Tại buổi tọa đàm, mức sống tối thiểu là nội dung được nhiều đại biểu đóng góp ý kiến. Theo các đại biểu, một căn cứ quan trọng trong thương lượng lương tối thiểu vùng là phải căn cứ vào mức sống tối thiểu, tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có cơ quan chính thức công bố mức sống tối thiểu.
Ông Ngọ Duy Hiểu nhấn mạnh, để có căn cứ đề xuất mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2020, vấn đề quan trọng là xác định được mức sống tối thiểu.
Tuy nhiên, hiện nay chưa có cơ quan chính thức được pháp luật quy định có thẩm quyền nghiên cứu và chính thức công bố mức sống tối thiểu của người lao động, mà nhiệm vụ này đang được giao cho bộ phận kỹ thuật của Hội đồng Tiền lương quốc gia tính toán để tham khảo. Kết quả tính toán này cũng không dễ được các bên chấp nhận.
Buổi toạ đàm này nhằm làm rõ, cung cấp thông tin theo đề nghị của các cơ quan báo chí, giúp thêm cứ liệu để các thành viên của tổ chức CĐ thương lượng thảo luận tại Hội đồng tiền Quốc gia.
Theo bà Văn Thu Hà, chuyên gia đến từ tổ chức Oxfam, lương không đủ sống mang lại nhiều hệ lụy đến CNLĐ. Theo một nghiên cứu của tổ chức Oxfam, trong đó ngoài buộc phải làm thêm giờ để kiếm thêm thu nhập (65% công nhân nói rằng họ thường xuyên làm thêm giờ); lương không đủ sống còn ảnh hưởng đến công nhân ở góc độ dinh dưỡng, nhà ở và điều kiện sống…
28% công nhân nói rằng tiền lương không đủ để đảm bảo chi tiêu ăn uống cho gia đình trong cả tháng, trong đó 50% cho biết họ phải vay tiền để mua thức ăn; 6% cho biết vào cuối tháng, công nhân chỉ ăn cơm chan canh suông; 96,2% nói họ lo lắng về an toàn, học hành và dinh dưỡng của con cái trong thời gian họ ở nhà máy; 23% đang sống trong điều kiện nhà ở tạm bợ; 44% cho biết đang sử dụng nước giếng và nước mưa và không chắc về nguồn nước sử dụng có sạch và an toàn hay không; 9% bày tỏ khó khăn về tài chính ảnh hưởng đến quyết định sinh con; 20% cho biết lương của họ không đủ để mua đồ dùng học tập cho con cái…
Theo ông Lê Đình Quảng – Phó Trưởng ban Quan hệ Lao động (Tổng LĐLĐVN), mức sống tối thiểu là một mức sống đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu của con người, bao gồm thực phẩm đủ dinh dưỡng, nhà ở phù hợp, các tiện ích, chăm sóc sức khỏe, quần áo, đi lại và giáo dục, quan hệ xã hội, cùng với một khoản tiền tiết kiệm cho tương lai và các sự việc bất khả kháng xảy ra.
Ông Quảng chia sẻ, trong xác định mức sống tối thiểu, Tổng LĐLĐVN chấp nhận theo số liệu và phương pháp tính toán của Bộ phận kỹ thuật Hội đồng Tiền lương Quốc gia; tuy nhiên, cần xác định lại tỷ lệ lương thực thực phẩm/phi lương thực thực phẩm...
Nhiều ý kiến của đại biểu đồng tình, cuộc sống thay đổi, đi lên thì nhu cầu sống tối thiểu cũng sẽ phải thay đổi; quốc gia nào phát triển thì nhu cầu sống tối thiểu càng cao. Ví dụ, hiện nay, xem truyền hình, dùng Internet; hay dùng điện thoại động… phải được coi là mức sống tối thiểu…
Cũng có ý kiến cho rằng, quốc tế quan niệm lương tối thiểu phải là lương đủ sống, tức là tối thiểu đủ sống hay đủ sống ở mức tối thiểu. Muốn làm được như vậy, cần thay đổi phương pháp tính toán mức sống tối thiểu ở Việt Nam. Phương pháp tính của Việt Nam được áp dụng từ 10 năm trước, không còn phù hợp với nhu cầu cuộc sống và trình độ phát triển của Việt Nam hiện nay, nên nếu vẫn tiếp tục tính như vậy, sẽ không đảm bảo lương tối thiểu đủ sống cho NLĐ của ngày hôm nay.
