Một trong những mục tiêu đề ra của Đề án là đáp ứng yêu cầu tư vấn pháp luật (TVPL) lao động, Công đoàn (CĐ) của số đông đoàn viên (ĐV), người lao động (NLĐ) một cách nhanh chóng, kịp thời, chính xác, mọi lúc, mọi nơi.
Nhu cầu về tư vấn pháp luật của ĐV, NLĐ rất lớn
Thực tế cho thấy, nhu cầu về TVPL của ĐV, NLĐ rất lớn, thường xuyên. Nhưng thời gian, điều kiện làm việc, đi lại của họ gặp nhiều khó khăn, nên hạn chế việc tìm đến tổ chức CĐ hoặc các thiết chế tư vấn của tổ chức CĐ để được tư vấn trực tiếp.
Hoạt động TVPL hiện chủ yếu thực hiện theo các phương pháp truyền thống, trực tiếp thông qua các hình thức văn bản, điện thoại; chuyên trang, chuyên mục trên hệ thống báo giấy, báo điện tử của CĐ các cấp… nhưng chưa tiếp cận được số đông, chưa đáp ứng được nhu cầu khẩn trương, kịp thời, mọi lúc, mọi nơi của ĐV, NLĐ. NLĐ đã và đang có nhiều hình thức tiếp cận mới để được thông tin, tư vấn qua việc sử dụng công nghệ, đặc biệt là các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Trong khi đó, tình trạng vi phạm pháp luật lao động, CĐ của người sử dụng lao động đối với NLĐ diễn ra khá phổ biến, nhất là ở các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước. Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của ĐV, NLĐ, tổ chức CĐ cần phải phong phú hóa các hình thức tư vấn để đảm bảo tính thường xuyên, kịp thời, hướng tới số đông và hiệu quả. Hơn thế, Việt Nam đã tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tương lai sẽ xuất hiện tổ chức đại diện NLĐ khác, cạnh tranh trực tiếp với tổ chức CĐ Việt Nam. Điều này đòi hỏi CĐ các cấp phải thực hiện thực sự hiệu quả chức năng đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của ĐV, NLĐ, đặc biệt là các hoạt động TVPL.
Một thực tế nữa là hiện hầu hết đơn vị TVPL được trang bị 2 loại thiết bị chính là máy tính, điện thoại cố định (tính năng ở mức độ thấp), không có các thiết bị hiện đại (tai nghe, máy chiếu, máy tự động, phần mềm tự động, thư viện sách pháp luật điện tử...) để thực hiện TVPL trực tuyến. Các cán bộ TVPL đều phải tự trang bị máy tính xách tay và điện thoại di động để phục vụ công tác TVPL trực tuyến, không có phụ cấp để chi trả tiền điện thoại di động và các chi phí làm thêm giờ khi TVPL trực tuyến cho NLĐ.
Hằng năm tổ chức ít nhất 1 phiên/ngày hội tư vấn pháp luật trực tuyến
Đó là 1 trong những mục tiêu mà Đề án “Tư vấn pháp luật trực tuyến cho ĐV, NLĐ” do Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐVN xây dựng.
Theo Đề án, ĐVCĐ và NLĐ (ưu tiên NLĐ là ĐVCĐ) sẽ được TVPL trực tuyến qua các hình thức, gồm: Tự động qua chatbot (trợ lý ảo), theo đó sẽ xây dựng phần mềm hỏi đáp tự động từ 150 đến 250 tình huống pháp lý thường gặp (đã ra mắt vào tháng 3.2019) sử dụng trên tất cả hệ thống Cổng thông tin điện tử của CĐ và triển khai tích hợp với trang web của các LĐLĐ tỉnh, thành phố, CĐ ngành Trung ương và tương đương. Xây dựng và đặt các máy/kiosk TVPL tự động tại các thiết chế CĐ/các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu nhà trọ, nơi có đông NLĐ làm việc, sinh sống khi có điều kiện.
Trả lời hỏi đáp trên Cổng thông tin điện tử Công đoàn Việt Nam và hệ thống trang web của các LĐLĐ tỉnh, thành phố, CĐ ngành Trung ương và tương đương: Xây dựng chuyên mục hỏi đáp trên Cổng thông tin điện tử Công đoàn Việt Nam và Trang thông tin điện tử các LĐLĐ tỉnh, thành phố, CĐ ngành Trung ương và tương đương. Nội dung hỏi đáp được khai thác từ Phần mềm hỏi đáp tự động thiết lập mới trên cơ sở nhu cầu và nguồn nhân sự cụ thể.
Qua điện thoại: Phối hợp với các nhà mạng điện thoại triển khai TVPL qua điện thoại. Trước mắt ký kết hợp đồng với một Văn phòng luật sư để tiến hành trả lời TVPL qua điện thoại (triển khai từ tháng 3 đến tháng 12.2019).
Trung tâm tư vấn và hỗ trợ NLĐ (sau khi được thành lập) thực hiện các hoạt động TVPL, trong đó có TVPL qua điện thoại (đảm bảo duy trì từ 6h đến 23h hàng ngày), triển khai các hoạt động TVPL trực tuyến khác phù hợp khi có điều kiện.
Xây dựng và phổ biến đường dây nóng tư vấn pháp luật 24/24 qua điện thoại và tổng đài của Báo Lao Động (số điện thoại đường dây nóng 0979310518, 0961360559, tổng đài 19008088…).
Qua Mạng xã hội: Xây dựng ứng dụng TVPL tự động tích hợp trên nền tảng điện thoại thông minh; các ứng dụng xã hội có nhiều NLĐ sử dụng như Zalo, Viber, Facebook…
Tổ chức tư vấn qua tiếp nhận câu hỏi và trả lời trên trang Fanpage Công đoàn Việt Nam (Facebook) với tần suất khoảng 100 câu hỏi/tháng hoặc theo yêu cầu thực tế của đoàn viên, CNLĐ.
Hàng năm tổ chức các Ngày hội TVPL trực tuyến hoặc trực tiếp (live stream) trên Facebook. Tổng Liên đoàn phối hợp với Facebook để tạo cơ chế đặc thù trong việc triển khai thực hiện tư vấn trực tuyến trên mạng này. Xây dựng các video tư vấn các tình huống pháp luật cụ thể, các vấn đề cần tuyên truyền quảng bá rộng rãi và gắn trên Facebook, Youtube, Zalo, Viber.
Giai đoạn 2015 - 2018, hệ thống CĐ đã thực hiện 68.207 vụ TVPL trực tuyến cho 204.404 lượt người (chiếm 40,59% tổng số NLĐ được TVPL). Ngoài ra, toàn hệ thống CĐ còn thực hiện công tác TVPL trực tuyến dưới các hình thức hỏi đáp, trả lời NLĐ thông qua các trang Facebook (gần 5.000 thành viên), Fanpage Công đoàn Việt Nam (1.200 thành viên); Đời sống công nhân - Sau giờ tan ca (2.748 thành viên) do Tổng Liên đoàn thành lập; thí điểm triển khai công tác tuyên truyền về công nhân, công đoàn; nắm bắt và xử lý thông tin dư luận trên mạng xã hội.
