Khi Cục Thuế TPHCM có tờ trình tham mưu về chống thất thu thuế với việc cho thuê căn hộ, các chiêu thức né thuế và các giải pháp hóa giải được đăng tải trên báo chí để các bên cùng trao đổi. Bên nào cũng có nỗi lòng của mình: Cơ quan thuế không muốn bị thất thu, bên đóng thuế thì cho rằng, quy định thuế 10% như hiện nay là cao.
Theo ông Nguyễn Duy Phương - Giám đốc quỹ đầu tư DG Investment, kinh nghiệm ở nhiều nước trên thế giới thì nên chăng cần có hai lựa chọn hoặc nhập vào thuế thu nhập cá nhân, hoặc chuyển sang hình thức doanh nghiệp. Tùy hoàn cảnh và mục tiêu thuế của từng trường hợp cụ thể mà chủ sở hữu lựa chọn hình thức phù hợp nhất với mình.
Hiện nay, phần lớn chủ cho thuê nhà hay căn hộ nộp thuế dưới dạng hộ kinh doanh cá thể, tổng cộng là 10% doanh thu, trong đó 5% là thuế giá trị gia tăng (VAT) và 5% là thuế thu nhập cá nhân với thu nhập cho thuê từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
Có điều với mức thuế khoán 10%, chủ tài sản không được khấu trừ các chi phí, cũng như VAT đầu vào. Do đó, nếu tính vào thu nhập cá nhân để chịu thuế thu nhập cá nhân, với mức giảm trừ gia cảnh hiện nay thì những người có thu nhập chính từ việc cho thuê nhà nhưng tiền thuê không cao, chẳng hạn trung bình 10 triệu đồng/tháng, sẽ thuộc diện không phải nộp thuế. Nhưng đối với những người có thu nhập cao, có thêm thu nhập từ việc cho thuê nhà, thì việc coi thu nhập từ tiền cho thuê là thu nhập cá nhân hay thu nhập doanh nghiệp sẽ tăng nguồn thu cho ngân sách.
Thông tin từ Tổng Cục thuế mới đây cho biết, Tổng cục Thuế sẽ nghiên cứu, đề xuất nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế đối với hoạt động cho thuê nhà. Hiện tại, mặc dù thuế suất đối với hoạt động cho thuê bất động sản ở mức cao hơn so với các loại hình kinh doanh dịch vụ khác, nhưng đã loại trừ các hoạt động mang tính lưu trú, các hoạt động cho thuê đối với những đối tượng yếu thế trong xã hội như sinh viên, công nhân và những đối tượng tương tự. Những trường hợp cho thuê bất động sản thuộc diện chịu thuế 10% đều được xác định là những trường hợp kinh doanh bất động sản theo Luật Kinh doanh bất động sản.
Trả lời báo chí về quy định quản lý thuế đối với hoạt động cho thuê nhà, bà Tạ Thị Phương Lan - Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh, cá nhân - cho hay, việc đặt vấn đề tính toán các khoản chi phí cho hoạt động cho thuê bất động sản như tiền mua bất động sản, chi phí lãi vay... là không phù hợp vì phải tính đến các yếu tố sở hữu bất động sản lâu dài, bất động sản có thể tăng giá trong tương lai. Đối với hoạt động cho thuê thông thường chỉ có thể tính đến các chi phí mang tính phát sinh thường xuyên trong thời gian cho thuê hoặc để phục vụ cho mục đích cho thuê như chi phí bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa, lắp đặt thiết bị nội thất....
Để xử lý vấn đề không được trừ chi phí hợp lý như nêu trên của cá nhân cho thuê bất động sản, chính sách thuế đã xây dựng mức thuế của cá nhân thấp hơn so với doanh nghiệp. Cụ thể, thuế giá trị gia tăng (GTGT) của cá nhân là 5% trong khi của doanh nghiệp là 10% và thuế thu nhập cá nhân của cá nhân là 5% trong khi thuế thu nhập doanh nghiệp của doanh nghiệp là 20% trên chênh lệch doanh thu trừ chi phí, theo bà Lan.
Tổng cục Thuế cho biết, sẽ luôn ghi nhận ý kiến của các chuyên gia và đang nghiên cứu để đề xuất với Bộ Tài chính xem xét báo cáo Chính phủ trình Quốc hội nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế trong chương trình sửa Luật thuế GTGT trong thời gian tới để phù hợp với tình hình thực tế.
