Mới đây, theo số liệu Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội vừa công bố tại Báo cáo Quốc gia “Việt Nam: Một xã hội đang già hóa” cho thấy, trong số 13,4 triệu người già, có khoảng 64,4% không có lương hưu và trợ cấp phải sống dựa vào con cháu, người thân hoặc chật vật mưu sinh kiếm sống.
Ông A Thiêng, 106 tuổi, dân tộc H’Rê (ở thôn Vi Kơ Lâng, xã Hiếu, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum) là một trong những người già hạnh phúc khi có lương hưu. Ông A Thiêng từng có thời gian tham gia cách mạng, sau đó làm Bí thư Chi bộ xã Pờ Ê (huyện Kon Plông) và Huyện ủy viên, Chủ tịch Mặt trận huyện Kon Plông.
Sau bao năm lao động, cống hiến, ông A Thiêng bắt đầu được hưởng lương hưu từ tháng 01.1977. Đến nay, ông đã có gần 44 năm hưởng lương hưu với mức lương hưu hằng tháng là 4 triệu đồng.
Không giấu được niềm vui rạng rỡ trên khuôn mặt, ông A Thiêng rút từ trong túi áo ra số tiền lương hưu vừa được lĩnh rồi khoe: “Hôm trước, nhận được thông báo Nhà nước chi trả gộp 2 tháng lương vào cùng một đợt, Già phấn khởi lắm liền ra Bưu điện xã lĩnh luôn. Đang bảo lát nữa sẽ đưa cho thằng cháu một ít đi mua dầu ăn, mắm muối đây... Lần nào cũng vậy, cứ nhận lương về là Già chia ra các phần luôn, phần thì để mua thức ăn, phần thì cất đi để phòng khi lúc có việc còn dùng đến chứ…”.
Theo ông A Thiêng, các con của ông đều làm nương rẫy, thu nhập chẳng đáng là bao nên cuộc sống còn nhiều khó khăn, vất vả. Vì vậy, với lương hưu ngoài việc giúp ông tự chăm lo cho tuổi già của bản thân, ông còn trích một phần lương hưu để hỗ trợ cho các con nuôi các cháu ăn học.
Không nguồn thu nhập ổn định, lại có thể gặp nhiều bất trắc về sức khỏe… là những rủi ro của người lao động tự do khi về già. Hiểu được điều đó, ông Bùi Minh Nhật (số nhà 142, Mai Hắc Đế, T.P Kon Tum, tỉnh Kon Tum) sau khi dừng tham gia BHXH bắt buộc đã tiếp tục lựa chọn tham gia BHXH tự nguyện đủ điều kiện hưởng lương hưu và có thẻ BHYT chăm sóc sức khỏe khi về già.
Cũng giống ông Nhật, nhiều người dân tại tỉnh Kon Tum làm nghề lao động tự do như buôn bán nhỏ lẻ, làm nghề nông, làm thuê… đã và đang lựa chọn tham gia BHXH tự nguyện.
Theo thống kê của BHXH tỉnh Kon Tum, tính đến hết tháng 4.2021, số người tham gia BHXH của toàn tỉnh là 47.246 người, trong đó BHXH tự nguyện là 8.023 người (tăng 358 người so với tháng trước).
Người lao động tự do hay bất cứ công dân Việt Nam nào từ 15 tuổi trở lên (không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc) đều có thể tham gia BHXH tự nguyện, tham gia vào lưới an sinh xã hội của Nhà nước, để khi đến tuổi nghỉ hưu được nhận lương hưu hằng tháng trang trải cuộc sống và trong suốt quá trình hưởng lương hưu được cấp thẻ BHYT để chăm sóc sức khỏe.
