Chỉ mới bước vào đầu tháng 4, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã ghi nhận nhiều cuộc huy động vốn lên đến con số hàng nghìn tỉ đồng của doanh nghiệp bất động sản.
Vào đầu tháng 4 vừa qua, một công ty bất động sản ở TPHCM có tên là Công ty TNHH Phát triển Bất động sản An Khang, đã gây sự chú ý lớn khi cùng lúc công bố thông tin về 2 đợt phát hành liên tục với số vốn huy động lần lượt 1.480 tỉ đồng (kỳ hạn 48 tháng) và 1.000 tỉ đồng (kỳ hạn 42 tháng). Theo thông tin chúng tôi tìm hiểu thì cả 2 lô này đều là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và có tài sản đảm bảo nhưng không nói rõ về tài sản đảm bảo.
Cuối tháng 3 vừa qua cũng đã xuất hiện những thương vụ phát hành trái phiếu “khủng” của doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản, chẳng hạn như Công ty TNHH Mặt Trời Hạ Long, phát hành 2.000 tỉ đồng kỳ hạn 1 năm, hay Công ty cổ phần phát triển hạ tầng kỹ thuật TPHCM (CII) cũng phát hành được thêm 2.000 tỉ đồng với kỳ hạn 36 tháng.
Bên cạnh những khoản vay nghìn tỉ, vẫn còn rất nhiều các khoản huy động trái phiếu có quy mô tương đối nhỏ và vừa. Các ông lớn trong lĩnh vực bất động sản ở TP.HCM cũng liên tục công bố thông tin về việc phát hành trái phiếu huy động vốn kể từ đầu năm đến nay. “Năng động” nhất có thể nói đến Tập đoàn Novaland. Mới đây, Novaland vừa công bố phát hành thành công 400 tỉ đồng trái phiếu với lãi suất cố định 10,5%/năm trong giai đoạn cuối tháng 3.2020 vừa qua. Đây trái phiếu có kỳ hạn 1 năm, loại không chuyển đổi. Tài sản đảm bảo là 16 triệu cổ phiếu NVL của Novaland, thuộc sở hữu của các cổ đông. Báo cáo tài chính năm 2019 của Novaland cũng cho thấy cấu trúc tài chính của tập đoàn này đang thay đổi đáng kể. Không chỉ hợp nhất kinh doanh nhiều công ty sở hữu quỹ đất trong năm qua, tập đoàn này còn tăng tốc vay mượn trên thị trường và chuyển dịch nợ từ kỳ hạn ngắn sang dài. Theo đó, vay ngắn hạn giảm gần 27,5% trong khi vay dài hạn tăng gần 61%.
Tập đoàn Đất Xanh cũng công bố thông tin về việc Hội đồng quản trị đã thông qua chủ trương và bảo lãnh cho công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh bất động sản Hà An (Đất Xanh sở hữu 99,99%) phát hành trái phiếu không chuyển đổi. Báo cáo tài chính năm 2019 cũng cho thấy Đất Xanh đang tăng vay nợ nhiều hơn, trong đó dư nợ vay ngắn hạn ngân hàng tăng gần 80%, còn nợ vay trái phiếu tăng gần 44% so với cùng kỳ.
Vẫn chưa có thống kê cụ thể của cơ quan quản lý về số lượng các khoản phát hành trái phiếu riêng lẻ của các doanh nghiệp trong tháng 3. Tuy nhiên theo nhận định chung của các công ty chứng khoán thì đáng chú ý là trong các đợt phát hành riêng lẻ gần đây, các khoản huy động đa phần đều là kỳ hạn ngắn (1-2 năm) trong khi lãi suất thì “chạy” theo biên độ lãi vay trên thị trường chứ không cố định. Lãi suất có xu hướng giảm cũng sẽ hỗ trợ đáng kể đối với các doanh nghiệp bất động sản vốn chịu áp lực rất lớn về dòng tiền.
Theo thống kê của Bộ Tài chính trong 11 tháng đầu năm 2019, có đến 28/177 doanh nghiệp có khối lượng phát hành trái phiếu vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu (chiếm 27,8% tổng khối lượng phát hành), trong đó 11 doanh nghiệp vượt 50 lần, có doanh nghiệp vượt 100 lần. Nhưng đáng chú ý hơn cả là một số doanh nghiệp không làm rõ mục đích sử dụng vốn và phương án trả gốc và lãi. Đó cũng là lý do mà mới đây Bộ Tài chính đã có dự thảo sửa đổi một số điều của Nghị định 163, điều chỉnh lại hoạt động phát hành riêng lẻ của các doanh nghiệp trên thị trường hiện nay, trong đó có cả nhóm doanh nghiệp bất động sản vì nhiều rủi ro của nó.
