VAR trong một ý nghĩa khác
Người hâm mộ bóng đá ở Việt Nam không xa lạ với khái niệm Video hỗ trợ trọng tài (VAR – Video assistant video), khi giải vô địch các quốc gia ở Châu Âu, Cúp châu Âu hay các giải đấu lớn như EURO, Nations League, Copa America đã áp dụng.
VAR, với ý nghĩa của nó, được sử dụng để các trận đấu được minh bạch, công bằng hơn. Trên thực tế, đúng là sự xuất hiện của VAR mang đến một số khía cạnh tích cực, nhất là làm sáng tỏ hơn các tình huống liên quan đến bàn thắng.
Khi lần lượt vượt qua 2 chặng vòng loại để lần đầu tiên trong lịch sử hiện diện ở vòng loại thứ ba khu vực Châu Á – giai đoạn xác định các đội giành vé dự World Cup, đội tuyển Việt Nam cũng bắt đầu làm quen với việc thi đấu khi có sự “giám sát” của VAR. Tuy nhiên, màn “chào hỏi” của tuyển Việt Nam và VAR đã không được như mong đợi.
Trong hầu hết các trận đã đấu của tuyển Việt Nam ở giai đoạn 3 này, VAR đều xuất hiện như một nhân vật phản diện. VAR mang đến những quả 11m cho đối thủ, dành những tấm thẻ vàng, thẻ đỏ cho cầu thủ Việt Nam, bỏ qua các tình huống có thể dành cho tuyển Việt Nam cơ hội ghi bàn…
Đỉnh điểm dẫn đến sự ức chế với người hâm mộ Việt Nam là trận đấu với tuyển Oman vào đêm 12, rạng sáng 13.10. Trọng tài chính Adham Makhadmeh chính là người đã phụ trách tổ VAR ở trận đấu mà Saudi Arabia được hưởng quả 11m khi bóng chạm tay Duy Mạnh. Còn trong trận của tuyển Việt Nam với Oman, trọng tài này 2 lần cho đội chủ nhà đá phạt 11m sau khá nhiều tình huống nhận được tín hiệu từ phòng VAR.
Nếu như VAR mang đến sự công bằng thì cách mà ông Makhadmeh cùng các đồng nghiệp thực hiện khiến người ta cảm thấy bất thường. Từ góc độ khách quan, người xem ở nhiều quốc gia Châu Á khác cũng cảm nhận và thể hiện sự khó hiểu đó trên mạng xã hội.
Họ cho rằng, VAR đã trở thành “công cụ” - chứ không phải “cán cân công lý”, trong tay một trọng tài người Ả rập điều khiển một trận đấu có đội bóng Ả rập.
Vậy nên, theo một cách hiểu nào đó, sau ngày 12.10, bóng đá Việt Nam sẽ diễn giải VAR bằng một nghĩa khác: “Việt Nam đối đầu Trọng tài” (Vietnam Against Referee).
Nhưng…
Tất nhiên chỉ là nói vui như vậy. Nên mặc dù nhận lấy nhiều điều bất lợi, thực tế là cũng phải nhìn lại và đặt câu hỏi cho chính mình. Chưa nói về thể hình hay trình độ, ở đây, nếu đổ tại việc các cầu thủ Việt Nam chưa quen thi đấu khi có VAR chỉ là sự biện hộ.
Đúng là còn mới mẻ trong trạng thái thi đấu nhưng huấn luyện viên Park Hang-seo và các cầu thủ không thể không biết VAR là gì. Họ thậm chí phải hiểu rõ hơn ai hết rằng chẳng giấu VAR được chuyện gì, để khi thi đấu trên sân khách, sau những chuyện lùm xùm liên quan đến vấn đề trọng tài trước đây, sự thận trọng càng phải được thể hiện.
Bởi có VAR, người ta thấy rõ hơn “những thói quen xấu” của bóng đá Việt Nam được dung túng tại giải vô địch quốc gia, hoặc các cầu thủ tự thỏa hiệp về cuộc chiến ngầm. Những hành động kiểu như “lau mồ hôi hộ đối thủ” luôn phải trả giá khi có VAR giám sát.
Hành động mà các trọng tài “soi” pha bóng dẫn đến bàn thắng của tuyển Việt Nam - từ tình huống xem có khả năng phạm lỗi cho đến khả năng việt vị - là đúng hay sai thì FIFA hẳn sẽ có lời giải thích. Vấn đề là, bóng đá Việt Nam cần nhìn lại rất nhiều câu chuyện của mình, trong một bức tranh tổng thể gồm cả người hâm mộ, những người có tiếng nói trong xã hội và truyền thông chứ không riêng gì đội tuyển…
