Nhận diện đúng giá thị trường
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) - cho rằng, chúng ta xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường chứ không phải để giá đất “trôi nổi” theo thị trường. Nhưng để làm được điều này, cần có những quy định rất cụ thể về các phương pháp định giá đất để đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, lợi ích của người dân trong các giao dịch đất đai.
Nêu dẫn chứng, với các tuyến đường ở trung tâm TPHCM, giá đất từng giao dịch thành công ở mức vượt quá 1 tỉ đồng/m2. Tuy nhiên, ông Châu cho rằng, giá đất này "không đại diện cho thị trường". Một trường hợp khác, đó là khi đấu giá 3.000 m2 đất trên đường Lê Duẩn, quận 1, giá khởi điểm là 180 triệu đồng/m2, qua 16 vòng đấu giá có đơn vị trả hơn 400 triệu đồng/m2. Ông Châu nhấn mạnh: "Đây mới là giá đất đại diện do giao dịch thị trường".
“Như vậy, nhận diện như thế nào là giá thị trường, điều này cần được minh định một cách rõ ràng, làm căn cứ để thực hiện định giá đất. Các quy định trong Luật Đất đai sửa đổi lần này phải quy định rất rõ điều này để tránh việc tuỳ nghi trong việc áp dụng các quy định của pháp luật” - ông Châu nói.
Ông Nguyễn Thế Điệp - Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội - cho hay, việc bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường là một bước đột phá trong tư duy về chính sách. Tuy nhiên, câu chuyện cụ thể xác định giá đất như thế nào cho sát với thị trường là điều không hề đơn giản nhưng nội dung này là rất quan trọng trong chính sách liên quan tới tài chính đất đai.
“Để định giá đất theo thị trường phải có những căn cứ, có số liệu, dữ liệu. Cùng với đó là có những đơn vị đánh giá độc lập để đưa ra mức đối chiếu, so sánh giá. Đây là công cụ để tham khảo giá cả cho các cơ quan quản lí địa phương” - ông Điệp nói.
Phải có dữ liệu thị trường tin cậy
Ông Nguyễn Thế Điệp cũng lưu ý, về việc xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường nếu không được minh định trong Luật Đất đai (sửa đổi) có thể dẫn tới những trường hợp áp dụng pháp luật không chính xác, từ đó dẫn tới việc định giá đất không đúng, gây thiệt hại cho người dân hoặc thiệt hại cho Nhà nước khi bồi thường.
Nếu quy định không chặt chẽ, rõ ràng có thể dẫn tới tâm lí cán bộ sợ sai, không dám triển khai. Vì vậy cần hành lang pháp lí rõ ràng.
Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội đưa ra gợi ý, để xác định giá đất sát với giá thị trường cần thẩm định giá từ nhiều nguồn thông tin khác nhau, phải xác định vị trí của lô đất, thửa đất, có khảo sát và so sánh giá. Cần phải thực hiện tham khảo giá qua các kênh như ngân hàng, công ty bất động sản, công ty tư vấn độc lập.
Đại biểu Quốc hội Trần Văn Khải - Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội - cho rằng, muốn xác định được giá đất tiệm cận giá thị trường thì cần phải có dữ liệu thị trường tin cậy, hệ thống thu thập cơ sở dữ liệu thông tin về giá đất thị trường đồng bộ trên cơ sở các quy định của pháp luật cụ thể.
Khi có cơ sở dữ liệu đảm bảo tính pháp lí sẽ xác định giá đúng, từ đó bồi thường thiệt hại đúng, thu tiền sử dụng đất đúng, hài hòa được lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân, bảo đảm công khai, minh bạch, không gây thất thoát nguồn lực từ đất đai và tránh được rủi ro cho cán bộ thực hiện.
