Xử lý hình sự là biện pháp mạnh
Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh, một trong những giải pháp mạnh để giảm tỉ lệ nợ BHXH, BHYT là triển khai quyết liệt công tác thanh tra, kiểm tra. Chỉ trong 8 tháng, 11.756 đơn vị sử dụng lao động đã được thanh tra, kiểm tra về BHXH. Trong quá trình thanh tra, kiểm tra, các đơn vị nợ BHXH đã nộp về quỹ số tiền hơn 519 tỉ đồng. Khi thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra, các đơn vị tiếp tục nộp về quỹ hơn 304 tỉ đồng. Qua đó, hàng chục nghìn NLĐ được bảo đảm quyền lợi khi được tham gia BHXH, BHYT theo đúng quy định pháp luật.
Hà Nội là địa phương tập trung nhiều DN, thu hút đông đảo lao động từ các địa phương khác đến sinh sống và làm việc, do vậy nợ đọng, trốn đóng BHXH luôn là điểm “nóng” cần giải quyết. Giám đốc BHXH TP.Hà Nội Nguyễn Đức Hòa thông tin, trong 9 tháng năm 2018, BHXH TP đã gửi văn bản đôn đốc thu nợ BHXH đến hơn 21 nghìn đơn vị nợ BHXH, qua đó các đơn vị đã đóng 560 tỉ đồng.
Để giảm thiểu tình trạng trốn đóng, chây ỳ nợ đọng BHXH, Giám đốc Nguyễn Đức Hòa cho biết, BHXH TP.Hà Nội tiếp tục tích cực phối hợp với các sở, ngành tăng cường thanh tra, kiểm tra, đôn đốc thu nợ BHXH, xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, để đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của NLĐ trên địa bàn TP.Hà Nội. Đồng thời chủ động phối hợp với Công an Hà Nội tập hợp hồ sơ, tài liệu đối với những DN nợ, trốn đóng BHXH, BHYT để xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự có hiệu lực từ 1.1.2018.
Theo ông Nguyễn Đức Hòa, xử lý hình sự với vi phạm trốn đóng, nợ đọng BHXH là chế tài rất mạnh. Thời gian qua, BHXH TP.Hà Nội đã chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, xác minh tình trạng vi phạm của 2 DN trên địa bàn. Đến nay, 1 DN đã khắc phục 100% số nợ BHXH và 1 DN khắc phục một phần, cam kết khắc phục toàn bộ số nợ BHXH trong năm nay. Qua đây có thể thấy chế tài xử lý hình sự đối với DN trốn đóng, chây ỳ nợ đọng BHXH phát huy tác dụng tích cực, góp phần nâng cao nhận thức trách nhiệm và ý thức đóng BHXH cho NLĐ của chủ DN.
Tổ chức CĐ vào cuộc
Trong thời gian qua, LĐLĐ TP.Hà Nội cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm giảm tỉ lệ DN nợ đọng BHXH, BHYT ảnh hưởng đến quyền lợi NLĐ. Theo đó, LĐLĐ TP.Hà Nội cho biết, năm 2017-2018, LĐLĐ TP.Hà Nội đã phối hợp với các ngành chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động, Luật BHXH, Luật CĐ, Luật ATVSLĐ tại 280 DN; các CĐ cấp trên cơ sở đã phối hợp với chính quyền đồng cấp kiểm tra 750 DN về chính sách có liên quan đến NLĐ.
Đặc biệt, để bảo vệ quyền lợi về BHXH của NLĐ, LĐLĐ TP.Hà Nội đã chỉ đạo các cấp CĐ phối hợp với BHXH, Tòa án nhân dân quận, huyện, thị xã tiếp tục triển khai thực hiện Hướng dẫn số 995/HD-TLĐ ngày 30.6.2016 của Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐVN về CĐ khởi kiện, tham gia tố tụng dân sự giải quyết các vụ án tranh chấp lao động cá nhân, tranh chấp lao động tập thể. Tính đến nay, tổ chức CĐ đã nhận được 573 bộ hồ sơ DN nợ đọng BHXH và đã có 75 hồ sơ CĐ khởi kiện đã được tòa án thụ lý; qua thủ tục thông báo khởi kiện của tổ chức CĐ, các DN nợ đọng đã tự giác nộp số tiền trên 99,3 tỉ đồng.
Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết, BHXH Việt Nam đang triển khai xây dựng phần mềm về quản lý nợ đọng. Phần mềm này sẽ tự động trích xuất kết quả nợ và mẫu xử phạt với đơn vị sử dụng lao động trên toàn hệ thống để BHXH các tỉnh, thành phố tiến hành xử lý vi phạm hành chính; sau xử phạt, đơn vị sử dụng lao động không chấp hành quyết định xử phạt, phần mềm sẽ trích xuất hồ sơ để chuyển cơ quan Công an xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.
