Hoàng Anh Gia Lai phải tuân thủ luật chơi
Ngày 3.2, ông Đoàn Nguyên Đức - Chủ tịch câu lạc bộ Hoàng Anh Gia Lai lên tiếng khẳng định sẽ có đơn kiện Công ty Cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF). Hoàng Anh Gia Lai muốn kiện để đòi quyền lợi quảng cáo cho ngành hàng chủ lực của nhà tài trợ, vốn vi phạm yếu tố ngành hành độc quyền của nhà tài trợ V.League 2023.
Về mặt pháp lý, Hoàng Anh Gia Lai có quyền lựa chọn cấp độ trọng tài thương mại hoặc toà án thương mại cho những tranh chấp gần đây. Bản chất tranh cãi giữa Hoàng Anh Giai Lai và Công ty VPF là khúc mắc về một số điều khoản trong hợp đồng kinh tế, do đó đây là tranh chấp thương mại.
Tuy nhiên, với địa hạt bóng đá, câu chuyện “luật thương mại” không hề đơn giản. Khi tham gia vào sân chơi V.League, thuộc quyền quản lý của VPF và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), Hoàng Anh Gia Lai bắt buộc phải tuân thủ điều lệ giải.
Điều lệ mùa giải 2023 được thông qua với ngành hành độc quyền sản phẩm đồ uống nước tăng lực cho nhà tài trợ của V.League. Khi đó, đội bóng phố Núi không đưa ra ý kiến. Hợp đồng của Hoàng Anh Gia Lai với nhà tài trợ cũng có hiệu lực ở thời điểm sau khi Điều lệ giải được công bố với sự đồng ý của 14 đội bóng.
Do đó, Hoàng Anh Gia Lai buộc phải tuân thủ cuộc chơi mà đội bóng này tham gia. Trước mắt, ở mùa giải 2023, nếu quyết tâm quảng cáo sản phẩm vi phạm yếu tố độc quyền, đội bóng của bầu Đức sẽ nhận liên tiếp nhận án phạt và cũng không thể hoàn tất hợp đồng quảng cáo của mình.
Kiện cũng không dễ
Tuy nhiên, việc kiện tụng không dễ dàng với Hoàng Anh Gia Lai. Đầu tiên, Quy chế bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam bổ sung, sửa đổi 2023 không nhắc đến việc tài trợ độc quyền. Điều này không có nghĩa rằng VPF - với tư cách quản lý giải đấu V.League - không được phép tìm kiếm nhà tài trợ độc quyền cho một ngành hàng.
V.League chưa phải một giải đấu đủ sức hấp dẫn để VPF có thể dễ dàng kiếm tài trợ. Với số tiền hàng chục tỉ đồng chi ra, nhà tài trợ có quyền yêu cầu một điều khoản về độc quyền quảng bá với mặt hàng do họ chỉ định. Điều này không vi phạm, nhất là với một giải đấu có luật chơi rõ ràng.
Nói như thế không có nghĩa rằng Hoàng Anh Gia Lai sẽ không thể kiện VPF. Nhưng cần nhìn nhận thực tế rằng, sẽ không có chuyện bầu Đức và cộng sự có thể kiện ra toà, yêu cầu VPF thay đổi điều lệ giải hoặc cho phép Hoàng Anh Gia Lai được nhận tài trợ mà vẫn vi phạm yếu tố ngành độc quyền.
Một luật sư thường xuyên theo dõi các vụ kiện thương mại và tranh chấp thể thao cho biết: "Về điều khoản độc quyền, cần phải xem tầm ảnh hưởng của VPF, V.League với doanh nghiệp tài trợ. Nếu VPF muốn tự tìm đến tài trợ, họ có thể đưa ra điều khoản có lợi. Nhưng thực tế việc tìm tài trợ rất khó khăn thì nhà tài trợ có quyền đưa ra các điều khoản có lợi cho họ như độc quyền.
Hoàng Anh Gia Lai khi kiện VPF thì cần quan tâm vốn điều lệ, lợi nhuận làm ăn là bao nhiêu. Nếu thắng, họ có quyền đòi bồi thường do phải trả cho nhà tài trợ. Chúng ta không thấy được hợp đồng nhưng sẽ có khoản như vậy nếu họ vi phạm hợp đồng với nhà tài trợ.
Trong trường hợp vỡ hợp đồng, nhà tài trợ sẽ yêu cầu Hoàng Anh Gia Lai bồi thường thiệt hại. Họ sẽ lấy lý do VPF ra văn bản yêu cầu không được thực hiện hợp đồng với nhà tài trợ (do cạnh tranh với ngành hàng nước tăng lực nhà tài trợ giải V.League).
Khi đó, VPF là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Đó là pháp lý. Công ty VPF sẽ phải đền bù thiệt hại cho đội bóng. Mức đền bù được toà án xác định dựa trên thiệt hại của Hoàng Anh Gia Lai do những thay đổi, xáo trộn về điều khoản tài trợ.
Tuy nhiên, Hoàng Anh Gia Lai không thể kiện VPF để buộc đơn vị này thay đổi điều lệ giải".
Thế nhưng, dưới góc độ thi hành án, khả năng bồi thường của VPF không cao. Giả sử giành chiến thắng, điều Hoàng Anh Gia Lai tìm kiếm có thể là “danh dự”. Tính đúng sai của một điều khoản hợp đồng cũng không thể khiến VPF buộc phải sửa điều lệ giải.
Việc đàm phán hợp đồng có điều khoản tài trợ độc quyền một ngành hàng không phải điều mới mẻ. Dĩ nhiên, hợp đồng có lợi cho đôi bên. Phía nhà tài trợ sẽ được phủ sóng nhãn hàng của mình mà không vấp phải cạnh tranh. VPF cũng sẽ nhận thêm nhiều tiền nhờ 2 chữ “độc quyền”.
Có điều, bản thân VPF cũng sẽ phải định giá lại giải đấu, định giá lại tầm ảnh hưởng. Để khi họ quyết định bán một sản phẩm có chữ “độc quyền”, cái giá phải thuyết phục được các đội bóng - vốn là những cổ đông sẽ đồng ý.
