Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Ngọ Duy Hiểu nhận định, trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đặc biệt là việc tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, tổ chức CĐ đã xác định công tác tham gia xây dựng chính sách pháp luật là hết sức quan trọng vì đây là cách để bảo vệ NLĐ từ xa, trên diện rộng và hiệu quả.
Lấy ý kiến trực tiếp từ NLĐ
Theo Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Hưng Yên Hồ Thị Kim Ngân, hiện LĐLĐ tỉnh đang quản lý trực tiếp 1.581 CĐCS với 139.948 đoàn viên/151.414 CNVCLĐ. Bà Ngân cho biết: “Bằng hình thức vừa giám sát trực tiếp (đi thực tế tại đơn vị, DN) kết hợp với gián tiếp (xem xét các báo cáo, văn bản, tài liệu hồ sơ liên quan), các cấp CĐ đã giám sát và kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của DN, từ đó tăng cường sự hiểu biết giữa người sử dụng lao động và tổ chức CĐ để xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định tại nơi làm việc. Qua hoạt động giám sát, các cấp CĐ nắm được tình hình thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nắm chắc thực tế đời sống, lao động, việc làm, việc thực hiện các chế độ chính sách, pháp luật đối với NLĐ. Từ đó có ý kiến tới các cơ quan, đơn vị, DN có biện pháp để thực hiện tốt hơn các quy định; CNVCLĐ ngày càng ý thức hơn về trách nhiệm, quyền lợi, nghĩa vụ của mình trong việc thực hiện chính sách pháp luật và các nội quy, quy chế của cơ quan, đơn vị, DN”.
Tại Tập đoàn Điện lực VN (ĐLVN), CĐ ĐLVN đều tham gia xây dựng các dự thảo văn bản liên quan đến chế độ, chính sách của NLĐ. Để ý kiến tham gia của tổ chức CĐ có chất lượng, hiệu quả, CĐ ĐLVN đã gửi các dự thảo quy chế, quy định đến các CĐ trực thuộc để lấy ý kiến tham gia đóng góp, hoặc tổ chức hội thảo mời các Chủ tịch CĐ trực thuộc, các chuyên gia về lĩnh vực liên quan, mời bên cơ quan chủ trì soạn thảo các quy chế cùng tham dự để tiếp thu các ý kiến, giải trình tại hội nghị. Sau đó, CĐ sẽ tổng hợp các nhóm ý kiến để kiến nghị, đề xuất với chuyên môn để sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các chế độ, chính sách trước khi ban hành. Đối với các chế độ, chính sách đã ban hành, CĐ tiếp tục lắng nghe các ý kiến, kiến nghị của đoàn viên, NLĐ để kiến nghị với chuyên môn bổ sung, sửa đổi để chính sách thực sự đi vào cuộc sống. Phó Chủ tịch CĐ ĐLVN Đỗ Đức Hùng chia sẻ, thực tế CĐ ĐLVN đã tham gia rất hiệu quả với Tập đoàn trong việc xây dựng các quy chế, quy định về xây dựng thang, bảng lương mới của Tập đoàn, quy chế dân chủ ở cơ sở; quy chế đào tạo, nâng lương, nâng bậc, phân phối tiền lương.
Cần tăng cường đào tạo cán bộ CĐ mảng pháp luật
Trong quá trình hoạt động, bà Hồ Thị Kim Ngân nhận thấy, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích của NLĐ còn một số tồn tại, hạn chế như công tác giám sát chưa được thực hiện thường xuyên, nội dung giám sát chủ yếu là theo chuyên đề (quy chế dân chủ, BHXH, BHYT); kỹ năng về giám sát của cán bộ CĐ còn hạn chế, người sử dụng lao động chưa tạo điều kiện để đoàn giám sát liên ngành thực hiện nhiệm vụ.
Để công tác giám sát đạt hiệu quả hơn nữa, đại diện LĐLĐ tỉnh Hưng Yên cho rằng, tổ chức CĐ cần nâng cao hơn nữa nhận thức của các cấp CĐ về công tác giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích của NLĐ; xây dựng đội ngũ cán bộ CĐ đảm nhận công tác kiểm tra, giám sát vững vàng về chính trị - tư tưởng, am hiểu pháp luật, có kỹ năng và chuyên môn, nghiệp vụ. Nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cán bộ tham gia kiểm tra, giám sát. Đa dạng hóa nội dung giám sát. Tận dụng, phát huy hiệu quả liên ngành; phát hiện kịp thời và định hướng dư luận phê phán những hành vi vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ. Ngoài ra, đề nghị Tổng LĐLĐVN nghiên cứu, tổ chức tập huấn để trang bị cho cán bộ CĐ các kỹ năng, nội dung, hình thức giám sát.
Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội Đặng Thuần Phong, để nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật của tổ chức CĐ, giải pháp căn cơ nhất là cần xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ CĐ tinh gọn, chuyên nghiệp, có đủ năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu củng cố, phát triển tổ chức CĐ và giai cấp công nhân trong thời kỳ mới; được trang bị, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng tham gia xây dựng pháp luật, có nhận thức và nhạy cảm với tính chất phức tạp của quan hệ lao động trong sự phát triển của thị trường lao động hiện nay. Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐVN cần chú trọng bồi dưỡng kỹ năng tham vấn, lấy ý kiến NLĐ và các bên liên quan trong hoạt động xây dựng chính sách, pháp luật; phát huy hơn nữa chủ trương hướng về cơ sở để có thể tập hợp, chọn lọc được những quan điểm, xu hướng có tính phổ biến, có tính khả thi nhất, làm cơ sở tham gia xây dựng các chính sách, pháp luật có liên quan. Tổng LĐLĐVN cần có cơ chế, giải pháp hình thành đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học theo từng nhóm, mảng chính sách, pháp luật để tham mưu, giúp cho Tổng LĐLĐVN trong việc xây dựng, cũng như tham mưu, góp ý với các cơ quan chủ trì soạn thảo. Trong đó đặc biệt quan tâm đến sửa đổi, bổ sung Luật CĐ và dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi).
Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Ngọ Duy Hiểu nhận định, để thực hiện có hiệu quả công tác bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ thì việc chủ động tham gia xây dựng, giám sát việc thực hiện và phản biện chính sách, pháp luật của tổ chức CĐ có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng. CĐ sẽ quan tâm xây dựng hệ thống đội ngũ luật sư, luật gia CĐ thực hiện 3 chức năng: Tham gia bảo vệ đoàn viên, NLĐ; tham gia tuyên truyền phổ biến pháp luật; tham gia xây dựng chính sách pháp luật cho NLĐ; đồng thời sẽ xây dựng hội đồng tư vấn pháp luật.
