Hiện nay, một số doanh nghiệp bất động sản khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng. Nguyên nhân và vướng mắc do đâu, thưa ông?
- Ngân hàng vẫn tạo điều kiện cho doanh nghiệp bất động sản vay nhưng phải dựa trên hoạt động thẩm định kỹ càng và quản trị rủi ro tín dụng một cách chủ động. Các ngân hàng gặp khó khăn khi cho doanh nghiệp bất động sản vay vì doanh nghiệp chưa chứng minh được phương án kinh doanh từ bất động sản để trả các khoản nợ đến hạn trong tương lai. Phần lớn các phương án đó đều gặp những trục trặc về pháp lý, quy hoạch, đầu tư xây dựng…
Phần lớn doanh nghiệp bất động sản hoạt động dựa trên nguồn vốn huy động từ người mua bất động sản, trái phiếu, vay vốn ngân hàng, nên có tỉ lệ nợ gấp nhiều lần so với vốn chủ sở hữu. Điều này khiến cấu trúc tài chính của doanh nghiệp mất cân đối và khả năng thanh khoản rất thấp khi các kênh huy động vốn bị tắc nghẽn.
Khi ngân hàng cho vay cần phải đánh giá nhiều khía cạnh gồm: tính pháp lý, uy tín người vay, phương án kinh doanh, tài sản đảm bảo và môi trường kinh doanh, chứ không chỉ đơn giản là đáp ứng nhu cầu tín dụng của bất cứ doanh nghiệp nào. Hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng đối diện với nhiều rủi ro nên thẩm định kỹ càng giúp ngân hàng sử dụng vốn hiệu quả hơn và an toàn hơn.
Hệ thống ngân hàng huy động vốn ngắn hạn và vướng tỉ lệ cho vay trung dài hạn 30% nên các ngân hàng cần cân nhắc rất kỹ trước khi cấp tín dụng cho doanh nghiệp bất động sản - chủ thể kinh doanh sử dụng vốn trung và dài hạn.
Vậy làm thế nào để tín dụng có thể đi ra được nền kinh tế, hỗ trợ cho thị trường bất động sản?
- Mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm khá nhanh nhằm hỗ trợ các chính sách từ Chính phủ và hỗ trợ cả thị trường bất động sản. Vì vậy khó khăn không nằm ở lãi suất cho vay mà đang tắc nghẽn dòng vốn ở cả thị trường tài chính và nội tại của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản. Tuy nhiên, ngân hàng vẫn phải điều chỉnh vài hoạt động nhằm hỗ trợ.
Ngân hàng Nhà nước nên khẩn trương rà soát và sửa đổi Thông tư 03 và 06 để giúp tăng cường tiếp cận nguồn vốn tín dụng cho nhiều chủ thể trên thị trường bất động sản. Các ngân hàng nên tiếp tục tiến hành cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo đúng tinh thần Thông tư 02.
Ngân hàng thương mại nên quan tâm hơn về gói tín dụng 120.000 tỉ đồng và đẩy mạnh thực hiện chương trình này, góp phần thúc đẩy việc đầu tư, xây dựng cũng như mua nhà ở xã hội của người dân. Các ngân hàng có thể tung ra các gói tín dụng đặc thù dành cho các doanh nghiệp bất động sản có uy tín, có phương án kinh doanh tốt, có lịch sử tín dụng tốt và lịch sử giao dịch thân thiết với ngân hàng. Đồng thời, có thể là các gói tín dụng bất động sản hướng đến phân khúc nhu cầu ở thật.
Theo ông, doanh nghiệp bất động sản cần làm gì để có thể tiếp cận nguồn vốn?
- Về phía doanh nghiệp bất động sản cũng cần nỗ lực tái cấu trúc tài chính, giảm nợ, tăng vốn chủ sở hữu, tạo cân đối và lành mạnh tài chính. Cơ cấu lại toàn bộ hoạt đông quản trị nhằm tinh gọn bộ máy để thích ứng với bối cảnh kinh doanh mới. Đánh giá lại chiến lược kinh doanh bất động sản sắp tới nhằm lựa chọn hướng đi hiệu quả. Hiểu rõ hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng và đáp ứng các yêu cầu thẩm định gồm: Hồ sơ pháp lý, hồ sơ năng lực tài chính, hồ sơ phương án kinh doanh rõ ràng và hồ sơ tài sản bảo đảm.
