Ngân hàng Nhà nước đã thống nhất với 4 Ngân hàng thương mại Nhà nước dành gói tín dụng 120.000 tỉ đồng hỗ trợ nhóm đối tượng mua nhà ở xã hội và nhà cho công nhân lao động.
Theo dự kiến, lãi suất cho vay với người xây dựng và người mua nhà thuộc gói này sẽ thấp hơn 1,5 - 2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ.
Như vậy, thay vì áp dụng mức lãi suất cố định 4,5 - 5% như các gói vay mua nhà ở xã hội trước đây, gói tín dụng 120.000 tỉ đồng sẽ không cố định lãi suất mà biến động tùy theo diễn biến lãi suất thị trường.
Nếu xét trên lãi suất hiện tại thì có thể lãi suất cho vay gói 120.000 tỉ đồng vẫn ở mức trên dưới 10%.
Việc không cố định lãi suất mà thả nổi theo xu hướng tăng giảm của thị trường cũng khiến nhiều người thu nhập thấp bấp bênh tâm lý khi vay mua nhà ở xã hội bằng gói tín dụng này.
Với mặt bằng lãi suất hiện tại của ngân hàng đối với việc vay mua nhà ở thương mại đang ở khoảng từ 12-15%/ năm thì có thể thấy mức hỗ trợ lãi suất 1,5 - 2% không phải cao, nếu hỗ trợ vay cho người mua nhà thương mại giá bình dân thì sẽ rất hợp lý.
Tuy nhiên, câu chuyện với người lao động sẽ là một câu chuyện rất khác. Theo đánh giá của một số chuyên gia kinh tế, lãi suất cho vay mua nhà của các ngân hàng thương mại hiện dao động từ 12 - 15%/năm.
Như vậy, lãi suất bình quân sẽ rơi vào khoảng 13,5%. Với lãi suất cho vay nhà ở xã hội ưu đãi từ gói 120.000 tỉ đồng thấp hơn 1,5 - 2% lãi suất bình quân, doanh nghiệp và người mua nhà sẽ hưởng mức lãi vay là 11-12%. Trong đó chiếu theo mặt bằng giá nhà ở xã hội hiện nay thì câu chuyện vay mua nhà với mức lãi suất này là quá tầm tay.
Chính vì thiếu nguồn cung trầm trọng nên hiện nay, nhiều dự án nhà ở xã hội cao tầng tại TPHCM đã hoàn thiện bàn giao nhà đều tăng giá mạnh so với giai đoạn đầu công bố mở bán ra thị trường.
Một dự án nhà ở xã hội tại khu Bình Trưng Đông thuộc TP.Thủ Đức có quy mô 260 căn, trong đó 80% sản phẩm là nhà ở xã hội, còn lại là căn hộ thuộc diện nhà ở thương mại.
Năm 2017 công bố và mở bán có giá từ 18 đến 22 triệu đồng/m2. Sau khi khánh thành hồi cuối tháng 8.2022, giá bán căn hộ trên thị trường thứ cấp của dự án này hiện lên 30 triệu đồng/m2, tăng gần 1,7 lần sau 5 năm.
Không chỉ các dự án nhà ở xã hội đã bàn giao đưa vào sử dụng, một số dự án vừa khởi công xây dựng như dự án chung cư nhà ở xã hội thuộc khu dân cư Tân Thuận Tây (phường Tân Thuận Tây và phường Bình Thuận, quận 7) và khu nhà ở phường Phú Hữu (TP. Thủ Đức) cũng có giá bán trên 1 - 1,6 tỉ đồng/căn. Vay 50 - 60% giá trị căn hộ là hơn 700 - 800 triệu đồng thì lãi suất phải trả cũng vào tầm 8 - 9 triệu đồng/tháng.
Với mức thu nhập dưới 11 triệu đồng/tháng của người lao động hiện nay thật sự là quá khó.
Theo nhận định của các chuyên gia thì nhu cầu mua nhà ở xã hội luôn rất lớn, gần như cung không bao giờ đủ cầu.
Tuy nhiên, nguồn cung hiện tại quá ít ỏi, chính sách xét duyệt vay mua cũng khó khăn, vậy nên để gói tín dụng này đi vào thực tiễn vẫn cần phải xem xét tính khả thi, khả năng tiếp cận để có sự điều chỉnh phù hợp hơn với thực tế thị trường.
