Quy hoạch thiếu tầm nhìn, dự án treo, người dân chịu ảnh hưởng
Sáng 9.11, Quốc hội tiếp tục ngày thứ 2 của phiên chất vấn và trả lời chất vấn các thành viên Chính phủ.
Ngay đầu phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đã trả lời câu hỏi của đại biểu Đinh Duy Vượt (Đoàn Gia Lai) về quy hoạch treo và giải pháp khắc phục của Bộ Xây dựng.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, quy hoạch treo là quy hoạch được lập, đã được phê duyệt nhưng chậm triển khai hoặc không thực hiện được một phần trong quy hoạch làm ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi hợp pháp của người dân đồng thời làm giảm hiệu quả chất lượng đô thị, gây lãng phí tài nguyên.
Nguyên nhân của tình trạng này là do quy hoạch thiếu tầm nhìn; các đơn vị chức năng không lập đầy đủ các quy hoạch có liên quan theo quy định; không xác định được đầy đủ nguồn lực đầu tư để thực hiện đồng bộ các dự án theo quy hoạch; nhất là việc thực việc công khai và đánh giá quy hoạch.
Bên cạnh đó, một số địa phương đã nóng vội trong việc mở rộng quy hoạch đô thị mà chưa cân nhắc đầy đủ nguồn lực. Thêm vào đó, năng lực của các chủ đầu tư yếu kém, không đủ để thực hiện dự án cũng dẫn đến tình trạng quy hoạch treo gây lãng phí.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, để khắc phục tình trạng này, thời gian qua, Thủ tướng đã ban hành chỉ thị về chấn chỉnh quy hoạch đô thị theo quy hoạch đã được phê duyệt. Trong đó, Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành.
Với Bộ Xây dựng, Bộ đã ban hành nhiều quy chuẩn phục vụ công tác quy hoạch nhằm bảo chất lượng quy hoạch. Bộ cũng đã hoàn thành cổng thông tin quy hoạch quốc gia; sửa đổi một số điều luật có liên quan nhằm bảo đảm quy định lập, điều chỉnh quy hoạch và bãi bỏ những quy hoạch không còn phù hợp.
Để bảo đảm quyền về nhà ở của người dân trong vùng quy hoạch treo, Bộ Xây dựng đã có quy định, nếu quy hoạch 3 năm không thực hiện, sẽ cho phép người dân cải tạo và xây mới nhà ở. Hết thời hạn này mà dự án vẫn tiếp tục chậm thực hiện, giấy phép xây dựng đã được cấp vẫn tiếp tục có hiệu lực.
Để hạn chế tình trạng quy hoạch treo, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho rằng, các địa phương cần tập trung điều chỉnh quy hoạch chung và trực tiếp; rà soát quy hoạch qua đó giải quyết một phần các vướng mắc tồn đọng.
Bộ trưởng cũng nêu một số giải pháp để khắc phục tình trạng quy hoạch treo, bảo đảm quyền lợi của người dân trong vùng quy hoạch. Đó là, các địa phương cần rà soát, đánh giá điều chỉnh kịp thời, tránh quy hoạch tùy tiện, quy hoạch treo. Khi lập kế hoạch quy hoạch hằng năm phải cân đối điều kiện thực tế để thực hiện kịp thời theo đúng quy hoạch. Cùng với đó, cần bổ sung các công cụ quản lý quy hoạch đô thị, thực hiện đầy đủ việc lấy ý kiến của người dân, nhà khoa hoạch và công khai minh bạch quy hoạch để người dân giám sát.
Chậm cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà, cần thiết sẽ xử lý chủ đầu tư theo Bộ luật Hình sự
Trả lời đại biểu về tình trạng chủ đầu tư chậm cấp Quyền sử dụng đất và sở hữu nhà, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, theo quy định, sau 50 ngày kể từ khi bàn giao nhà cho khách hàng, chủ đầu tư phải làm thủ tục bàn giao giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất và sở hữu nhà .
Pháp luật cũng đã quy định, nếu chủ đầu tư vi phạm việc thực hiện bàn giao này, mức phạt có thể lên đến 1 tỉ đồng. Thực tế đã xảy ra tình trạng chủ đầu tư có vi phạm, dù không nhiều. Đối với việc cấp Quyền sử dụng đất và sở hữu nhà chung cư, vi phạm dạng này chỉ chiếm 2%. Tuy nhiên số dân bị ảnh hưởng lại rất lớn.
Nguyên nhân là do chủ đầu tư chưa thực hiện đủ thục tục việc cấp Quyền sử dụng đất và sở hữu nhà và loại đã thực hiện rồi nhưng chưa đầy đủ.
Hiện Bộ Xây dựng đã đề xuất giải pháp: với dự án đã thực hiện xong thủ tục nhưng chủ đầu tư cố tình chây ì, sẽ xử phạt vi phạm hành chính. Nếu chủ đầu tư cố tình không thực hiện cấp Quyền sử dụng đất và sở hữu nhà cho khách hàng, sẽ chuyển cơ quan điều tra xử theo Bộ luật Hình sự. Với những dự án thiếu thủ tục pháp lý cần giải quyết đồng thời song song hai việc.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, mỗi địa phương và dự án có một điều kiện và hoàn cảnh khác nhau nên các địa phương cần chủ động rà soát, đánh giá cụ thể để trao đổi Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Xây dựng để giải quyết kịp thời những vướng mắc.
Thực tế cho thấy, các Bộ đã cùng với thành phố Hà Nội thực hiện rà soát, đánh giá và giải quyết nhiều dự án dạng này. Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng sẽ rà soát quy trình nghiệm thu nhà sở, nghiệm thu công trình xây dựng và sửa đổi luật Kinh doanh bất động sản để khắc phục những bất cập.
