Theo đánh giá của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, dịch COVID-19 ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, làm tăng tỉ lệ người lao động thất nghiệp.
Trong quý I/2020, số người được chi trả chế độ trợ cấp thất nghiệp ước tính là 378.178 người, tăng khoảng 9,11% so với cùng kỳ năm 2019 (346.582 người) với số tiền được chi trả ước tính là 2.119 tỉ đồng; số người được chi trả hỗ trợ học nghề ước tính là 8.160 người, tăng khoảng 10,1% so với cùng kỳ năm 2019 (7.409 người) với số tiền chi trả ước tính là 18 tỉ đồng.
Theo quy định của Luật Việc làm, trong thời gian chưa tìm được việc làm mới, người lao động thất nghiệp sẽ được hưởng các chế độ trợ cấp thất nghiệp hàng tháng khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định với mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng Bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc.
Thời gian hưởng phụ thuộc vào thời gian tham gia Bảo hiểm thất nghiệp, nhưng tối đa không quá 12 tháng.
Bên cạnh đó, người lao động được hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí.
Ngoài ra, người lao động được hỗ trợ học nghề khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định với mức hỗ trợ tối đa 1 triệu đồng/người/tháng. Mức hỗ trợ cụ thể được tính theo tháng, thời gian học thực tế của từng nghề hoặc từng khóa học nhưng không quá 6 tháng.
Đơn vị sử dụng lao động do dịch bệnh mà buộc phải thay đổi cơ cấu hoặc công nghệ sản xuất, kinh doanh thì được hỗ trợ kinh phí đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định với mức hỗ trợ tối đa 1 triệu đồng/người/tháng.
Mức hỗ trợ cụ thể được tính theo tháng, thời gian học thực tế của từng nghề hoặc từng khóa học nhưng không quá 6 tháng.
Như vậy, dịch bệnh COVID-19 đã và đang ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các ngành nghề, lĩnh vực, đặc biệt là du lịch, vận tải, bán lẻ, ngoại thương, đầu tư và cả tài chính - ngân hàng.
Nhiều doanh nghiệp bị thu hẹp các hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhất là trong các ngành dệt may và da giày, ngành nông sản, dịch vụ du lịch và bán lẻ… dẫn đến việc làm của một bộ phận người lao động bị cắt.
Với vai trò của mình, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp đã giúp đảm bảo phần nào đời sống của bản thân một bộ phận người lao động thất nghiệp và gia đình, góp phần ổn định kinh tế, xã hội của đất nước. Điều này càng cho thấy sự ra đời của chính sách Bảo hiểm thất nghiệp là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, đóng vai trò tích cực trong hệ thống an sinh xã hội của đất nước.
Đặc biệt, đối với các trường hợp người lao động bị thất nghiệp đang chờ nhận trợ cấp thất nghiệp phải đi cách ly y tế hoặc bị nhiễm COVID-19 không thể đến nhận tiền trợ cấp thất nghiệp theo thời hạn quy định (chỉ ảnh hưởng đối với những trường hợp không đến nhận tiền nhưng gần quá thời hạn 3 tháng kể từ ngày hết hạn hưởng ghi trên quyết định).
Hiện, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang đề xuất cơ quan chức năng cho phép lùi thêm thời gian nhận tiền trợ cấp thất nghiệp bằng thời gian cách ly y tế hoặc điều trị do nhiễm COVID-19 để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
Liên quan đến vấn đề người lao động bị ảnh hưởng do dịch COVID-19, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi cho hay trong trường hợp này, các doanh nghiệp có tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp phải xử lý ngay chính sách bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động để họ có lương. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp có điều kiện có thể đào tạo lại những lao động đó để thích nghi với tình hình mới.
