Nhận đất, xây nhà rồi bỏ hoang
Khu tái định cư xã Văn Yên hoàn thành từ năm 2014 với mục tiêu di dời 116 hộ dân nằm trong khu vực có nguy cơ cao về sạt lở, lũ quét của 5 trên tổng 15 thôn xóm tại địa phương.
Mặc dù cơ sở hạ tầng tại khu tái định cư như đường, điện đều đã hoàn thiện nhưng chỉ có một số ít hộ dân chuyển về sinh sống. Còn lại trong tình trạng người dân nhận đất hoặc xây nhà tạm bợ rồi bỏ hoang.
Ghi nhận của PV vào cuối tháng 11.2022, không khó để bắt gặp những ngôi nhà cấp 4 xây tạm bợ và đều trong tình trạng cửa đóng then cài, không có người ở.
Những dấu vết hoang hoá do lâu ngày không có người ở xuất hiện tại hầu hết những ngôi nhà này như rêu bám loang lổ trên các mảng tường nhà. Bụi bặm, mạng nhện phủ dày ô cửa sổ, cửa ra vào, ổ khoá hoen gỉ cùng cỏ dại mọc kín các lối đi, trước sân nhà.
Theo bà Hoàng Thị Mừng (xóm Dưới 1, xã Văn Yên) - người đã chuyển về khu tái định cư những ngày đầu - cả khu rộng lớn thế này nhưng cũng chỉ có khoảng hơn 20 hộ dân ở. Còn lại cứ để hoang hoá như vậy bao nhiêu năm nay.
“Nhiều người nhận đất tái định cư xong thì họ không ở hoặc xây nhà để đó giữ đất rồi lại quay về nhà cũ sinh sống, thỉnh thoảng tôi mới thấy họ ra. Chỗ đất trống thì họ cho người dân mượn tận dụng trồng rau” - bà Mừng cho hay.
Tiếp lời, ông Tạ Duy Hưng – Trưởng xóm Mây cho biết, chỗ ở tại nơi tái định cư đúng là tốt, cơ sở hạ tầng đầy đủ nhưng thiếu đất sản xuất trong khi người dân tại đây lấy nông nghiệp, chăn nuôi làm kế sinh nhai. Di dời về người dân không biết phải làm gì để ổn định cuộc sống.
Cũng theo ông Hưng: “Khoảng vài năm nay, tình trạng ngập lụt, lũ quét được khắc phục, người dân đã có thể an tâm sinh sống tại nơi ở cũ nên các hộ trong xóm không mặn mà khi chuyển ra khu tái định cư. Nhiều hộ tại xóm tôi có tên trong danh sách nhận đất tái định cư cũng đã trả lại đất”.
Kiến nghị thu hồi
Theo tìm hiểu của PV, khu tái định cư tại xã Văn Yên có tổng 94 lô đất với diện tích trung bình từ 100m2 đến 214m2 mỗi lô. Hiện tại mới chỉ có 24 lô đất có người ở, 20 lô đất chưa có chủ.
Hơn 50 lô đất còn lại đều trong tình trạng người dân sau khi nhận đất tái định cư và 20 triệu đồng hỗ trợ từ Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên thì không ở, hoặc xây nhà tạm nhằm giữ đất và trở về nơi ở cũ sinh sống.
Ông Vũ Văn Luận – Phó Chủ tịch UBND xã Văn Yên thừa nhận có tình trạng nhiều nhà xây xong tại khu tái định cư bỏ hoang, người dân nhận đất xong thì không ở mà chuyển về nơi ở cũ từ nhiều năm nay.
Nói về nguyên nhân, ông Luận cho biết: "Nhà ở thì tại khu tái định cư trong khi đất canh tác thì vẫn chỗ cũ và đi lại khá xa. Bên cạnh đó, đất làm nhà nơi tái định cư đa phần diện tích nhỏ không phù hợp với tập quán sinh sống của người dân nên họ ngại chuyển đến".
Cũng theo ông Luận, để khắc phục tình trạng trên, chính quyền địa phương chỉ biết kiên trì vận động, tuyên truyền đến các hộ dân đã nhận đất và làm nhà tại khu tái định cư thì cần chuyển về sinh sống.
“Trường hợp các hộ dân nhận đất hoặc xây nhà nhưng không ở hoặc để giữ đất, chúng tôi cũng sẽ có kiến nghị thu hồi lại những lô đất đã cấp trước đó” – Phó Chủ tịch xã cho hay.
Một số hình ảnh khu tái định cư phóng viên ghi nhận:
Dự án khu tái định cư xã Văn Yên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên tọa lạc tại núi Rọc, nằm sát tuyến đường liên xã có diện tích quy hoạch hơn 3ha. Chủ đầu tư là Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên).
Dự án được khởi công năm 2013 và hoàn thành, đưa vào sử dụng năm 2014, với mức đầu tư hơn 22 tỉ đồng từ nguồn hỗ trợ có mục tiêu của ngân sách Trung ương và các nguồn vốn khác.
