Gói tín dụng lớn nhưng lượng giải ngân nhỏ giọt
Về tình hình giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng cho phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho biết, ngoài 4 ngân hàng BIDV, Vietinbank, Vietcombank và Agribank cam kết cho vay 120.000 tỉ đồng theo Nghị quyết 33 của Chính phủ, hai ngân hàng TPBank, VPBank đã đăng ký tham gia chương trình, số tiền mỗi ngân hàng cam kết cho vay phát triển NƠXH là 5.000 tỉ đồng. Như vậy, đến nay số tiền cam kết cho vay phát triển NƠXH của 6 ngân hàng là 130.000 tỉ đồng.
Tuy nhiên, tính đến hết 6 tháng đầu năm 2024 theo báo cáo từ Bộ Xây dựng, số tiền các ngân hàng đã giải ngân đến thời điểm hiện tại chỉ khoảng 1% quy mô gói tín dụng với con số là chỉ hơn 1.200 tỉ đồng, trong đó cho người mua nhà vay 32 tỉ đồng.
Điều này cho thấy, người có nhu cầu đang ngại tiếp cận gói vay hỗ trợ này. Nguyên nhân được nhiều chuyên gia, doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội chỉ ra là mức lãi vay này còn cao, chưa thực sự hấp dẫn nhà đầu tư và người mua NƠXH.
Bên cạnh đó, thủ tục vay vốn từ gói vay ưu đãi 120.000 tỉ đồng quá phức tạp, có doanh nghiệp đi lại cả chục lần vẫn chưa vay được vốn.
Đề xuất hạ lãi suất vay mua NƠXH
Vì những vấn đề trên, Bộ Xây dựng vừa kiến nghị Thủ tướng tăng thời hạn cho vay, hạ lãi suất vay mua NƠXH sau khi Vingroup và Techcombank cùng ký đề xuất gửi đến bộ này một chương trình tín dụng dành cho người mua NƠXH với lãi vay thấp hơn, thời hạn vay dài hơn gói ưu đãi 120.000 tỉ đồng đang được 4 ngân hàng thương mại nhà nước triển khai.
Đáng chú ý là đưa ra mức lãi vay cho người mua NƠXH ngang bằng với mức lãi được Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng theo từng thời kỳ (hiện mức lãi suất này khoảng 4,8%/năm và cố định trong 5 năm đầu tiên). Thời hạn vay cũng áp dụng lên đến 30 năm với tài sản đảm bảo là chính căn nhà đó. Đặc biệt, mức cho vay mua NƠXH tối đa đến 100% giá trị hợp đồng mua bán NƠXH.
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, hướng đi này có thể nói là điểm gỡ cho nút thắt về lãi suất lâu nay đối với người NƠXH.
Chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Duy Phương, Giám đốc đầu tư DG Capiatai cho rằng, khi lãi tiền gửi trung bình của người dân tại các ngân hàng thương mại hiện nay khoảng 5-6%/năm mà người thu nhập thấp phải vay mua nhà với lãi vay ưu đãi 7,5%/năm là bất hợp lý. Vị này cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, đa số người lao động có thu nhập trung bình thấp không chịu được lãi vay mua NƠXH ở mức 7,5%/năm như hiện nay.
Đối với người thu nhập thấp, lãi suất 7,5%/năm hiện nay theo gói tín dụng 120.000 tỉ đồng vẫn rất cao. Chưa kể, sau khi hết 5 năm ưu đãi, người vay không biết sẽ phải đối mặt với mức lãi suất như thế nào? Do vậy, chính sách cho người mua NƠXH vay vốn với lãi suất thấp và thời hạn vay kéo dài là cần thiết phải có. Nếu là vay ưu đãi vì mục đích hỗ trợ cho người thu nhập thấp mua NƠXH thì nên duy trì ở mức thấp hơn hoặc chí ít là bằng lãi huy động của các ngân hàng, TS Phương nêu quan điểm.
Đồng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM cho hay, lãi suất sau khi hết thời gian 5 năm ưu đãi là lý do khiến người mua NƠXH ngại vay. Đồng thời, việc điều chỉnh lãi suất ưu đãi sau mỗi 6 tháng cũng làm người vay thêm bất an.
Theo ông Châu, bên cạnh nguồn cung nhà giá rẻ, để giải quyết nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp thì nên có gói tín dụng với lãi suất từ 4,8-5%/năm, thời hạn vay tối đa 25 năm.
Đề xuất mua nhà ở xã hội lãi suất thấp hơn lãi suất bình quân 3%
Ngân hàng Nhà nước đề xuất Chính phủ giảm lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội (NƠXH) ở mức 3% so với lãi suất bình quân của big 4.
Tại họp báo thông tin về hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm do Ngân hàng Nhà nước tổ chức ngày 23.7, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú chia sẻ về những điểm mới của gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi phát triển NƠXH, nhà ở công nhân. Theo đó, từ khi triển khai hồi tháng 4.2023 đến nay, kết quả gói này giải ngân rất thấp.
Vụ Tín dụng các ngành kinh tế thống kê tính đến nay, số vốn được các ngân hàng thương mại giải ngân được 1.344 tỉ đồng, trong đó cho chủ đầu tư 1.295 tỉ đồng và người vay mua nhà 4,9 tỉ đồng. Trong đó, Agribank giải ngân được nhiều nhất.
Để hỗ trợ người vay mua NƠXH, ông Đào Minh Tú cho biết Ngân hàng Nhà nước đã đề xuất Chính phủ giảm lãi suất cho vay mua nhà, mức 3% so với lãi suất bình quân của 4 ngân hàng có vốn Nhà nước. Mức ưu đãi được đề xuất sẽ tăng thêm 1% so với mức áp dụng hiện nay là 2%. Thời gian xác định lãi suất cho vay 3 tháng/lần, được rút ngắn một nửa so với hiện nay.
Thời gian ưu đãi 5 năm thay vì 3 năm như trước. Ngân hàng vẫn sẽ tiếp tục ưu đãi lãi suất cho người vay với mức thấp hơn lãi vay thương mại tối thiểu 1-2% thay vì quy định thả nổi như hiện tại.
Phó Thống đốc nhấn mạnh: “Chính sách cho vay với chủ đầu tư sẽ được giữ nguyên như hiện tại. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước khuyến khích các ngân hàng cũng như các tập đoàn kinh tế lớn thúc đẩy cho NƠXH, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp vay mua NƠXH”.
Đức Mạnh
