Cử tri kiến nghị về nạn khai thác cát không phép tiếp tục hoành hành

Chủ tịch Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân cho biết: Chuẩn bị cho kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XIV, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phối hợp với Ủy ban thường vụ Quốc hội đã tổng hợp được 2.986 ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân cả nước gửi tới Quốc hội, trong đó có 1.174 ý kiến, kiến nghị của cử tri được phản ánh qua Đoàn đại biểu Quốc hội của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 1.812 ý kiến, kiến nghị của Nhân dân qua hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp.

Cử tri và Nhân dân tiếp tục phản ánh việc nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học, cao đẳng ra trường không có việc làm, gây lãng phí lớn đối với xã hội và gia đình.

Quý 2 năm 2016 cả nước có 1,088 triệu người lao động trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp, tăng 16.400 người so với quý 1 năm 2016. Đáng chú ý, trong số những người bị thất nghiệp có tới 418.200 người có chuyên môn kỹ thuật, cụ thể có 191.300 người có trình độ từ đại học trở lên chiếm 17,5%, 94.800 người có trình độ cao đẳng chiếm 8,7% và 59.100 người có trình độ trung cấp chuyên nghiệp chiếm 5,4%. Như vậy, người có trình độ cao đẳng trở lên chưa có việc làm chiếm 26% tổng số lao động chưa có việc làm. 

Tình trạng này đã kéo dài nhiều năm và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã 3 năm liên tiếp 2013, 2014, 2015 kiến nghị trước Quốc hội nhưng đến nay Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn chưa có giải pháp tháo gỡ hiệu quả. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội khẩn trương có giải pháp để giảm nhanh số người có trình độ đại học, cao đẳng chưa có việc làm đáp ứng nhu cầu nhân lực của xã hội, nhất là của các doanh nghiệp ở Việt Nam và của cả các nước khác.

Về bảo vệ môi trường, Chủ tịch Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân cho biết: Cử tri và Nhân dân tiếp tục phản ánh và bức xúc trước tình trạng khai thác bừa bãi khoáng sản, đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của người dân và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Đặc biệt là nạn khai thác cát không phép, trái pháp luật tiếp tục hoành hành, gây tác động xấu đến môi trường, gây sạt lở nghiêm trọng dọc các bờ sông; việc chặt phá, hủy hoại rừng có tổ chức và chống người thi hành công vụ vẫn diễn ra thường xuyên và ngày càng phức tạp. 

Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã từng báo cáo trước Quốc hội về tình trạng này: Nhân dân ở xã biết, chính quyền ở xã, ở huyện, ở tỉnh biết, người dân khốn đốn, tài nguyên quốc gia bị cướp phá, môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng nhưng Chủ tịch xã, Bí thư Đảng ủy xã, Chủ tịch huyện, Bí thư huyện ủy, Chủ tịch tỉnh, Bí thư tỉnh ủy đã chỉ đạo như thế nào, tác dụng thực tế đến đâu để chấn chỉnh tình trạng trên. MTTQ Việt Nam đã 2 lần kiến nghị với Chính phủ vào năm 2013, 2014 và 3 lần báo cáo trước Quốc hội vào năm 2015, 2016. Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần trực tiếp chỉ đạo các bộ, ngành và chính quyền địa phương, thế nhưng các vi phạm pháp luật của lực lượng khai thác cát và chặt phá rừng không phép, trái pháp luật vẫn tiếp tục một cách công khai. Cử tri và Nhân dân cho rằng, nạn “cát tặc”, “lâm tặc” xảy ra công khai trong thời gian dài mà không bị xử lý chính là biểu hiện, là địa chỉ của “lợi ích nhóm”. 

Đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo và có biện pháp triệt để chấm dứt tình trạng một số ít người công khai vi phạm pháp luật, cướp phá tài nguyên quốc gia, phá hoại môi trường gây hậu quả nghiêm trọng.

Cử tri và Nhân dân đánh giá cao việc Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan chức năng phối hợp với chính quyền các địa phương xác minh, kết luận, công bố công khai về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng hải sản chết hàng loạt do Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh gây ra; Công ty phải có trách nhiệm khắc phục hậu quả sự cố môi trường và giải quyết đền bù cho người dân; Chính phủ đã hỗ trợ khẩn cấp cho người dân bị thiệt hại ở 4 tỉnh miền Trung. 

Tuy nhiên, cử tri và Nhân dân tiếp tục kiến nghị việc đền bù cần kịp thời, chính xác và minh bạch; các cơ quan chức năng sớm kết luận cụ thể về mức độ an toàn của nước biển, hải sản; tiếp tục khắc phục ô nhiễm môi trường biển; giám sát chặt chẽ hoạt động của công ty đã vi phạm; thực hiện hỗ trợ khám, chữa bệnh cho người dân bị ảnh hưởng; có chính sách hỗ trợ ngư dân, doanh nghiệp bị thiệt hại và có giải pháp phù hợp giải quyết việc làm, chuyển đổi nghề nghiệp để ổn định cuộc sống cho người dân bị ảnh hưởng. Cử tri và Nhân dân cũng cho rằng, nhà đầu tư vi phạm đã nhận lỗi và nhận trách nhiệm trước Nhân dân, nhưng đến nay vẫn chưa có cơ quan, tổ chức và cá nhân nào trong hệ thống quản lý nhà nước có liên quan đứng ra nhận lỗi và chịu trách nhiệm. 

Cử tri và Nhân dân phản ánh việc xây dựng và vận hành của một số nhà máy nhiệt điện than tại một số địa phương chưa đáp ứng đầy đủ các điều kiện về bảo vệ môi trường, đang tác động tiêu cực đến môi trường và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. Tiếp thu ý kiến của Nhân dân dân và kiến nghị qua giám sát của MTTQ Việt Nam, trong những tháng gần đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã tích cực triển khai các giải pháp ngắn hạn và dài hạn để các trung tâm nhiệt điện phải tuân thủ đầy đủ các quy định về bảo vệ môi trường.