Theo đại diện lãnh đạo Cục Thuế tỉnh Ninh Bình, những năm qua, giá đất trên địa bàn tỉnh Ninh Bình có nhiều biến động, giá đất thực tế trao đổi, mua bán trên thị trường cao hơn nhiều so với giá đất được quy định trong bảng giá đất do UBND tỉnh Ninh Bình ban hành. Có nhiều vị trí, giá đất được UBND tỉnh quy định để làm cơ sở thu thuế khi chuyển nhượng chỉ bằng 20% so với giá thị trường.
Lợi dụng kẻ hở này, nhiều trường hợp khi tham gia mua bán, chuyển nhượng bất động sản đã lợi dụng, thỏa thuận với nhau để trốn thuế. Gây thất thu thuế cho Nhà nước và tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý.
Cụ thể, việc thu thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất cơ quan thuế chỉ căn cứ vào giá trị giao dịch được ghi trong hợp đồng mua bán, chuyển nhượng hoặc căn cứ vào khung giá đất đã được UBND tỉnh Ninh Bình ban hành cho tùng khu vực. Nếu giá trị trong hợp đồng giao dịch giá đất cao hơn so với giá quy định của UBND tỉnh thì cơ quan thuế sẽ căn cứ vào giá đất thể hiện trong hợp đồng để tính thuế và nếu giá đất trong hợp đồng mua bán thấp hơn giá quy định của UBND tỉnh thì cơ quan thuế sẽ căn cứ vào khung giá đất do UBND tỉnh quy định để thu.
Trao đổi với PV Lao Động, ông Nguyễn Thành Trung - Trưởng phòng quản lý hộ kinh doanh, cá nhân và thu khác (Cục Thuế tỉnh Ninh Bình) - khẳng định, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, tình trạng trốn thuế trong giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản là rất phổ biến.
Ông Trung cho hay, bảng giá đất được UBND tỉnh Ninh Bình ban hành 5 năm một lần. Giá quy định chỉ thấp bằng 20% hoặc 30% so với giá thị trường. Chính vì vậy, khi người dân tham gia giao dịch bất động sản mặc dù giá đất giao dịch cao hơn gấp nhiều lần so với giá quy định của UBND tỉnh nhưng họ chỉ kê khai bằng hoặc cao hơn một chút xíu so với giá quy định của UBND tỉnh nhằm giảm đi số thuế phải đóng.
"Việc người tham gia giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản cố tình khai giá thấp hơn so với giá giao dịch thực tế để giảm số tiền nộp thuế đã gây thất thu thuế cho Nhà nước số tiền rất lớn" - ông Trung nói.
Cũng theo ông Trung, ngoài việc ghi giá đất trong hợp đồng thấp hơn so với giá đất giao dịch thực tế, nhiều trường hợp khi mua bán, chuyển nhượng bất động sản còn sử dụng các hình thức như giấy ủy quyền, hợp đồng công chứng để trống tên người mua...
Khi thực hiện giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản, hai bên làm hợp đồng nhưng lại để trống tên người mua, người bán chỉ cần ký tên vào hợp đồng và làm giấy ủy quyền là xong. Chỉ khi nào bán cho người cuối cùng thì mới điền tên vào hợp đồng để làm thủ tục sang tên đổi chủ.
"Như vậy, một thửa đất được giao dịch bán đi, bán lại cho nhiều người nhưng chỉ phải nộp thuế có một lần" - ông Trung cho biết thêm.
Theo lãnh đạo Cục Thuế tỉnh Ninh Bình, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trốn thuế trong giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản như hiện nay là do những kẽ hở, bất cập của chính sách pháp luật đang bị các cá nhân, doanh nghiệp lợi dụng để qua mặt ngành Thuế.
Trước thực trạng trên, vào tháng 11.2021, Cục Thuế tỉnh Ninh Bình đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Ninh Bình chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành rà soát và bổ sung hệ số giá đất hàng năm sát với giá thị trường theo từng địa bàn để làm cơ sở tính thu thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ khi chuyển nhường quyền sử dụng đất đối với các hộ gia đình, cá nhân và doanh nghiệp.
