Không nên tách chi phí công ra khỏi lương

Ông Nghĩa nhấn mạnh: Theo đánh giá của tôi, đây là một luật rất khó, càng khó hơn khi Việt Nam có một số yếu tố đặc thù không giống các nước khác nên chúng ta cũng không thể sao chép mà phải có những giải pháp riêng. Ví dụ, ở Việt Nam có khái niệm “tài sản sở hữu toàn dân” do Nhà nước quản lý, trong đó, phần lớn tài nguyên quốc gia do Nhà nước quản lý. Trong tài sản Nhà nước có khu vực kinh tế Nhà nước quy mô rất lớn. Từ đó đặt ra cho dự luật này có những điểm rất phức tạp.

“Để luật này đạt được các yêu cầu đề ra, qua nghiên cứu dự thảo tôi cho là còn phải sửa đổi và bổ sung nhiều. Dự luật có những điểm mới nhưng chưa hoàn thiện” – ông Nghĩa nói.

Nói về quy định khoán kinh phí về sử dụng tài sản công, ông Nghĩa cho rằng, việc khoán sử dụng tài sản công nên đặt trong một dự án Luật khác rộng hơn. Ông Nghĩa ví dụ, lương của anh 10 triệu trong khi chi phí cho công việc lên tới 30 triệu, nếu khoán 30 triệu này thì thành ra bây giờ lộ ra chi phí gấp 3 lần lương! Như thế có hợp lý hay không? Cho nên phải tính toán lại, ở chỗ, lương để sử dụng cho cá nhân, trong đó có một phần dành cho đi lại, học hành… (như một số quốc gia khác quy định). Những chi phí đó được đưa vào lương. Nhưng nếu tách ra lương và chi phí đi lại như thế này thì sẽ có một số điểm không hợp lý.

“Việc khoán có thể thí điểm bước đầu, nhưng về cơ bản phải nằm trong cải cách chế độ tiền lương đối với cán bộ công chức. Cái gì đưa vào lương? Cái gì còn lại là Nhà nước phải chi? Phải tách bạch rõ ràng, nhưng hiện nay chúng ta chưa làm được điều này” – ông Nghĩa cho hay.

Nói về tình trang lãng phí trong sử dụng tài sản công như xe công, nhà công vụ thời gia qua, ông Trương Trọng Nghĩa nhấn mạnh: Việc lãng phí là do chưa tách bạch rõ chi phí từ nguồn ngân sách, nên một số tài sản công lại được sử dụng để phục vụ cho lợi ích cá nhân. Ngược lại, cũng có một số người phải sử dụng một phần lương của mình để trang trải cho công việc.

Do đó, để giải quyết cơ bản chi phí cho các cá nhân là cán bộ công chức thì phải giải quyết đồng bộ với cơ cấu tiền lương, thu nhập cho hợp lý. Khi đã giải quyết được “phần gốc” này thì sẽ trả lời được những câu hỏi, như cán bộ đi làm bằng phương tiện gì, điện thoại sử dụng thế nào, nhà ở dành cho cá nhân hay cho cả gia đình v.v.

“Có những quốc gia chi trả tất cả vào lương thì khi anh đi thuê nhà như thế nào đó là việc của anh. Trong cơ cấu tiền lương đã tính đến tất cả các chi phí đó rồi. Giải quyết được vấn đề tiền lương trên cơ sở như vậy thì mới hợp lý. Chứ bây giờ lương 10 triệu mà khoán chi phí đến mấy chục triệu, gấp mấy lần lương thì rõ ràng khó giải thích, nhân dân nghe cũng không thể nào chấp nhận được” – ông Nghĩa nói.

Để giải quyết vấn đề này, ông Trương Trọng Nghĩa cho biết: Không nên tách chi phí công ra khỏi lương. Theo ông Nghĩa, có thể thí điểm trước ở một số trường hợp, nhưng để giải quyết tận gốc vấn đề thì phải có giải pháp tổng thể, đi từ vấn đề thu nhập, tiền lương của cán bộ, công chức. 

Nêu quan điểm về việc ngày 28.10 vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã làm gương trong việc tiết kiệm, đó là đi công tác Thái Lan bằng máy bay thương mại, ông Nghĩa nhấn mạnh: Tôi rất hoan nghênh việc này. Thủ tướng đã bớt sử dụng chuyên cơ đi công tác để giảm lãng phí, điều đó không những giảm lãng phí mà nhân dân nhìn vào cũng rất hoan nghênh. Điều này cũng khiến khoảng cách giữa lãnh đạo và người dân trở nên gần gũi, hòa đồng hơn. Nhiều lãnh đạo ở các quốc gia khác cũng từng làm như vậy, cũng đi bộ, đi xe đạp, cũng sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.