Trễ hẹn xuất khẩu lao động vì dịch
Trước khi quyết định nộp hồ sơ xuất khẩu lao động sang Nhật, chị Đỗ Thị Trang (23 tuổi, quê ở Thanh Hoá) có thời gian làm công nhân rồi thử sức với lĩnh vực làm đẹp. Mong muốn có cuộc sống tốt hơn nên chị đã học tiếng Nhật.
Cuối năm 2019, chị Trang đăng ký học tiếng Nhật được 20 ngày thì về quê nghỉ Tết Âm lịch. Sang đầu năm 2020 cũng là lúc dịch COVID-19 bắt đầu bùng phát, học viên phải trì hoãn đến đầu năm 2021.
Tới tháng 4.2021, chị Trang đậu phỏng vấn ở một công ty Nhật Bản và tiếp học online từ tháng 5.2021. Chị đã đóng 90 triệu đồng (1 nửa số tiền trong hợp đồng sang Nhật làm việc) và đăng ký khâu kiểm tra đóng gói hàng, mảng đúc nhựa. Dự kiến, ngày 25.10.2021, chị Trang sẽ được xuất cảnh, nhưng COVID-19 đã đảo lộn mọi kế hoạch của chị.
Để có tiền sang Nhật, chị Trang đã phải vay ngân hàng. Hiện chị phải trả 1,5 triệu đồng tiền lãi ngân hàng mỗi tháng. Đầu tháng 11, công ty thông báo những học viên đăng ký và đậu phỏng vấn từ năm 2019 - 2020 sẽ bay trong 3 tháng (tháng 11, 12.2021 và tháng 1.2022), còn những người không có visa từ nửa đầu năm 2021 trở đi sẽ bay vào tháng 2.2022. Thuộc đối tượng tượng bay trong 3 tháng, cô gái trẻ vui mừng khôn siết vì nghĩ sớm được thực hiện mong ước.
Theo Phó Cục trưởng Cục quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH) Nguyễn Gia Liêm, từ 5.11.2021, Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã chính thức thông báo nới lỏng nhập cảnh cho một số đối tượng thuộc diện ưu tiên trong chính sách phục hồi kinh tế của Chính phủ, trong đó có thực tập sinh và lao động Việt Nam. Tuy nhiên đến ngày 29.11, trước những cảnh báo về biến chủng Omicron, Nhật Bản đã công bố dừng nhập cảnh mới vào Nhật Bản trong vòng một tháng đối với công dân tất cả các nước và vùng lãnh thổ kể từ ngày 30.11.
Không bỏ cuộc
Khi nghe tin Nhật Bản đóng cửa trở lại vào ngày 30.11 vừa qua, chị Trang rất buồn. “Tôi đã theo được 2 năm nên sẽ không bỏ ngang. Nếu bỏ cuộc coi như mất số tiền đã đóng. Công ty chỉ trả lại tiền nếu có lý do chính đáng. Dịch là tình hình chung rồi. Tôi vẫn sẽ chờ đợi”, chị Trang quả quyết.
Lớp học tiếng Nhật của chị Trang có 14 học viên, riêng nhóm chị Trang 5 người có đến 3 người xin đi làm công nhân trong thời gian chờ đợi nước Nhật mở cửa. Khi biết mình phải tiếp tục chờ đợi, chị Trang quyết định xin làm công nhân cho công ty ở Bắc Giang. Mới vào làm chưa được 1 tháng, công ty trả 4,8 triệu đồng tiền lương cơ bản, cộng 800.000 tiền phụ cấp, chưa tính khoản tăng ca.
Còn chị Nguyễn Thị Ngân (24 tuổi, quê ở Phú Thọ) cũng đợi hơn 2 năm nay để có thể xuất khẩu lao động sang Nhật. Theo lịch trong hợp đồng, tháng 8.2020 chị Ngân có thể xuất cảnh nhưng phải trễ hẹn vì dịch. Để có tiền nộp học phí cùng thủ tục sang Nhật, chị Ngân đã nhờ bố mẹ vay ngân hàng thêm 100 triệu đồng. Chị Ngân dự tính sang Nhật 1 năm là đủ số tiền trả nợ ngân hàng, sau đó sẽ trau dồi thêm tiếng Nhật để khi về nước có thêm cơ hội việc làm.
Sau nhiều lần hoãn chuyến bay, chị Ngân xin bán quần áo cho các shop thời trang ở Hà Nội để có tiền trang trải cuộc sống và trả lãi ngân hàng hằng tháng.
“Đã nhiều lần tôi muốn bỏ cuộc nhưng vì tiếc khoản tiền đã bỏ ra và thời gian học hành nên tôi vẫn sẽ chờ đợi. Tôi vừa đi làm, vừa học tiếng Nhật trên Youtuber để không bị quên kiến thức” - chị Ngân cho biết.
Trao đổi với Lao Động, ông Nguyễn Gia Liêm cho biết - chỉ tính riêng thị trường Nhật Bản hiện có 55.000 lao động đang chờ bay. Trong đó có 7.600 lao động đã hết hạn visa, 28.000 người đã có tư cách lưu trú ở Nhật Bản đang chờ xin visa và còn 18.000 lao động đã trúng tuyển ở phía Việt Nam và đang học tập, đào tạo đợi thi trúng tuyển các đơn hàng.
“Không lâu nữa phía Nhật sẽ có thông báo, nhận định chính thức về biến chủng mới. Do vậy, các bạn trẻ nên giữ tinh thần lạc quan chờ đợi cơ hội sang Nhật” - ông Liêm chia sẻ.
Trong 10 tháng đầu năm 2021, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là 43.584 lao động (15.024 lao động nữ) đạt 48,42% kế hoạch năm 2021 (năm 2021, kế hoạch đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng là 90.000 lao động), và bằng 92,14% so với cùng kỳ năm ngoái (10 tháng đầu năm 2020, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là 47.300 lao động).
Trong đó, thị trường Đài Loan: 19.388 lao động (6.486 lao động nữ), Nhật Bản: 19.193 lao động (8.270 lao động nữ), Trung Quốc: 1.658 lao động (01 lao động nữ), Hàn Quốc: 748 lao động (01 lao động nữ), Rumani: 638 lao động (81 lao động nữ), Singapore: 544 lao động nam, Hungary: 438 lao động (105 lao động nữ) và các thị trường khác.
