pháp lý, trợ giúp người lao động các thủ tục hành chính, điều kiện ăn, ở, sinh hoạt; làm cầu nối giữa Tổng Liên đoàn với các bên liên quan và người lao động nhằm giải quyết các vấn đề có liên quan đến chế độ, chính sách…
