Xét theo Luật Đất đai 2013
Trước đây, Luật Đất đai 2013 đã quy định rất rõ các trường hợp Nhà nước thu hồi đất tại khoản 1 Điều 16 gồm:
- Thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;
- Thu hồi do vi phạm pháp luật về đất đai;
- Thu hồi do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.
Trong đó, với trường hợp đất không có giấy tờ do được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền thì sẽ bị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai.
Mặt khác, khoản 1, khoản 2 Điều 101 Luật Đất đai 2013 cũng quy định trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất vẫn được công nhận quyền sử dụng đất nếu đáp ứng các điều kiện theo luật quy định.
Như vậy, từ những quy định của Luật cũ đã cho thấy, không phải mọi trường hợp đất không có giấy tờ đều bị thu hồi đất.
Tuy nhiên, người dân cũng cần lưu ý rằng việc sử dụng đất không có giấy tờ sẽ đem lại nhiều rủi ro như: Không xác minh được nguồn gốc đất; Dễ xảy ra tranh chấp; Bị hạn chế về các quyền sử dụng đất như: Mua bán, vay thế chấp…; Không được bồi thường khi bị thu hồi…
Xét theo Luật Đất đai 2024
Về cơ bản, Luật Đất đai 2024 vẫn quy định các trường hợp Nhà nước thu hồi đất tương tự với Luật Đất đai 2013, chỉ bổ sung thêm trường hợp thu hồi đất do không còn khả năng tiếp tục sử dụng.
Tại Điều 138 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền vẫn có thể được cấp Giấy chứng nhận nếu đáp ứng các điều kiện Luật định tại Điều luật này.
Từ điều khoản nêu trên, suy ra, nhận định người không có giấy tờ về đất đai đều bị thu hồi đất là không chính xác.
Tóm lại, căn cứ theo Luật Đất đai 2013 hay Luật Đất đai 2024 mới ban hành thì quan điểm sẽ thu hồi mọi trường hợp đất không có giấy tờ là không chính xác.
