Khảo sát tại nhiều ngân hàng thương mại cho thấy, lãi suất vay mua nhà đang dao động trong khoảng từ 11,7-13%/năm. Đây là mức lãi suất có thể nói là rào cản với những ai có ý định mua nhà và là gánh nặng với những ai đã vay mua nhà. Chị Hồng Ái, ngụ ở TP.Thủ Đức cho biết, chị đang tìm mua một căn hộ trên địa bàn thành phố cho con mình với khả năng tài chính gần 2 tỉ đồng nên cần vay thêm khoảng 1 tỉ đồng. Sau khi tham khảo biểu lãi suất của một số ngân hàng thì dường như tất cả mọi sự tính toán của chị đều không thành vì lãi suất quá cao, thậm chí có nơi lên đến 14%/năm sau khi cho chị hưởng lãi suất ưu đãi dưới 10%/năm chỉ trong 3 tháng đầu.
Trong khi đó, một số khách hàng đã vay vốn ngân hàng mua nhà trong những tháng đầu năm 2022 đến nay được ngân hàng thông báo điều chỉnh lãi vay, với biên độ lãi suất tăng thêm 3 - 4%/năm, lãi vay hiện tăng lên 12 - 14%/năm. Điều này khiến họ tiến thoái lưỡng nan, vì áp lực trả lãi gia tăng, nhưng nếu không tiếp tục vay thì khó đáp ứng được tiến độ thanh toán tiền mua nhà. Người mua nhà có lựa chọn cuối cùng là trả lại sản phẩm cho chủ đầu tư, nhưng chi phí phạt từ chủ đầu tư còn lớn hơn chi phí họ tiếp tục gồng để đi vay tiếp. Đây là điểm nghẽn và hậu quả là buộc phải bán sản phẩm dưới giá đã mua, khi đó thị trường sẽ giảm giá.
Đơn cử như ông lớn Novaland mới đây đã ra thông báo đề xuất phương án chuyển đổi hình thức hỗ trợ trực tiếp lãi suất vay ngân hàng đối với khách hàng mua bất động sản tại các dự án do Novaland đầu tư và phát triển. Cụ thể, công ty đề xuất thay đổi hình thức chi trả bằng việc khách hàng tự thanh toán lãi vay ngân hàng các đợt còn lại hoặc tất toán khoản vay bằng vốn tự có trong thời gian hỗ trợ lãi suất. Theo đó, công ty sẽ thanh toán lại toàn bộ số tiền lãi vay mà khách hàng thanh toán cộng chi trả thêm tiền lãi theo lãi suất 12%/năm trên số tiền mà khách hàng tự thanh toán với ngân hàng. Số tiền này sẽ được công ty chi trả cấn trừ vào các đợt thanh toán đến hạn của khách hàng, ví dụ như vào đợt nhận bàn giao nhà hoặc đợt nhận giấy chứng nhận.
TS Nguyễn Duy Phương - Giám đốc Đầu tư của DGCapital - cho rằng, về lãi vay mua nhà tăng nhanh, không ít ngân hàng cho biết, do chi phí đầu vào tăng theo lãi suất huy động, vài tháng gần đây đạt 9 - 10,5%/năm. Trong khi đó, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng phải giảm dần tỉ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn từ mức 35% hiện nay xuống 30% kể từ ngày 1.10.2023 và tiếp tục lộ trình giảm sau đó. Vì thế, ngân hàng khó có thể giảm lãi suất cho vay mua nhà trong bối cảnh chi phí tăng. Tác động rõ nét của việc lãi suất tăng đến thị trường bất động sản là sức cầu giảm mạnh. Lãi suất cho vay mua bất động sản phổ biến trên mức 12%/năm như hiện nay khiến nhà đầu tư e dè, thận trọng trong việc sử dụng đòn bẩy tài chính. Ngay cả khi họ có dòng thu nhập tốt, muốn vay vốn ngân hàng, thì việc tiếp cận vốn vay lại gặp khó khăn, bởi hạn thực tế vẫn cho thấy, ngân hàng thương mại vẫn có chủ trương là kiểm soát chặt rủi ro tín dụng bất động sản.
