Ông Vũ Phi Long – Nguyên Phó chánh Tòa Hình sự Tòa án Nhân dân TP.HCM – trong tọa đàm “Nói không với vu khống, trục lợi trên mạng xã hội” sáng ngày 22.10 khẳng định: “Mạng xã hội không còn là ảo. Bởi dữ liệu tồn tại là có thật, gọi là dữ liệu điện tử, giờ đây được xem là chứng cứ được pháp luật áp dụng để truy cứu trách nhiệm của các đối tượng vi phạm”.
Khi những dòng status của Đàm Vĩnh Hưng xuất hiện trên trang Facebook cá nhân kêu gọi đám đông “cần phải cách ly, loại trừ những kẻ vô lương tâm, độc ác, bạo hành trẻ em một cách máu lạnh như thế này ra khỏi xã hội (này). Trước khi pháp luật trừng trị nó. Rất mong các hiệp sĩ, anh em giang hồ cho thằng này nếm mùi của những cái tát liên tục zô (vô) bản mặt...”, thì đó là những lời kích động thật, và chính vì “hưởng ứng” theo mà đám đông cả trăm người mới ào đến nhà trọ anh Tí và lôi anh này ra tát, đánh đến mặt bê bết máu.
Một lời kêu gọi như vậy, dù là trên Facebook nhưng không thể là ảo được. Và như lời ông Long, đó là lời kêu gọi dưới dạng dữ liệu điện tử đã được chế định trong luật pháp hiện hành, và đã có các chế tài để xử lí mà điển hình là Luật An ninh mạng.
Dữ liệu đã không ảo thì quyền lực cũng rất thật. Từ trường hợp Facebooker Đàm Vĩnh Hưng kích động bạo lực sẽ là sai lầm nếu cho rằng đó là “quyền lực ảo”. Quyền lực của những người nổi tiếng, người của công chúng, người có lượng theo dõi lớn trên các mạng xã hội, là quyền lực thật. Nó được gọi là “quyền lực mềm”, khác với quyền lực mang tính chức năng, thẩm quyền được luật pháp chế định và công nhận của hệ thống chính trị và chính quyền.
Chính là quyền lực thật cho nên Đàm Vĩnh Hưng chỉ cần hô hoán lên bằng một status ngắn cũng có thể huy động được cả trăm người đi thực thi việc “trừng phạt” anh Tí với dáng vẻ hoan hỉ như đi làm việc nghĩa vậy. Đây chính là trường hợp điển hình về việc sử dụng quyền lực mềm một cách lệch lạc, không đúng chỗ, thậm chí sai trái, và các đối tượng hưởng ứng theo quyền lực mềm ấy cũng bị lệch lạc và sai trái.
Trong tọa đàm “Nói không với vu khống, trục lợi trên mạng xã hội” đã có ý kiến đặt vấn đề: Làm sao để kiểm soát những người có lượng theo dõi lớn trên mạng xã hội và có khả năng lan tỏa thông tin rộng lớn, nếu không thì thông tin qua những kênh này rất dễ bị kiểm soát, thao túng và cuối cùng đi đến mục đích vu khống, trục lợi.
Mạng xã hội không còn là ảo nữa và đặc biệt khi nó được sử dụng với động cơ, mục đích không đúng đắn sẽ gây ra những hệ lụy, hậu quả rất thật đến khó lường.
