Những “tiêu bản” động đậy

HOÀNG VĂN MINH |

“Nhìn ông múa Xoan giống vũ công chuyên nghiệp quá”. Tim tôi hình như loạn nhịp một thoáng khi cô bé lúng liếng đang múa cạnh bên bất ngờ ghé tai thì thầm. “Hồi tầm tuổi em anh từng là vũ công chuyên nghiệp”. Tôi trả lời, nhân thể ngầm nói rằng “tôi rất ghét các cô gái gọi mình bằng ông”.

Cô bé hình như không hiểu, lại cười trêu ngươi: “Đố ông đoán được em là người Kinh hay người Lạch?”. Cô bé trong trang phục người Lạch, thành viên của một đoàn ca múa chuyên phục vụ khách du lịch ở một thung lũng nằm giữa lưng chừng ngọn Langbiang trên “Hoàng triều cương thổ” - đất vườn của triều Nguyễn năm nào.

Nhưng dò xét mãi vẫn không thể trả lời được câu hỏi. Chỉ biết đoàn ca múa đêm nay khoảng 20 thành viên thì già phần ba là “thân Kinh áo Lạch”.

Trước khi chủ khách cùng hòa mình vào một đêm Xoan cùng tiếng cồng chiêng đánh thức cả thung lũng, “già làng” của đoàn ca múa tái hiện nghi lễ mời gọi các vị thần sông, núi, thần lúa gạo, thần cây, thần lửa… về cùng chứng kiến và chung vui với những du khách từ rất xa hoan hỉ ghé thăm nhà.

Tôi thành kính làm theo nghi thức của “già làng” cùng những ý nghĩ và nỗi sợ mơ hồ rằng thần linh hình như đang cưỡi mây về thì giật mình. Vẫn “cô bé lúng liếng” ấy đứng cạnh khều tay cười rúc rích “họ đang diễn cho khách du lịch xem thôi ông ạ. Bọn em diễn thế này đã hơn chục năm rồi”.

Bỗng nghe mình cáu. Thầm nghĩ thì “ông của em” có đến mức ăn rồi nói chưa ăn đâu mà không biết là người của em đang diễn. “Ông của em” chỉ nghĩ là đã có người diễn thì tất phải có người xem và cùng… diễn lại với họ thì cuộc sống mới thêm phần thi vị.

Với lại, nếu không tranh thủ những giây phút như thế này để “diễn” thì biết đến đâu, tìm đâu ra, kể cả những buôn làng còn thuần khiết nhất để nghe được một âm vang cồng chiêng; một điệu múa Xoan cùng những nghi lễ giao tiếp với thần linh thật trong thời buổi này?”.

Ngẩn ngơ tự hỏi một hồi, ngó lại đã thấy cô bé rời tôi đi lúng liếng, thì thầm với một “ông” khác xa mờ sau ánh lửa từ lúc nào. Điệu Xoan lúc này đã biến tấu sang những bước chân và tiếng gầm rú của những chú voi rừng lắc lư nhịp nhàng theo tiếng cồng chiêng.

Nghe hoang dã như một cuộc giao phối của đôi voi nhà được thiết kế mà tôi may mắn được xem qua điện thoại từ một nài voi bên hồ Lắk dạo nọ. Ông chủ voi còn thu điện thoại nhét vội vào túi như sợ bị mất cắp rồi thầm bảo “đây là hàng hiếm trăm năm có một” bởi gần như những con voi già ở Tây Nguyên đại ngàn sau bao nhiêu năm sống với con người đã gần như quên mất thiên chức giao phối và sinh sản.

Cuộc giao hoan hoang dại đó cuối cùng cũng hoài thai. Nhưng tròn hai năm mang nặng đẻ đau của nàng voi nhà cuối cùng chỉ cho ra một “hài nhi” chán không muốn ở lại thế giới này trong sự tiếc nuối vô bờ bến của con người. Để rồi hôm nay, những hình ảnh nguyên mẫu trong bài hát “chú voi con ở Bản Đôn” của ông nhạc sĩ “Rừng ơi ta đã về đây” nức tiếng thời nào đã trở thành tiêu bản trong một nhà trưng bày ở Buôn Đôn mà tôi lưu giữ trong tiềm thức bỗng lần lượt nhảy múa sau ánh lửa.

Langbiang và còn rất nhiều những Langbiang khác; một đêm Xoan, tiếng cồng chiêng, những nghi lễ, cô bé lúng liếng không rõ người Kinh hay người Lạch… Mọi thứ hay ho mà tôi chứng kiến đêm nay hóa ra chỉ là những “tiêu bản” biết động đậy.

HOÀNG VĂN MINH
TIN LIÊN QUAN

Tết ở Cấp cứu A9 Bạch Mai: Buồn và lo lắng, mong ước hai chữ đoàn viên

Thuỳ Linh - Đức Mạnh |

Thay vì đón Tết sum vầy quanh gia đình thì những nhiều người lại đang túc trực ở nơi không ai muốn - Trung tâm Cấp cứu A9 tại bệnh viện Bạch Mai. Nhiều giọt nước mắt đã rơi, Tết năm nay chắc hẳn sẽ khó quên với họ.

Linh vật mèo sen trên Đất Sen Hồng

Lục Tùng |

Đồng Tháp – Tận dụng lá sen tại quê nhà, tỉnh Đồng Tháp - Đất Sen Hồng, đã tạo ra linh vật mèo vô cùng độc đáo.

Để 2023 may mắn, tham khảo ngay điểm đến cho 12 con giáp

Ý Yên |

Chọn hướng xuất hành may mắn có thể giúp bạn mở ra một năm 2023 hanh thông. Hãy tham khảo gợi ý hướng xuất hành theo tuổi cho hành trình du xuân Quý Mão.

Đường phố chật cứng, chợ Tết tấp nập ngày cuối cùng của năm

Văn Đức |

Yên Bái - Khu vực chợ trung tâm huyện Văn Yên vẫn tấp nập, đường phố chật cứng người mua sắm trong ngày 30 Tết.

Hoa quả độc lạ cho mâm cúng gia tiên ngày Tết Nguyên đán

Minh Hà - Việt Anh |

Dịp Tết năm nay, tại chợ đầu mối hoa quả Long Biên (Hà Nội) xuất hiện nhiều loại nông sản độc lạ. Trong số đó không thể thiếu những loại trái cây tạo hình.

Nhiều cung đường, địa điểm tham quan của Thủ đô vắng vẻ chiều 30 Tết

Hải Danh - Bùi Thơm |

Hà Nội - Chiều 30 Tết, các tuyến đường, địa điểm tham quan du lịch tại Hà Nội bình yên, vắng vẻ và không còn kẹt xe như những ngày trước đó.

Interactive: Vì sao nhiều người kiêng quét nhà vào 3 ngày Tết?

Nhóm PV |

Tết Nguyên đán là ngày lễ lớn nhất và rất lâu đời đối với người Việt. Do đó, các phong tục truyền thống về ngày Tết cổ truyền của người Việt cũng có rất nhiều. Tham gia trả lời các câu hỏi dưới đây của báo Lao Động để thử thách hiểu biết của bạn về các phong tục, nét đẹp ngày Tết.

Tham gia chương trình truyền hình tương tác của Báo Lao Động bằng cách theo dõi câu hỏi, bấm vào phương án trả lời mà bạn cho là đúng ngay trên màn hình video tương tác dưới đây.

Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài đón khách thông Tết

Minh Hạnh |

Hôm nay, 21.1.2023 ngày cuối cùng của năm Nhâm Dần, lượng khách qua Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài đã giảm mạnh so với những ngày trước đó. Ước tính sẽ có khoảng 65.000 lượt khách qua Cảng trong ngày.