Theo PGS.TS Nguyễn Thị Nga - Phó Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, Luật Đất đai sửa đổi đã có những bước tiến quan trọng để đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng đất khi bị Nhà nước thu hồi. Điều 91 đã chỉnh lý, bổ sung nhiều nguyên tắc nổi bật là: người có đất bị thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà có nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đối với người có đất thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc nhà ở.
Điều 94 đã quy định bổ sung quy định chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ trong trường hợp người có đất bị thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ. Trường hợp người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc trường hợp đất thu hồi, tài sản đang có tranh chấp thì tiền bồi thường, hỗ trợ được gửi vào tài khoản tiền gửi của đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư mở tại ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối theo lãi suất không kỳ hạn.
Tiền lãi từ khoản tiền bồi thường, hỗ trợ được trả cho người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản được bồi thường, hỗ trợ.
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Thị Nga, Luật Đất đai sửa đổi đã bổ sung các hình thức bồi thường, không chỉ bồi thường giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi mà còn có thể xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng đất với loại đất bị thu hồi.
"Sự thay đổi trên có ý nghĩa quan trọng trong việc gia tăng thêm lợi ích, bù đắp thêm thiệt hại cho người có đất nông nghiệp bị thu hồi khi được bồi thường bằng đất khác có giá trị cao hơn. Đặc biệt điều này có ý nghĩa quan trọng đối với việc Nhà nước thu hồi đất có các dự án kinh tế mà sau đó có chuyển mục đích sử dụng đất, việc bồi thường như trên sẽ giúp người dân bớt đi cảm giác bị thiệt hại khi giá đất có sự gia tăng" - bà Nga nói.
Theo bà Đoàn Thị Thanh Mỹ - Vụ trưởng Vụ Đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Luật mới có điểm rất mới là bồi thường bằng đất khác cho người bị thu hồi đất. Bà Mỹ lấy ví dụ, một người dân bị thu hồi 3ha đất trồng lúa nhưng địa phương đó không thể có ngay 3ha đất trồng lúa khác để bồi thường thì người dân có thể lựa chọn trong vùng dự án đó những đất như đất phi nông nghiệp để chuyển đổi cơ cấu, chuyển đổi nghề, đào tạo việc làm và chuyển sang ngành nghề khác có thu nhập chính đáng.
"Một vấn đề xuyên suốt của Luật là nếu như người dân đồng thuận, người dân nhận tiền trước, người dân được bố trí chỗ tạm cư, tái định cư trước thì lúc đó Nhà nước mới thu hồi, đó là điểm mới của Luật này" - bà Mỹ cho biết.
