Ngày 25.11, tại tọa đàm “Quy định thời hạn sở hữu chung cư: Những vấn đề pháp lý và thực tiễn”, các nhà quản lý, chuyên gia, luật sư đã đưa ra các ý kiến về quy định thời hạn sở hữu chung cư.
Trước đó, việc đề xuất hai phương án quy định về thời hạn sở hữu căn hộ chung cư của Bộ Xây dựng nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận.
TS Nguyễn Sĩ Dũng - nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng việc áp đặt thời hạn sở hữu nhà chung cư rất dễ bị dư luận xã hội phản đối. Đây là một vấn đề tâm lý hơn là một vấn đề pháp lý.
Ông Dũng phân tích, vấn đề đặt ra là nếu hạn chế thời hạn sở hữu nhà chung cư sẽ tạo ra khuyến khích mua nhà đất, vì quyền sở hữu đối với nhà trên đất là vô thời hạn. Điều này không chỉ làm méo mó thị trường, mà còn trái với xu thế đô thị hóa.
“Ban hành các quy phạm về thời hạn sử dụng nhà chung cư và bảo đảm việc thi hành vẫn hoàn toàn có thể giải quyết được vấn đề. Xe hết hạn sử dụng, không được đi nữa; nhà chung cư hết hạn sử dụng không được ở nữa.
Những quy định áp đặt được cho xe thì cũng cần phải áp đặt được cho nhà. Mà như vậy thì không chỉ có xe phải đăng kiểm định kỳ, mà nhà cũng phải thẩm định về độ an toàn định kỳ”, ông Dũng nói.
Với những phân tích trên, vị này cho rằng, phương án quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư tuy hợp pháp, nhưng chỉ hợp lý một cách vừa phải. Tối ưu hơn sẽ là phương án không quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư.
Bà Phạm Thị Phương Thảo - Công ty cổ phần Tư vấn, đầu tư và xây dựng Việt Vương cho rằng, nhà làm luật cần lường trước những tác động của việc quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư tới thị trường bất động sản.
Nếu quy định này được hiện thực hóa thì về phía Nhà nước thuận tiện trong hoạt động quản lý, thu hồi đất để thực hiện các dự án cải tạo, phá dỡ, xây dựng lại nhà chung cư, thu thêm tiền sử dụng đất khi triển khai dự án mới sau khi chung cư hết thời hạn sở hữu.
Tuy nhiên, theo bà Thảo, về phía người dân và xã hội sẽ có một số tác động tiêu cực. Điển hình như nhiều người sẽ bỏ lựa chọn nhà chung cư để chuyển sang mua nhà ở riêng lẻ gắn liền với đất ở, kéo theo giá biệt thự, nhà phố và các chung cư cũ bị đẩy lên cao.
Thứ hai, quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư còn gây ảnh hưởng đến tâm lý khách hàng do không muốn mua nhà chung cư với quyền sở hữu bị hạn chế bởi thời hạn.
Cuối cùng, tâm lý khách hàng có sự thay đổi dẫn đến thị trường bất động sản bị xáo trộn, ảnh hưởng mạnh đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vì khó bán sản phẩm.
Vì vậy, bà Thảo cho rằng, nên giữ nguyên quy định hiện hành về thời hạn sở hữu và bổ sung các quy định tạo điều kiện thuận lợi cho việc cải tạo, đầu tư, xây mới với chung cư hết niên hạn sử dụng.
Ông Nguyễn Mạnh Khởi - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, vấn đề nhà ở rất phức tạp, sở hữu nhà chung cư chỉ là một vấn đề.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục đánh giá tác động từ ý kiến của các chuyên gia, luật sư để văn bản được ban hành vừa có sự đột phá trong chính sách nhưng vẫn bảo đảm không gây xáo trộn tâm lý và cuộc sống của người dân", ông Khởi cho biết.
