Còn nhiều kẽ hở
Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua, vẫn còn tồn tại tình trạng người nộp thuế kê khai giá chuyển nhượng bất động sản trên hợp đồng mua bán, hợp đồng chuyển nhượng hay trên các tờ khai xác định nghĩa vụ thuế không phù hợp với thực tế giao dịch, bán nhà đất “hai giá”, dẫn đến kê khai thiếu các nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.
Theo quy định tại Luật Quản lý thuế, hành vi kê khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá giao dịch thực tế nhằm mục đích giảm số thuế phải nộp là hành vi trốn thuế.
Từ đầu năm đến nay, các chi cục thuế trực thuộc Cục Thuế tỉnh Long An này đã trả lại và yêu cầu điều chỉnh nâng giá đúng với thực tế giao dịch đối với hàng trăm hồ sơ nhà đất. Không chỉ Long An, mới đây Cục Thuế tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu cũng cho biết, từ cuối tháng 2.2022 đến nửa đầu tháng 3.2022, ngành thuế tỉnh này đã trả lại hơn 1.200 hồ sơ sang nhượng, chuyển nhượng bất động sản vì có dấu hiệu khai thấp hơn nhiều so với giá thực tế.
Vấn đề mà người dân băn khoăn là cơ quan thuế dựa trên cơ sở nào để cho rằng người dân khai giá bán thấp hơn giá thị trường? Có thể cơ quan thuế tự thu thập thông tin và lấy đó làm cơ sở để yêu cầu người dân điều chỉnh giá?
Chuyên gia về thuế TS Nguyễn Ngọc Tú đã chia sẻ với PV Lao Động rằng, muốn chứng minh hành vi trốn thuế thì các cơ quan chức năng phải có bằng chứng cho thấy người nộp thuế có giao dịch, thỏa thuận khác với giá và thỏa thuận trong hợp đồng công chứng. Việc này không dễ dàng, mất thời gian vì hằng ngày có hàng nghìn giao dịch nên rất khó kiểm soát.
Ông Tú nói, lâu nay người dân tự khai giá bán bất động sản. Nếu giá khai thấp hơn khung giá nhà nước thì cơ quan thuế sẽ áp dụng mức giá nhà nước để đánh thuế, còn nếu cao hơn thì lấy giá khai làm cơ sở tính thuế. Nhiều người buôn bán, môi giới bất động sản ưa chuộng hình thức lướt sóng mà không phải nộp thuế chuyển nhượng bất động sản bằng cách bắt tay với các phòng công chứng để ký các hợp đồng mua bán nhưng tên người mua để trống, gọi là “công chứng chờ”.
Chưa có biện pháp hữu hiệu ngăn chặn
Hiện nay Bộ Tài chính đang rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để sửa đổi, bổ sung đảm bảo thống nhất, đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Để đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh cần tăng cường công tác triển khai chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.
Cụ thể, đối với các vị trí đất, đoạn đường, đường có giá theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, Bộ Tài chính đề nghị UBND tỉnh ban hành Bảng giá đất, trong đó bao gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất, nhằm tạo điều kiện cho công tác tính thuế theo quy định nêu trên.
Đối với các vị trí đất, đoạn đường, đường chưa có giá tại bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, Bộ Tài chính đề nghị UBND cấp tỉnh chỉ đạo sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát để tham mưu UBND cấp tỉnh ban hành kịp thời quyết định điều chỉnh, bổ sung Bảng giá đất cụ thể đối với từng vị trí, đảm bảo phù hợp với giá giao dịch thực tế trên thị trường và giá bán ra của chủ đầu tư.
Trường hợp chưa ban hành, yêu cầu chủ đầu tư trên địa bàn công khai giá bán theo quy định và thông báo cho các tổ chức, cá nhân có liên quan khi thực hiện các giao dịch về bất động sản hình thành trong tương lai cũng như khi kê khai nghĩa vụ tài chính liên quan đến chuyển nhượng bất động sản…
