Suốt 7 năm qua, ông Lê Ngọc Kiên (sinh năm 1953, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã quá quen với việc có nhiều người đi đường ghé vào cửa hàng nhà ông để hỏi đường - rằng, đây là xóm Hạ Hồi hay xóm Hà Hồi.
Ông Kiên cho biết, ông sinh ra và lớn lên tại đây. Trong tất cả các giấy tờ của ông đều ghi là xóm Hạ Hồi. Song cách đây 7 năm, nơi đây bất ngờ được cắm thêm biển tên mới là xóm Hà Hồi.
Xóm Hạ Hồi có 4 lối thông với 3 con phố. Trong đó, 3 lối thông với phố Trần Quốc Toản và Quang Trung hiện đang gắn biển tên Hà Hồi. Riêng lối thông với phố Trần Hưng Đạo gắn biển tên Hạ Hồi.
Chưa dừng lại ở đó, người dân nơi đây còn hoang mang không biết nơi đây được gọi tên đầy đủ là ngõ xóm Hạ Hồi, ngõ xóm Hà Hồi, xóm Hà Hồi hay ngõ Hà Hồi.
“Mọi người đến đây đều bỡ ngỡ và hỏi tôi Hạ Hồi với Hà Hồi có phải là một không. Nhất là những người giao hàng, nếu không hỏi đường thì có lẽ cả ngày cũng không tìm ra được các địa chỉ khi một đầu đường ghi Hạ Hồi, một đầu lại ghi là Hà Hồi” – ông Kiên nói.
Ông Khuất Minh Trí - Trưởng ban công tác mặt trận, Bí thư chi bộ tổ dân phố số 4 phường Trần Hưng Đạo (gồm toàn bộ xóm Hạ Hồi và hai mặt phố Quang Trung) cho biết, trong những năm trở lại đây, tổ dân phố nhiều lần kiến nghị với phường và báo cáo với quận về việc tên không đồng nhất, song đến hiện tại vẫn chưa được giải quyết.
“Vì có nhiều cái tên khác nhau nên người dân luôn phải giải thích khi gửi bưu chính, làm các thủ tục, giấy tờ...” – ông Trí nói.
Ông Trí cho biết, tất cả sổ đỏ, căn cước công dân, giấy tờ hành chính của người dân ở khu vực này đều ghi là Hạ Hồi. Từ khi ông sinh sống tại đây – vào năm 1955, nơi đây cũng vẫn luôn được gọi là Hạ Hồi.
Hạ Hồi cũng là cái tên từ xa xưa mà rất nhiều nhà văn, nhà thơ đã nhắc đến trong các tác phẩm.
Về việc nên để là ngõ hay xóm, theo ông Trí, gần đây, do có quy định đặt tên đường nên từ “ngõ” được thêm vào trước cụm từ “xóm Hạ Hồi”.
Thế nhưng, ông thắc mắc rằng, tại sao không có phố Hạ Hồi mà lại có ngõ (trong khi ngõ là một nhánh của phố).
“Có lẽ cách gọi xóm Hạ Hồi vẫn là chuẩn nhất vì xóm này rất đặc biệt ở Hà Nội, khi có 4 đầu ra vào. Còn nếu cần ghi là ngõ theo quy định mới thì chữ xóm cần được viết hoa - để cả cụm từ xóm Hạ Hồi là tên riêng” – ông Trí nêu quan điểm.
Tại Hà Nội, không chỉ xóm Hạ Hồi mà rất nhiều con phố, con ngõ cũng đang rơi vào tình trạng nhiều tên.
Cụ thể, tại ngõ Báo Khánh (phường Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm), cả 2 đầu đường (đoạn giao với phố Lê Thái Tổ và phố Hàng Trống) đều đặt biển tên là ngõ Báo Khánh. Song hầu hết các cửa hàng kinh doanh ở khu vực này đều ghi là Bảo Khánh.
Hay tại phố Tố Tịch (phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm), hai đầu phố được gắn biển tên khác nhau. Đầu Hàng Gai được gắn biển tên là phố Tô Tịch, còn đầu Hàng Quạt lại được gắn biển tên là phố Tố Tịch. Các cửa hàng kinh doanh trên con phố này cũng không đề địa chỉ đồng nhất, nơi đề là Tô Tịch, nơi lại ghi là Tố Tịch.
