Khu dân cư Mả Lạng được bao bọc bởi 4 tuyến đường: Nguyễn Cư Trinh - Trần Đình Xu - Nguyễn Trãi - Cống Quỳnh (P.Nguyễn Cư Trinh, Q.1). Xung quanh khu dân cư Mả Lạng là những tòa nhà cao chọc trời, tráng lệ nhưng ít ai biết, bên trong có khoảng hơn 500 hộ dân với gần 1.500 người đang phải sinh sống trong những căn nhà nhỏ lụp xụp, rách nát, tối om, có căn chỉ từ 4-7 m2.
Vợ chồng bà Hai sống ở khu vực Mả Lạng bằng nghề buôn bán ve chai hơn 30 năm qua cho biết, đa phần người sinh sống ở đây có cuộc sống cơ cực. Khu Mả Lạng dường như tách biệt hẳn với thế giới nhộn nhịp và phát triển của TPHCM. Nhiều gia đình cũng cố gắng gom góp được chút tiền để sửa chữa lại nhà cửa cho đỡ dột nát, song vì Mả Lạng nằm trong khu vực giải tỏa để làm dự án, nên không được chính quyền quận cho phép xây dựng.
Ở đây có dự án lâu rồi, nhưng chưa thấy làm. Vậy là, hàng trăm hộ dân với hàng nghìn người cứ phải sống trong cảnh chật chội, ẩm thấp để đợi thành phố họp bàn việc giải tỏa, bố trí nơi ở mới… “nhưng đợi cả nửa đời người rồi...” - một người dân ở đây tâm sự.
Năm 2000, khu đất được lập dự án thu hồi giao Tổng Công ty địa ốc Sài Gòn thực hiện. Thế nhưng, 6 năm sau, dự án vẫn “án binh bất động”. Cuộc sống người dân ngày càng khổ sở: Nhà cửa xuống cấp không được sửa chữa, nâng cấp; có đất không được xây; nhà, đất bán không ai mua, mang cầm cố vay vốn ngân hàng làm ăn cũng không ai nhận...
Trước bức xúc của người dân, năm 2006, dự án được thành phố chuyển giao cho Tập đoàn Bitexco làm chủ đầu tư xây dựng cao ốc văn phòng - trung tâm thương mại - căn hộ kết hợp chỉnh trang đô thị. Cứ tưởng khu dân cư sắp được thoát “treo”, nhưng người dân chờ hết năm này sang năm khác dự án vẫn “giậm chân tại chỗ”.
Đến tháng 6.2021, Văn phòng UBND TPHCM đã ban hành kết luận của Chủ tịch UBND thành phố, trong thông báo có nội dung “Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Sở Tư pháp và các đơn vị liên quan rà soát cơ sở pháp lý, tham mưu việc thu hồi, chấm dứt chủ trương đầu tư dự án khu tứ giác Nguyễn Cư Trinh đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định; đồng thời đề xuất đầu tự dự án theo quy định hiện hành”.
Tuy nhiên, đến nay UBND Q.1 vẫn chưa nhận được kết quả theo kết luận nêu trên. Việc thực hiện dự án kéo dài đã ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân khi thực hiện việc giao dịch dân sự, xin cấp giấy phép xây dựng, cải tạo sửa chữa nhà... do chịu tác động ảnh hưởng của các thông báo thu hồi đất và chủ trương thực hiện dự án còn hiệu lực.
Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp và chính đáng của công dân, cũng như thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư dự án, mới đây, UBND Q.1 kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tư pháp và các đơn vị có liên quan sớm thực hiện nội dung kết luận của thành phố. Như vậy, người dân sinh sống tại Khu Mả Lạng đang kỳ vọng vào “ánh sáng cuối đường hầm”.
