Lãi suất huy động kịch trần
Ngay sau khi Ngân hàng Nhà nước áp dụng lãi suất điều hành mới, trong đó có lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tăng từ 4% lên 5%/năm, hàng loạt ngân hàng thương mại đã đưa ra biểu lãi suất huy động ngắn hạn mới theo thay đổi này.
Đơn cử như tại ngân hàng TMCP SCB, lãi tiền gửi không kỳ hạn tại ngân hàng này đã tăng từ 0,2%/năm lên kịch trần 0,5%/năm cho phép. Tương tự, lãi tiền gửi kỳ hạn 1-5 tháng trước đó được SCB trả lãi suất ở mức 4%/năm nay cũng tăng lên 4,9%/năm với kỳ hạn 1 tháng và kịch trần 5%/năm với kỳ hạn 2-5 tháng.
Như vậy, biểu lãi suất tiền gửi tiết kiệm ngắn hạn tại SCB đã tăng tới 1 điểm % trong đợt điều chỉnh này.
Thực tế, SCB không phải ngân hàng duy nhất nhanh chân điều chỉnh biểu lãi suất huy động ngắn sau quyết định của NHNN.
Tại ACB, lãi suất tiền gửi kỳ hạn dưới 6 tháng cũng được ngân hàng này điều chỉnh từ mức 3,95-4%/năm lên 4,9-5%/năm. Đáng chú ý, đầu tháng 9 trước đó, biểu lãi suất huy động tại ngân hàng này cũng đã tăng 0,1-0,3 điểm % tại hầu hết kỳ hạn gửi.
Theo khảo sát, tuy không tăng lãi suất tiền gửi ngắn hạn dưới 6 tháng lên kịch khung NHNN cho phép, nhiều ngân hàng thương mại cũng đã đưa ra biểu lãi suất mới áp dụng từ ngày 23.9 với mức tăng thêm 1-1,2 điểm % so với trước đó. Trước đợt tăng lãi suất tiền gửi ngắn hạn này, một số ngân hàng thương mại đã có nhiều lần tăng mạnh lãi suất huy động ở hầu hết kỳ hạn.
Trong bối cảnh NHNN tăng mạnh lãi suất điều hành, các chuyên gia dự báo lãi suất tiền gửi sẽ tiếp tục tăng trong những tháng cuối năm này.
Bên cạnh đó, các yếu tố như NHNN cấp thêm “room” tín dụng cho một số ngân hàng; tăng trưởng tiền gửi chậm trong 7 tháng đầu năm; Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến tăng lãi suất lên 4,25-4,5%/năm vào cuối năm và đồng USD mạnh hơn cũng khiến lãi suất ngân hàng tăng lên.
VNDirect dự báo lãi suất tiền gửi có thể tăng thêm 0,3-0,5 điểm % từ mức hiện tại trong những tháng cuối năm.
Theo đó, lãi suất tiền gửi 12 tháng của ngân hàng thương mại (bình quân) sẽ tăng lên mức 6,1-6,3%/năm vào cuối năm 2022. Tuy vậy, mức này vẫn thấp hơn so với giai đoạn trước dịch là 7%/năm.
Bẫy lãi suất chờ người vay mua nhà
Anh Đoàn Quốc Việt, ngụ tại TP.Thủ Đức, TPHCM cho biết, đang có khoản vay mua nhà và đã được nhân viên tín dụng thông báo điều chỉnh lãi vay sau 3 tháng đầu từ mức 9,5%/năm lên 12%/năm. Và không chỉ có vậy, khách hàng này cho biết, phía ngân hàng còn thông báo mức lãi suất 12%/năm chỉ cố định trong kỳ hạn 6 tháng, sau đó sẽ điều chỉnh theo diễn biến lãi suất thị trường.
Khảo sát cho thấy, lãi vay mua nhà đã được điều chỉnh tăng tại hầu hết ngân hàng. Qua tìm hiểu thì mức 12%/năm chưa phải là cao nhất đối với lãi suất cho vay mua nhà hiện nay.
Có khách hàng cá nhân phản ánh đã phải trả lãi 13-14%/năm trong khoảng một tháng trở lại đây khi chi phí vốn của ngân hàng tăng và room tín dụng cạn.
Giám đốc một chi nhánh NHTM CP cho biết, lãi suất tiết kiệm liên tục được các ngân hàng điều chỉnh trong thời gian gần đây đã khiến lãi suất cho vay tăng lên.
Trong bối cảnh room tín dụng còn lại hạn hẹp và Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa có thông báo mới thì chắc chắn các nhà băng phải chọn lọc khách hàng khi giải ngân.
Chuyên gia tài chính ngân hàng, TS Nguyễn Duy Phương, Giám đốc quỹ đầu tư DG Investment phân tích, với chi phí vốn đầu vào gia tăng, lãi suất cho vay sẽ chịu áp lực tăng theo, đặc biệt là các khoản cho vay mua nhà khi đây là lĩnh vực luôn bị kiểm soát chặt dòng tín dụng rót vào theo định hướng của nhà điều hành và cũng là nhóm phải chịu hệ số rủi ro cao nhất trong các loại tài sản khi tính toán hệ số an toàn vốn của các ngân hàng.
Tương tự các nền kinh tế khác, người mua nhà tại Việt Nam khi vay ngân hàng cũng thường vay trả góp kỳ hạn lên tới 15-20 năm, với lãi suất trong các hợp đồng vay theo quy định thả nổi chứ không cố định. Tức là, lãi suất cho vay có thể được điều chỉnh hằng quý/6 tháng hoặc hằng năm theo lãi suất cơ sở của các ngân hàng, trong đó cấu phần chi phí vốn dựa trên lãi suất tiền gửi đầu vào chiếm tỉ trọng chủ yếu khi xác định lãi suất cơ sở. Đây là cách để giúp các ngân hàng hạn chế rủi ro lãi suất khi cho vay trung, dài hạn.
Khi mồi nhử “lãi suất ưu đãi” đã được sử dụng hết, nhiều khách hàng mới choáng váng vì lãi suất thực trả cao hơn nhiều. Tất nhiên, lãi suất vay mua nhà tăng cao như hiện tại không chỉ do “mồi nhử” lãi suất, mà còn do mặt bằng lãi suất huy động cao lên - TS Nguyễn Duy Phương cho biết.
