Người lao động không có lựa chọn
Một giảng viên cho biết, sau khi ký hợp đồng làm việc tại Đại học Duy Tân (ĐH Duy Tân), các giảng viên sẽ buộc phải dự khóa đào tạo bồi dưỡng chuyên môn định kỳ. Và khóa bồi đưỡng này được ghi nợ như một “chi phí đào tạo”.
Khi đặt bút ký hợp đồng học khóa bồi dưỡng này, giảng viên chỉ có 2 lựa chọn. Một, tiếp tục làm việc tại trường và hằng năm bị ràng buộc bởi các khóa học bồi dưỡng gối đầu. Hai, chấp nhận bồi thường chi phí đào tạo khi nghỉ việc, hoặc chuyển đổi cơ quan công tác.
Nhiều người lao động (NLĐ) phản ánh việc bị ĐH Duy Tân “giam lỏng” bằng gốc. Cụ thể, các trường hợp tuyển dụng đầu vào, nhà trường yêu cầu NLĐ viết giấy “tự nguyện nhờ trường giữ hộ bằng gốc” và yêu cầu một cán bộ nhà trường “tự nguyện nhận giữ hộ và tự nguyện chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật”. Thực chất đây là một cách ràng buộc bởi sau này, NLĐ nghỉ việc, muốn lấy lại bằng gốc, thì phải hoàn trả chi phí các khóa bồi dưỡng trước đó được gọi dưới tên “chi phí đào tạo”. Hoặc giả nếu vì lý do nào đó mà không có tiền trả lại, NLĐ chỉ còn cách bỏ luôn bằng gốc.
Chị L.T.T.T (trú Đà Nẵng) nguyên là giảng viên khoa Xây dựng, ĐH Duy Tân từ năm 2000 đến năm 2014. Ngày đầu vào làm việc, chị T đã nộp cho nhà trường tấm bằng thạc sĩ. Năm 2013, nhà trường mở khóa học học đào tạo bồi dưỡng chuyên môn do chuyên gia người nước ngoài đứng lớp. Chi phí khóa học chị tham dự sau đó được báo là 41 triệu đồng.
Hai bên sau đó ký hợp đồng đào tạo với nội dung: Nếu chị T sau này nghỉ việc sẽ bồi thường chi phí đào tạo theo giá trị giảm dần qua từng công tác. Cụ thể, sau khóa học 1 năm, nếu nghỉ việc sẽ bồi thường 33 triệu đồng. Sau đó, từ năm 2, 3 và 4 năm trở đi, số tiền sẽ bồi thường lần lượt là 24, 16 và 8 triệu đồng nếu nghỉ việc dù với bất cứ lý do gì.
Đến năm 2014, chị T có nguyện vọng nghỉ việc để lập công ty riêng. Lẽ ra, để thu hồi “chi phí đào tạo” này, ĐH Duy Tân phải yêu cầu NLĐ trả theo hợp đồng đã ký, hoặc ít ra bằng một phiên tòa tranh chấp dân sự, thì ngược lại, trường yêu cầu, chị muốn lấy bằng thạc sĩ thì phải hoàn trả lại 33 triệu đồng theo hợp đồng đào tạo đã ký.
Chị T từ chối và cho biết: “Tôi đang làm thủ tục khởi kiện Đại học Duy Tân về việc giam bằng thạc sĩ của tôi trái quy định trong gần 6 năm qua”.
Tổ chức Công đoàn lên tiếng
Trước các thông tin phản ánh của giảng viên về việc “giữ” bằng gốc trước khi vào làm việc, ông Phạm Thanh Hiền - Phó Ban Chính sách pháp luật và quan hệ lao động (LĐLĐ TP.Đà Nẵng) - nhận định, việc ĐH Duy Tân giữ bằng gốc nếu chính xác như phản ánh là chưa đúng so với quy định. Cụ thể, khoản 2 điều 5 Nghị định số 95/2013/NĐ-CP có nêu: “Phạt tiền từ 20-25 triệu đồng đối với người sử dụng lao động nếu giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của NLĐ”.
Liên quan đến các quy định ràng buộc trong hợp đồng đào tạo giữa ĐH Duy Tân và NLĐ, đại diện Ban Chính sách pháp luật và quan hệ lao động cho rằng, luật hiện vẫn chưa quy định rõ đối với các hợp đồng đào tạo. Cụ thể, các nội dung trong hợp đồng như hạn cam kết sau khi NLĐ kết thúc hợp đồng; trách nhiệm cam kết hợp đồng đào tạo là bao lâu vẫn chưa được đưa vào quy định cụ thể. Phần lớn việc này đều là sự thỏa thuận giữa NLĐ và chủ sử dụng lao động.
Ông Phạm Thanh Hiền cho biết thêm, bên cạnh các cơ quan báo chí, nếu cán bộ, NLĐ, giảng viên nhận thấy bị xâm hại quyền lợi, có thể liên lạc đến các cơ quan pháp luật, LĐLĐ TP.Đà Nẵng để bảo vệ quyền lợi chính đáng.
Tiếp nhận phản ánh của giảng viên, NLĐ tại ĐH Duy Tân về một số chủ trương của nhà trường gây khó khăn đối với họ, ngày 25.6, Báo Lao Động đã có văn bản gửi ĐH Duy Tân đề nghị phản hồi để rộng đường dư luận. Rất tiếc hơn 1 tuần qua, Báo Lao Động không nhận được câu trả lời từ lãnh đạo nhà trường.
