Tránh lợi dụng các hình thức tố cáo để tố cáo tràn lan
Phát biểu tại phiên họp, Tổng Thanh tra Chính phủ Phan Văn Sáu cho biết: Về hình thức tố cáo hiện đang có hai loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất cho rằng, để xác định rõ trách nhiệm của người tố cáo, tránh tình trạng lợi dụng các hình thức tố cáo để tố cáo tràn lan, cố ý tố cáo sai sự thật, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của người bị tố cáo. Đối với tố cáo hành chính căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi bị tố cáo nên dự thảo luật chỉ quy định hai hình thức tố cáo như tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp. Đối với tố giác tin báo tội phạm, tố cáo trong hoạt động tố tụng thì đã có quy định về các hình thức tố cáo khác được điều chỉnh ở các luật tố tụng.
Loại ý kiến thứ hai cho rằng, ngoài hai hình thức tố cáo là tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp, dự thảo luật cần quy định bổ sung các hình thức tố cáo khác như tố cáo bằng fax, email, điện thoại để tạo điều kiện cho người tố cáo thực hiện quyền tố cáo, qua đó kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm. “Tuy nhiên, Chính phủ theo loại ý kiến thứ nhất” - ông Sáu cho hay.
Theo ông Sáu, về tố cáo nặc danh (không rõ họ tên địa chỉ người tố cáo) cũng có 2 loại ý kiến. Có ý kiến thứ nhất cho rằng, quy định của Đảng và Luật Tố cáo hiện hành chưa chấp nhận xem xét, giải quyết đơn tố cáo không rõ họ tên địa chỉ người tố cáo. Trong những năm qua các cơ quan nhà nước mới chỉ giải quyết được 87,4% tổng số đơn tố cáo có danh. Vì vậy nếu luật quy định việc giải quyết tố cáo nặc danh sẽ gây khó khăn cho các cơ quan nhà nước trong quá trình xem xét giải quyết. Do đó dự thảo chưa quy định về việc giải quyết tố cáo nặc danh.
Còn loại ý kiến thứ hai cho rằng, thực tế không ít trường hợp người tố cáo còn bị trả thù, bị trù dập, trong khi đó mặc dù có quy định nhưng việc bảo vệ người tố cáo còn rất khó khăn. Do đó, nhiều người không dám tố cáo hành vi vi phạm pháp luật. Để kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm, cần quy định về việc giải quyết tố cáo đối với trường hợp người tố cáo không ghi họ tên, địa chỉ của mình. Và Chính phủ thể hiện loại ý kiến thứ nhất vào nội dung dự thảo luật.
Ngay sau đó, ông Phạm Trí Thức - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - cho biết, nhiều ý kiến trong thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị, cần bổ sung các hình thức tố cáo khác như tố cáo bằng fax, email, điện thoại để tạo điều kiện cho người tố cáo thực hiện quyền tố cáo, qua đó giúp kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm. Vì nhiều nơi đã có đường dây nóng, trong thời gian qua nhiều vụ tham nhũng được phát hiện là nhờ các hình thức này. Hơn nữa Luật Phòng chống tham nhũng có quy định tạo điều kiện cho người dân tố cáo. Hiện nhiều bộ, ngành, các cơ quan báo chí cũng đã có đường dây nóng, đã tiếp nhận nhiều vụ, qua đó đã phát hiện ra tham nhũng.
Bảo vệ người tố cáo còn quá... mơ hồ
Trước việc nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật đề nghị cần bổ sung các hình thức tố cáo khác như tố cáo bằng fax, email, điện thoại, hay tố cáo nặc danh, giải trình thêm, Tổng Thanh tra Chính phủ Phan Văn Sáu cho biết: Chủ yếu là dân tố cáo công chức cán bộ; cán bộ cấp dưới tố cáo cán bộ cấp trên chứ dân tố cáo dân thì ít. Có nhiều cơ quan có thẩm quyền giải quyết trong nội bộ mình nhưng chưa chấm dứt được. Là người địa phương đi lên Trung ương nên tôi thấy nhiều cơ quan Trung ương bị vấn đề này, trong khi chế tài xử lý người tố cáo không đúng chưa được giải quyết.
Tuy nhiên ngay sau đó, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Văn Quyền đề nghị, cần rà soát làm sao để các luật không chồng chéo nhau mà phù hợp với nhau. Bởi ở đây có 3 luật liên quan là Bộ luật Tố tụng hình sự; Phòng chống tham nhũng và Luật Tố cáo.
Nêu ý kiến cần giải quyết đơn nặc danh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa Lê Xuân Thân nhấn mạnh: Phải căn cứ chứng cứ cụ thể trong đơn nặc danh để giải quyết chứ sao lại tránh né!. Trước việc không công nhận tố cáo nặc danh, ông Thân cho rằng, bản chất tố cáo nặc danh vì họ sợ bị trù dập trong khi chưa có cơ chế hữu hiệu bảo vệ người tố cáo.
Chiều cùng ngày, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho ý kiến về mức phạt tiền đối đa trong lĩnh vực đối ngoại.
