Chỉ ít ngày sau khi tuyển Việt Nam thua tuyển Thái Lan ở chung kết AFF Cup 2022, VTVCab thông tin rằng, họ đã sở hữu bản quyền Giải vô địch quốc gia Thái Lan (Thai League) trong 2 mùa giải 2022-2023 và 2023-2024.
Có thể nhiều người không quá quan tâm vì các kênh truyền hình ở Việt Nam hiện tại đã phát sóng trực tiếp nhiều giải bóng đá hàng đầu Châu Âu. Tuy nhiên, với giới chuyên môn và những người làm bóng đá Việt Nam, đây lại là vấn đề đáng lưu ý.
Hãy coi như đây là một cơ hội để tận mắt học hỏi những gì đang giúp cho bóng đá Thái Lan phát triển mạnh và ổn định trong nhiều năm qua.
Theo đó, Thái Lan đã tổ chức giải bóng đá từ năm 1916. Trước khi Thai League ra đời, cấp độ cao nhất là giải bán chuyên nghiệp Kor Royal Cup từ năm 1916 đến 1995.
Thai League được Liên đoàn bóng đá Thái Lan (FAT) giới thiệu vào năm 1996 với tên gọi Thailand Soccer League. 18 câu lạc bộ đăng ký trong mùa giải đầu tiên theo thể thức vòng tròn 2 lượt tính điểm.
Hầu hết câu lạc bộ tại Thai League vào thời điểm đó thuộc tổ chức của chính phủ có trụ sở tại Greater Bangkok và Metropolitan. Trong khi đó, các câu lạc bộ địa phương thi đấu ở giải bán chuyên nghiệp được gọi là Giải tỉnh (Provincial League).
Thai Premier League, ban đầu có 10 đến 12 câu lạc bộ mỗi mùa, phải đối mặt với vấn đề ít cổ động viên và cũng như ít tính địa phương, trong khi giải đấu cấp tỉnh gặp vấn đề tài chính.
Năm 2007, Thai League hợp nhất với Province League, mở rộng thành 16 câu lạc bộ. Vào cuối mỗi mùa, 3 đội cuối bảng sẽ xuống hạng.
Ở mùa giải 2009, đã có những thay đổi đáng kể dẫn đến kỷ nguyên mới của Thailand Premier League. Liên đoàn bóng đá Châu Á đưa ra quy định dành cho các Liên đoàn muốn có câu lạc bộ thi đấu tại AFC Champions League bắt đầu từ năm 2011.
FAT đã phải thành lập Thai Premier League Co.ltd và buộc các đội ở giải đấu hàng đầu phải hoàn thành tiêu chí cấp phép câu lạc bộ AFC, nếu không bóng đá Thái Lan sẽ không đủ điều kiện thi đấu tại Champions League.
Các câu lạc bộ buộc phải tách mình khỏi các tổ chức bảo trợ và đăng ký với tư cách độc lập.
Những thay đổi lớn đã xảy ra trong mùa giải đó. Thailand Premier League đổi tên thành Thai Premier League. Hàng loạt câu lạc bộ không đáp ứng được các quy định mới phải tìm mọi cách (đổi tên, sáp nhập, tách khỏi tổ chức đỡ đầu…) để đảm bảo tiêu chuẩn.
Năm 2017, FAT quyết định đổi tên Thai Premier League thành Thai League 1. Kể từ khi thành lập vào năm 1996, Thai Premier League dựa vào sự tài trợ của địa phương. Các sáng kiến tái xây dựng thương hiệu nhằm thúc đẩy bản sắc và nâng tầm giải đấu trên toàn cầu.
Sự quyết liệt trong thay đổi của bóng đá Thái Lan không dẫn đến chuyện các đội bóng phải giải thể. Ngược lại, đến thời điểm này, trên khắp xứ sở Chùa vàng, có hơn 100 câu lạc bộ chuyên nghiệp, chưa kể những đội bán chuyên và nghiệp dư.
Cũng chính bởi sự quyết tâm trong thay đổi diện mạo, các câu lạc bộ Thái Lan đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất để mang đến trải nghiệm tốt nhất cho cổ động viên khi đến sân.
Chính sự đồng bộ đó giúp hình ảnh câu lạc bộ đẹp hơn, dễ thu hút cầu thủ ngoại chất lượng hơn. Cũng phải nói rằng, chính sách hướng về các cầu thủ Brazil đã góp phần nâng cao chất lượng kỹ thuật của nhân tố nội.
Khi giải đấu đã phát triển và tạo sức hút, không bất ngờ khi bản quyền truyền hình Thai League có giá trị khổng lồ. Họ đang trong hợp đồng 8 năm (2021-2028) với công ty truyền thông Zense cùng giá trị gần 400 triệu USD (khoảng 9.000 tỉ đồng).
Đặt lên bàn cân về bản quyền mà FPT và VPF hợp tác mới đây - 300 tỉ đồng/5 mùa, trung bình 60 tỉ đồng/mùa, là quá nhỏ.
Tất nhiên, nếu coi đây là bước đi đầu của V.League thì sự thay đổi quyết liệt như cách người Thái làm là điều thực sự cần thiết. Trong đó, một trong những điều quan trọng khác là gần như không có chuyện các câu lạc bộ của Thái Lan đổi tên theo nhà tài trợ.
Nghĩa là, ngay cả hợp tác tài trợ thì đối tác cũng phải hiểu rằng, giá trị truyền thống, yếu tổ bản sắc, vùng miền là thứ không thể thay đổi.
Bóng đá Việt Nam và V.League bao giờ làm được điều đó?
