Từ triết lý Calisto
Huấn luyện viên Calisto là người mang về chức vô địch AFF Cup đầu tiên cho đội tuyển Việt Nam năm 2008. Để có được sự thành công đó là sự tích luỹ của gần 10 năm sống và làm việc ở Việt Nam ở cả cấp độ câu lạc bộ lẫn đội tuyển quốc gia. Ông thấm văn hoá Việt Nam, hiểu cầu thủ Việt Nam và biết khai thác thế mạnh của họ.
Ông Calisto là người am hiểu là người am hiểu lịch sử Việt Nam. Cũng chính vì thế mà ông đã truyền lửa cho các cầu thủ Việt Nam bằng cách khơi dậy tinh thần dân tộc trong mỗi trận đấu quyết định.
Điều này đã được minh chứng tại AFF Cup 2008, sau trận ra quân thua Thái Lan 0-2, thầy Tô đã dành nhiều thời gian để nói chuyện với các cầu thủ và vực dậy tinh thần chiến đấu cho các học trò chính từ “tinh thần dân tộc”. Ông nói với các cầu thủ rằng: "Các anh phải biết rằng thế giới luôn nhìn nhận Việt Nam là dân tộc anh hùng. Nếu thi đấu như vậy, các anh sẽ làm xấu hổ cả dân tộc mình, tổ tiên mình...". Sau đó, tuyển Việt Nam cũng đã đi một lèo đến chức vô địch nhờ nút mở của tâm lý được thấm nhuần từ “Phù thuỷ” Calisto.
Ông Calisto là một người phương Tây, theo đạo Thiên chúa giáo. Ông vẫn có thói quen đi nhà thờ để cầu nguyện trước những trận đấu, giải đấu quan trọng, thế nhưng, ông cũng sẵn sàng chấp nhận hoà nhập với văn hoá tâm linh bản địa. Năm 2010, trước khi bước vào trận đấu quyết định với Singapore ở vòng bảng AFF Cup, VFF có đi "xem thầy” với tâm lý “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”.
Tin rằng tuổi của Calisto rất kỵ với ngày giờ đội tuyển thi đấu, để tránh điều xấu khi di chuyển từ khách sạn đến sân, ông không được đi chung xe với các cầu thủ. Phó Chủ tịch VFF Nguyễn Lân Trung đã thuyết phục và là người lái xe riêng đưa Calisto đến sân Mỹ Đình. Trận đấu đó, tuyển Việt Nam giành chiến thắng 1-0 và giành vé vào bán kết.
Đó là một ví dụ điển hình để thấy được rằng, Calisto đã ăn cơm Việt và cũng dung hoà được với văn hoá bản địa tốt như thế nào. Không những thế, Calisto luôn gần gũi, thân thiết với những cầu thủ và coi đó là những người con của mình. Thế nên, ông lấy được lòng cầu thủ và hiểu cầu thủ của mình. Thế nên, bữa tiệc hội ngộ Calisto kỷ niệm 10 năm chức vô địch AFF Cup 2008 vào cuối năm 2018, thế hệ cầu thủ từng là học trò của ông đã góp mặt gần như đầy đủ.
Đến tinh thần Park Hang-seo
Còn với huấn luyện viên Park Hang-seo, khi ông giành ngôi á quân U23 Châu Á 2018 và chức vô địch AFF Cup 2018, người ta cũng thấy hình bóng của "tinh thần 2008". Cái mà ông Park mang tới chính là một "Tinh thần Việt Nam, tinh thần Park Hang-seo".
Khi được hỏi, thế nào là "Tinh thần Park Hang-seo?", ông Park đã nói rằng: "Đây không phải tinh thần Park Hang-seo mà là tinh thần Việt Nam.
Năm 2018, chúng tôi thi đấu ở giải U23 Châu Á tại Trung Quốc, mỗi khi gặp lãnh đạo thì thường họ đặt 2 câu hỏi: Làm sao trong 3 tháng tôi có thể thay đổi hoàn toàn một đội bóng như vậy? Tinh thần Việt Nam bao giờ mới bùng nổ? Tôi đã suy nghĩ nhiều, khi đưa đội đi thi đấu và tôi đã hỏi các cầu thủ là lãnh đạo Việt Nam cứ nói đến tinh thần Việt Nam, các bạn hãy nói cho tôi đó là cái gì.
Các cầu thủ nói nhiều nhưng tôi tóm gọn có 4 ý chính: Sự đoàn kết, tính tự trọng, sự thông minh nhanh nhẹn và tinh thần bất khuất, tuyệt đối không từ bỏ.
Tôi luôn nhấn mạnh 4 yếu tố này cho các cầu thủ khi thi đấu và bổ sung thêm một yếu tố nữa là nhận thức về mục tiêu rất mãnh liệt. Tôi là HLV nước ngoài nên thấy cầu thủ Việt Nam khi đã đề ra mục tiêu gì là họ tập trung, không ngừng suy nghĩ và quyết tâm mãnh liệt để làm được nó. 5 yếu tố đó theo tôi chính là tinh thần Việt Nam và để tạo thành một đội tuyển hoàn thiện".
Một điểm đáng chú ý là, ông Park cũng là người khá thân thiện với các cầu thủ. Ông thường mua quà tặng các cầu thủ dịp sinh nhật hoặc lễ cưới. Không dự được lễ cưới của các học trò, ông quay cả clip riêng để gửi tặng. Tiền vệ Trọng Hoàng còn chia sẻ rằng, thầy Park chi tiền để anh mua quà tặng cho vợ. Trước SEA Games 30, ông Park đã dẫn Trọng Hoàng đi mua sắm và chọn quà cho vợ.
Mới đây, ông Park đã bắt đầu kế hoạch học tiếng Việt. Đó là khoảng thời gian ý nghĩa cho kỳ nghỉ vì dịch COVID-19, thế nhưng cũng là một thông điệp cho sự gần gũi với Việt Nam hơn nữa.
