Có 13 dự án ở khu đô thị mới Nam TPHCM bị Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi được triển khai từ năm 1999 đến năm 2003 nhưng hiện nay đều chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng, chưa đóng tiền sử dụng đất và chưa đầu tư xây dựng. Trong thời gian khoảng 20 năm, có dự án chỉ mới bồi thường giải phóng mặt bằng được hơn 50%.
Đơn cử như tại khu dự án của Công ty Xây dựng hạ tầng số 9 thuộc ấp 1A, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh làm chủ đầu tư, hiện còn hơn chục hộ dân nằm lọt thỏm giữa một vùng hẻo lánh xung quanh chỉ toàn cỏ dại, nhà cửa dột nát do xuống cấp nhưng không thể sửa vì nằm trong diện đất bị thu hồi. Được biết từ năm 2004, phần lớn hộ dân ấp 1A, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh nhận được quyết định giao nhà đất cho Công ty Xây dựng hạ tầng số 9 để đầu tư Khu đô thị Thăng Long. Tuy nhiên, dự án treo mãi cho đến hôm nay vẫn chưa triển khai. Bà Hồng, một người dân ở đây cho biết thời điểm đó các hộ dân chỉ nghe thông tin từ phía chính quyền xã là chuẩn bị bàn giao đất để làm dự án. Dự án thì cứ treo mãi không thấy làm gì, người dân phải sống trong cảnh thiệt thòi vì hệ thống hạ tầng không có, hoặc có thì đã xuống cấp. Nhà cửa cũng không được sửa chữa xây dựng mới.
Không chỉ những người sống ở các dự án này bị ảnh hưởng mà ngay cả những người bỏ tiền mua đất dự án cũng đang lo lắng không biết rồi quyền lợi của họ sẽ được xử lý thế nào khi dự án bị kiến nghị thu hồi. Đơn cử như trường hợp các khách hàng mua dự án tại Khu dân cư Intresco - Khu 6A đang bị kiến thu hồi vì đã gần 20 năm không thể triển khai. Các khách hàng mua dự án này cho biết họ đã đóng tiền cho chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đầu tư Kinh doanh nhà (Intresco - ITC) từ năm 2003. Theo hợp đồng, sau 36 tháng kể từ ngày ký hợp đồng, phía Intresco sẽ giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, làm xong hạ tầng kỹ thuật, lắp hệ thống điện nước, giao thông và giao đất để người dân xây nhà ở. Tuy nhiên, từ đó đến nay đã gần 20 năm, khách hàng vẫn chưa nhìn thấy mảnh đất của mình hình thù ra sao vì chủ đầu tư vẫn chưa đền bù giải tỏa xong.
Theo thông tin từ Ban quản lý Khu Nam thì các dự án ở Khu Nam đã đền bù hơn 1.800ha, đạt tỷ lệ khoảng 66%, nhưng còn cả nghìn hécta đất chưa được đền bù, giải phóng mặt bằng. Trong đó, có 13 dự án mà Thanh tra Chính phủ vừa đề nghị thu hồi. Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nguyên nhân của tình trạng dự án treo kéo dài này đó là khi giao đất cho các chủ đầu tư, UBND TP.HCM đã bỏ qua bước thẩm định năng lực tài chính của chủ đầu tư. Việc đầu tư tràn lan, dàn trải khiến các dự án dở dang, không bảo đảm tiến độ đề ra, không hình thành khu dân cư, chưa kết nối được hạ tầng...
Bên cạnh đó, việc giao đất bằng quyết định tạm thời của UBND TP vi phạm quy định về đất đai, nhiều dự án kéo dài nhiều năm chưa hoàn thành bồi thường giải phóng mặt bằng, chưa thu tiền sử dụng đất, chưa có quyết định giao đất chính thức gây lãng phí tài nguyên đất và có nguy cơ thất thoát tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Những dự án dở dang này không những treo quyền lợi về nhà, đất của người dân trong dự án mà còn khiến cho đô thị nhếch nhác, hạ tầng không được đầu tư liên tục và đồng bộ, tạo nên những ổ chuột bên cạnh những dự án được đầu tư bài bản.
