Những ngàn năm ở Mtskheta

HOÀNG VĂN MINH |

Bỗng dưng muốn khóc hóa ra là cảm giác có thiệt. Đó là khi tôi được tận tay sờ vào mọi thứ - những ngàn năm đang động đậy bên trong Thánh đường Svetitskhoveli còn vẹn nguyên sau hơn 11 thế kỷ hay tu viện Jvari được xây dựng từ thế kỷ thứ 6 ở cố đô Mtskheta của Gruzia, đất nước nằm vắt ngang Á - Âu trên con đường tơ lụa ngày nào.

Đức Cha Irakli sau khi đồng ý cùng tôi chụp hình “seo-phi”, kể thành phố cổ hơn 7.000 dân này mãi đến năm 1994 mới được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, bởi tính nguy cấp để cứu vãn đối với các di tích ở đây gần như rất ít.

Không tin được khi Cha Irakli bảo ở Mtskheta, người dân muốn đào một cái hố nhỏ trong vườn nhà mình cũng phải báo cáo và xin phép chính quyền địa phương. Sau đó chính quyền sẽ cử một đội chuyên nghiệp đến để giúp người dân đào hố. Và chẳng may trong quá trình đào có phát hiện cổ vật, thì chính quyền sẽ thu hồi và định giá, ăn chia theo tỉ lệ chính quyền 7, người dân 3.

“Thành phố này có con người sinh sống liên tục suốt từ trước thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên đến nay, là đất thánh của người Gruzia và thế giới Kito, nên gần như mỗi viên đá, tấc đất ở đây đều ẩn chứa một phần lịch sử” - Cha Irakli nói.

“Có thấy những ngôi nhà cổ kia không?”, Đức Cha Irakli chỉ tay về những ngôi nhà thấp thoáng quanh Thánh đường Svetitskhoveli. “Những ngàn năm cả đấy, tất nhiên nó được bảo tồn, trùng tu rất nhiều lần. Và mỗi lần đến hạn phải trùng tu, chính quyền lại đứng ra đi thuê nhà cho người dân ở, xong xuôi mọi việc, người dân lại được chính quyền mời về nhà mới. Và tất nhiên họ không phải bỏ ra một đồng nào, kể cả tiền thuê nhà”. Đức Cha Irakli vừa kể vừa cười đầy tự hào.

Có lẽ hai chữ Việt Nam và những câu hỏi và trao đổi khá dài về chủ đề bảo tồn di sản ở Mtskheta khiến Đức Cha Irakli thích thú nên hôm ấy tôi may mắn được Cha ban cho một đặc ân: Được uống và rửa mặt bằng nước của giếng cổ linh thiêng ở trong Thánh đường, chỉ sau những bức bích họa cổ xưa có thể đáp lại điều ước cho ai đó thành tâm khấn nguyện. “Giếng nước này cũng là một di sản cần được bảo tồn nên chỉ mở cửa cho du khách uống vào 3 ngày nhất định trong tuần và không phải hôm nay”, Cha Irakli nháy mắt với tôi đầy ẩn ý.

“Nhưng những gì Cha vừa kể vẫn chưa đủ để những ngàn năm ở đây già hơn như đang thấy?”- tôi bảo. Cha Irakli nhìn tôi thật lâu rồi bất ngờ hỏi “anh có biết Dan Brown không?”. Tôi bảo mình là fan hâm mộ của sách ông ấy.

Mắt Cha Irakli ánh lên, bảo câu trả lời, có lẽ như Dan Brown đã viết trong Origin (Nguồn cội), chắc tôi không cần nhắc lại. Tôi ngầm đồng ý với Cha bởi cái ý nghĩa sâu xa mà Dan Brown đã viết trong cuốn sách.

Đi trên đường phố những nghìn năm ở cố đô Mtskheta, tôi bỗng nhớ những trăm năm của cố đô Huế quê nhà với một tin thật vui, đó là 27 công trình kiến trúc Pháp tiêu biểu được thành phố xếp hạng, công bố chuẩn bị xây dựng kế hoạch, kêu gọi đầu tư hướng tới mục tiêu bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị.

Hơi tiếc là trong số đó có 2 công trình vốn chẳng dính dáng gì đến người Pháp nhưng đã lọt vào. Trong khi còn rất nhiều công trình đặc trưng của văn hóa Gô - loa vẫn đang xếp nốt chờ nhưng chẳng thấy tên đâu cả...

HOÀNG VĂN MINH
TIN LIÊN QUAN

Dòng xe nối nhau trở về Hà Nội, cao tốc Pháp Vân-Cầu Giẽ ùn tắc kéo dài

Phương Anh |

Từ chiều đến khuya mùng 4 Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, do lượng lớn các phương tiện đổ dồn về thủ đô sau kỳ nghỉ Tết khiến cho giao thông trên tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ liên tục ùn tắc kéo dài hàng cây số.

Thiên đường của loài mèo

Thanh Hà |

Trong thành phố cổ từng do các sultan và hoàng đế cai trị, đế vương thực sự là những con mèo khiêm nhường đang lang thang khắp mọi hang cùng, ngõ hẻm.

Quảng Ninh: Khởi đầu cho mục tiêu 12,5 triệu khách du lịch năm 2023

Đoàn Hưng |

Dịp Tết Nguyên đán năm nay, nhờ dịch COVID-19 cơ bản được kiểm soát và thời tiết thuận lợi, các điểm đến của Quảng Ninh tiếp tục ghi nhận lượng khách tăng mạnh.

Áp lực lạm phát đè nặng trong năm 2023

Hương Nguyễn |

Bài toán lạm phát tiếp tục là câu chuyện khó đối với những nhà điều hành chính sách tiền tệ. Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà nhận định gì về lạm phát trong năm 2023.

Chưa hết Tết, giao thông cửa ngõ Thủ đô đã căng thẳng

Nhóm PV |

Ngày 25.1 (tức mùng 4 Tết Nguyên đán), dù chưa hết kỳ nghỉ Tết nhưng lượng người đổ về trung tâm Hà Nội tăng đột biến khiến các cửa ngõ nhiều điểm ùn tắc cục bộ.

Áp lực việc nhà ngày Tết: Chị em phụ nữ cần được san sẻ

MINH HÀ - ĐỨC TRUNG |

Theo chuyên gia tâm lý Tuệ An, để giảm bớt gánh nặng việc nhà trong ngày Tết, chị em phụ nữ không nên tạo áp lực nặng nề cho mình, tích cực làm việc nhưng cũng cần biết tự giải phóng bản thân. Đồng thời, mỗi thành viên trong gia đình đều có trách nhiệm tham gia tổ chức sinh hoạt trong những ngày tết chứ không phải riêng gì chị em phụ nữ.

Người nghệ nhân với hành trình nâng cao vị thế phụ nữ Mông

Nguyễn Tùng |

Hà Giang - Không chỉ đưa thổ cẩm truyền thống của dân tộc mình ra với thế giới, nữ nghệ nhân Vàng Thị Mai còn giúp thay đổi cuộc sống và nâng tầm vị thế của hàng trăm người phụ nữ Mông nơi cao nguyên đá.

NASA và những dự án vũ trụ đầy hứa hẹn năm 2023

Anh Vũ |

Cuối năm 2023 hứa hẹn sẽ là thời điểm bận rộn đối với ngành hàng không vũ trụ nói chung và NASA nói riêng, khi cơ quan này có kế hoạch công bố phi hành đoàn bốn thành viên của sứ mệnh Artemis tiếp theo.