Tuyển Tây Ban Nha đã kết thúc cuộc hành trình tại EURO 2020 trong sự tôn trọng và có phần ngưỡng mộ của người Italia. Huấn luyện viên Roberto Mancini phải thừa nhận các cầu thủ La Roja là bậc thầy trong việc kiểm soát bóng, khiến tuyển Italia chơi trận đấu khó nhất kể từ đầu giải.
Đó là lời nhận xét của vị chiến lược gia đã cùng tuyển Italia đánh bại đội bóng số 1 thế giới (theo bảng xếp hạng FIFA) - Bỉ, nói về một lứa cầu thủ không quá nổi bật của Tây Ban Nha. Azzurri đang thời kỳ đẹp với một lứa cầu thủ đồng đều. Họ sẵn sàng cầm bóng trước mọi đối thủ, trừ thầy trò Luis Enrique.
Một đội bóng chơi hoa mỹ suốt từ đầu giải đã phải lui về phòng ngự trong phần lớn trận đấu. Hàng tiền vệ gồm Jorginho, Verratti, Barella trở nên lúng túng khi triển khai trái bóng, khi đối đầu với những Koke, Pedri và Busquets. Khác biệt là những tiền vệ Tây Ban Nha học cách cầm và giữ trái bóng như thứ "giáo trình tiểu học", còn Italia đang tập tành làm điều ấy. Dẫu có học nhanh cũng không thể bằng lão làng.
Tây Ban Nha thi đấu kém hiệu quả ở EURO 2020 nhưng vấn đề nằm ở hàng tiền đạo. Riêng chuyện cầm và chuyền bóng, họ vẫn tạo ra hàng loạt kỷ lục. Ví như trận gặp Thụy Điển ở vòng bảng, La Roja kiểm soát bóng tới 85,1%, cao nhất lịch sử một đội tuyển từng tham dự vòng chung kết EURO từ năm 1980.
Bóng đá mang đậm tính bản sắc, và có những thứ khó ai làm tốt hơn người Tây Ban Nha. Tiền vệ đội trưởng Sergio Busquet có quyền khẳng định, "Bò tót" đã áp đảo và chiếm ưu thế nhưng kém may mắn để đi tiếp. Rời giải bằng một buổi dạy học về kiểm soát bóng, với tuyển Italia là học trò, thầy trò Luis Enrique có thể ngẩng cao đầu.
Dẫu không có một thế đồng đều như lứa vàng chinh phục danh hiệu 2008-2012 nhưng bản sắc của Tây Ban Nha vẫn không mai một. Ví như việc sơ đồ 4-6-0 từ thời Vicente del Bosque, vẫn được vận dụng rất nhuyễn và gây ra khó khăn cho Italia, đó là kế thừa.
Những "lão tướng" như Sergio Busquets, Jordi Alba vẫn chạy tốt và kết hợp hoàn hảo cùng dàn sao trẻ như Pedri, Ferran Torres hay Dani Olmo. Trong tương lai gần, nhất là tại World Cup 2022 trên đất Qatar, đội hình vẫn có thể hoàn thiện thêm để chinh chiến.
Cái tài của Luis Enrique là biết vận dụng tốt nhất những gì đang có trong tay. Ông không bao bọc các học trò nhưng luôn bảo vệ họ trước áp lực không đáng có từ dư luận. Điển hình là cách Enrique tin dùng Morata bất chấp việc anh thường xuyên bỏ lỡ cơ hội. Đáp lại, tiền đạo sẵn sàng hết mình vì ông thầy, và từng ghi bàn quan trọng vào lưới Croatia ở vòng 1/8.
Đáng tiếc, vận đen lại chọn Morata ở loạt sút luân lưu trước Italia. Nhưng đến cả khi đã bị loại khỏi EURO 2020, Enrique vẫn bênh cậu học trò của mình là người có trách nhiệm, dù đau vẫn lĩnh trọng trách đá 11m. Ông nói Morata có ý nghĩa lớn với Tây Ban Nha tại EURO 2020.
Điều đó có thể còn nhiều nghi ngờ, nhưng tầm quan trọng của chính Luis Enrique với La Roja chắc chắn không cần bàn cãi. Chừng nào ông còn tại vị, Tây Ban Nha vẫn là một đội tuyển khó lường.