Một ngày bình thường như bao ngày khác…
1h sáng tại phố Cửa Đông (Hà Nội), những nữ công nhân vệ sinh môi trường (VSMT) vẫn đang cần mẫn làm công việc của mình. Do đặc thù công việc nên hầu như vào những dịp lễ tết họ không được ở cạnh gia đình. Nếu bình thường chỉ làm việc 8 tiếng thì vào ngày lễ tết, 20.10… Phải tăng cường lên 12 tiếng một ngày.
Chị Nguyễn Thị H (33 tuổi) - quản lý tổ công nhân của 3 phường Cửa Đông, Hàng Bồ và Hàng Gai - cho biết: Đội của chị gồm 21 người (5 nam, 16 nữ) chuyên làm ca tối, công việc bắt đầu từ lúc 18h và kết thúc vào lúc 1 hoặc 2h sáng. Thậm chí, hôm nào bị nhỡ xe cẩu, có khi đến tận 4h sáng, chị mới được về nhà.
Không được khoác trên mình những bộ quần áo đẹp hay cùng gia đình đi chơi trong ngày của mình, những nữ lao công trong bộ đồ bảo hộ cũ kỹ không một chút than phiền mà vẫn vui vẻ hết mình với công việc. Có lẽ các chị đã quen với điều này. Chị H tâm sự: “Trước đây khi mới vào làm, những dịp này thấy mọi người đi chơi tủi thân lắm, toàn khóc suốt. Nhất là những ngày 29, 30 tết nhìn gia đình người ta đi sắm tết, nước mắt cứ trực trào ra. Nhưng giờ quen rồi nên đỡ hơn nhiều”.
Như mọi năm, tổ chị H năm nay cũng tổ chức liên hoan ngày 20.10, nhưng không phải là ở nhà hàng sang trọng. Một chiếc bạt được trải ngay bên đường, vẫn trong bộ đồng phục ấy, mọi người trong tổ quây quần bên nhau, mệt mỏi như tan biến hết. Các chị bảo: “Chỉ cần mọi người đoàn kết, yêu thương nhau là vui lắm rồi”.
“Chỉ có những người yêu nghề mới ở lại đây”
Mọi người ở đây thường đùa với nhau rằng, chỉ có những người yêu nghề mới ở lại đây. Thật vậy, có nghe các chị kể mới hiểu hết nỗi vất vả mà những công nhân VSMT phải trải qua. Với những người làm ca tối thì không phải chờ hết giờ để về mà phải hết sạch rác. Nhiều chị em nhà xa về đến nhà cũng chỉ kịp chợp mắt rồi lại dậy lo cơm nước, con cái đi học.
Bất kể nắng mưa, bão gió, những công nhân VSMT vẫn phải hoàn thành công việc của mình. Chị H nhớ lại: “Ngày có bầu, bụng to, có khi đi làm gặp bao đất cũng phải bê cố lên. Việc của mình không làm thì ai làm”. Rồi chị cười: “Nhưng ông trời cũng thương chị em môi trường lắm, vất vả thế mà cũng chẳng sao”.
Chưa kể làm công việc này hằng ngày tiếp xúc với không khí ô nhiễm rồi tai nạn nghề nghiệp, tai nạn giao thông có thể xảy đến. Mọi người trong tổ chị H vẫn chưa hết bàng hoàng khi kể về lần cả tổ bên cạnh đang mải chất rác lên xe cẩu thì bị một lái xe say rượu lao vào, cũng may chỉ bị thương phần mềm.
Công việc vất vả, có nhiều lần chị H chán nản muốn bỏ nhưng vì tình yêu với nghề, chị vẫn gắn bó 10 năm nay. Giọng xúc động, chị bảo: “Nhìn con đường đang ngập tràn rác, sau khi dọn xong thấy đường lại sạch đẹp, tự nhiên mình cũng thấy vui lên”.
Những mong ước giản dị
Với những công nhân VSMT quanh năm làm việc ngoài đường, ngoài mong ước giản dị là được bình an, thuận lợi trong công việc; họ cũng muốn gửi gắm tới mỗi người dân hãy có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường.
Đôi mắt trùng xuống, chị H nhớ có lần đội mũ bảo hộ đi làm bị người ta đứng trên tầng 2 ném thẳng rác vào đầu, mũ chụp cả xuống mặt. Chị quay ra nhắc nhở thì bị quát: “Tao mất tiền”, “Mày biết tao đóng bao nhiêu tiền rác không”. Trong khi là người trực tiếp đi thu tiền, chị biết rằng tiền thu từ các hộ dân không đáng là bao và thành phố cũng phải bù một phần tiền để chi trả lương cho công nhân.
Biết vậy nhưng chị ngậm ngùi: “Mình là công nhân thấp cổ bé họng, lúc nào cũng là người sai. Đây là nghề, là nhiệm vụ và dù có bao nhiêu rác thì những công nhân VSMT cũng phải làm hết, nhưng chỉ mong mọi người ý thức hơn”.
Chị H ước tính một phường nhỏ như Hàng Bồ, Hàng Gai, một ngày cân lên, bãi rơi vào khoảng 13-14 tấn rác mà chỉ có 4 công nhân. Ca đêm trung bình một công nhân thu gom 4 tấn rác, khối lượng công việc rất lớn. Nhiều lúc vừa dọn xong, những hàng quán trên phố đóng cửa muộn lại vứt rác ra, nên những công nhân VSMT phải dọn dẹp lại dù đã rất mệt.
Đi qua phố Hàng Mã ngày trung thu, nhìn rác chất cao thành đống chị H lại xót xa: “Khổ thân mọi người, ngập tràn trong rác; khi nào mới dọn xong để được về nhà”. Mỗi tổ đều có những đặc thù, khó khăn riêng nhưng trên hết mọi người vẫn luôn thấu hiểu và cảm thông lẫn nhau.
“Cất” niềm vui của mình lại phía sau, những nữ công nhân VSMT chấp nhận một ngày 20.10 không trọn vẹn để có một cuộc sống đủ đầy cho gia đình và để sớm mai khi bước ra đường, mỗi người dân Thủ đô được đi trên những con đường xanh - sạch - đẹp. Những người lao động ấy xứng đáng được tôn vinh và trân trọng.
