Năm 2023, chỉ có 1 dự án được nghiệm thu hoàn thành
Theo báo cáo của Sở Xây dựng TPHCM, giai đoạn 2021 – 2025, TPHCM có 91 dự án nhà ở xã hội, với khoảng 98.685 căn hộ. Trong đó, 49/91 dự án đã chấp thuận chủ trương đầu tư với 56.200 căn hộ. Đến năm 2023, chỉ có 1 dự án được nghiệm thu hoàn thành và không có dự án nhà ở xã hội đáp ứng đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.
Theo chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2021 - 2025, TPHCM dự kiến phát triển khoảng 2,5 triệu m² sàn nhà ở xã hội - tương ứng khoảng 35.000 căn nhà.
Trong đó, nhà ở cho thuê phấn đấu đạt khoảng 7.000 căn hộ; nhà ở lưu trú công nhân đạt khoảng 4.500 căn hộ.
Đến quý II/2023, TPHCM hoàn thành đưa vào sử dụng 2 dự án với 623 căn hộ. 7 dự án nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân đang thi công với 4.996 căn hộ. Có 82 dự án đang được thống kê để theo dõi trong kế hoạch phát triển nhà ở xã hội.
Vướng ở bồi thường, giải phóng mặt bằng
Tại buổi làm việc với đoàn đại biểu HĐND TPHCM giám sát việc triển khai thực hiện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn TPHCM giai đoạn 2016-2025 vào ngày 25.10, ông Phạm Đăng Hồ - Trưởng phòng Quản lý nhà ở và thị trường bất động sản, Sở Xây dựng TPHCM cho biết, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số dự án rất khó khăn, kéo dài, tiến độ thực hiện dự án chậm, thậm chí không thực hiện được…
Đối với các dự án nhà ở thương mại có quy mô trên 10 ha, tuy đã xác định được quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội, nhưng chủ đầu tư vẫn chậm triển khai bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Ngoài ra, thành phố chưa bố trí quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội trong một số đồ án quy hoạch đô thị, quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch điểm dân cư nông thôn, quy hoạch phát triển khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao. Điều này làm ảnh hưởng đến sự chủ động trong việc chuẩn bị quỹ đất để thực hiện chương trình nhà ở xã hội mang tính dài hạn.
Nguồn vốn dài hạn để hỗ trợ các chủ đầu tư vay thực hiện dự án nhà ở xã hội chưa ổn định. Nguồn tiền thu được từ quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại đã được Bộ Tài chính hướng dẫn, nhưng nguồn tiền này chưa được tách thành mục riêng dùng để phát triển nhà ở xã hội khi chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất tại dự án.
Đề xuất từ Sở Xây dựng
Để có thể tháo gỡ những khó khăn cho câu chuyện quỹ đất cho dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố, Sở Xây dựng đề xuất cho phép UBND TP quyết định hình thức thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha theo một trong ba hình thức sau:
Thứ nhất, dành quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội.
Thứ hai, chuyển giao quỹ nhà ở tương đương với giá trị quỹ đất 20% tính theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với nhà nước tại thời điểm chuyển giao để sử dụng làm nhà ở xã hội. Và cách thứ ba là nộp tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước.
Đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 10 ha trở lên, thực hiện nhà ở xã hội bằng hình thức dành quỹ đất 20% trong dự án theo quy định.
