Những ngôi mộ... chờ người
Đầu tháng 12.2021, Báo Lao Động nhận được phản ánh của người dân thị trấn Lập Thạch, huyện Lập Thạch (Vĩnh Phúc) về việc nghĩa trang Núi Ngang của địa phương nhiều năm nay bị trục lợi.
Cụ thể, từ năm 2015 đến nay (tháng 12.2021), nghĩa trang nhân dân Núi Ngang không được sử dụng để mai táng theo đúng quyền lợi của người dân địa phương.
Thay vào đó, bất cứ ai muốn có đất chôn cất đều phải bỏ tiền ra mua từ chính quyền thị trấn Lập Thạch. Bằng không, sẽ không được mai táng tại nghĩa trang địa phương.
Ngày 7.12, một người địa phương dẫn chúng tôi tới nghĩa trang Núi Ngang.
Bên cạnh những ngôi mộ được xây dựng nghiêm trang, sạch sẽ là hàng loạt các ô đất không tên không tuổi.
Mỗi ô được chia đều, rộng khoảng 0,7m, dài hơn 1m, được trát xi măng tạm bợ, thấp lẹt tẹt. Theo ông Nguyễn Văn Đức (quản trang tại đây từ năm 2013), những ô đất đó chính là “những ngôi mộ giả”, được thị trấn Lập Thạch chia nhỏ để rao bán cho nhân dân địa phương.
Mỗi ô đất như thế được bán với giá 700.000 đồng trong suốt nhiều năm liền.
Người dân thị trấn Lập Thạch giãi bày: "Đất nghĩa trang nhân dân là để người dân mai táng miễn phí nhưng thị trấn lại chia ra để bán nên nhiều người bức xúc. Có những trường hợp dân không được chôn cất ở nghĩa trang địa phương vì không thể mua đất".
Người dân tại đây cũng đã nhiều lần đâm đơn kiện lên huyện, tỉnh và trung ương nhưng chưa có phản hồi thỏa đáng nào.
Phải bỏ tiền để mua chỗ đất "nằm xuống" ngay tại nghĩa trang địa phương đã là vô lí. Ấy thế mà, đất còn không có mà mua!
Theo quản trang tại đây, hiện tại, nghĩa trang Núi Ngang có tổng hơn 2.000 ngôi mộ thì có khoảng 1.600 ngôi mộ là giả. Thế nhưng, hầu hết đều đã được thị trấn bán cho người dân, chỉ còn lại “mấy chục suất đất xấu”.
"Từ khi tôi làm quản trang (năm 2013) đã có việc mua bán đất nghĩa trang. Từ năm 2018 đến nay càng nhiều người mua. Chỗ ngày càng ít, người dân càng sợ hết đất nên càng phải mua, sợ không có chỗ chôn. Có người mua tới 15 ô đất để sẵn đấy" - Ông Đức chia sẻ.
Nhiều ngôi mộ giả thậm chí còn được chính người dân mua qua bán lại cho nhau.
"Sổ đỏ" cho người đã khuất
Không chỉ ngang nhiên xẻ thịt, bán đất nghĩa trang cho người dân, chính quyền thị trấn Lập Thạch còn thản nhiên cấp hẳn “sổ đỏ” cho người đã khuất.
Đó là những phiếu thu tiền được phát cho những ai đã “xì” tiền mua đất chôn. Trong phiếu này ghi rõ ngày, tháng, năm, người nộp tiền mua đất cùng con dấu đỏ tươi của các lãnh đạo thị trấn trong suốt nhiều năm: Nguyễn Ngọc Anh (Phó Chủ tịch UBND Thị trấn Lập Thạch), Nguyễn Văn Minh (Phó Chủ tịch UBND Thị trấn Lập Thạch), Nguyễn Văn Học (Chủ tịch UBMTTQ Thị trấn Lập Thạch), Lê Thị Lý (Chủ tịch UBMTTQ Thị trấn Lập Thạch).
Lý do nộp cũng được ghi rõ là “Tiền đặt mộ” cùng số lượng mộ muốn đặt. Có khi là 1 mộ, cũng có khi cả vài chục ngôi mộ được đặt sẵn.
Vừa cho chúng tôi xem cả xấp “sổ đỏ” đặc biệt, người quản trang vừa kể: “Mỗi người sau khi nộp đủ tiền sẽ được cấp phiếu thu để chứng minh đã có suất đất trong nghĩa trang. Khi nào cần mai táng phải trình phiếu thu mới được thực hiện. Ai không có sẽ không được chôn cất ở nghĩa trang này”.
Bản thân làm quản trang, ông Đức cũng phải bỏ tiền ra đặt các phần mộ nghĩa trang. Tuy nhiên, mới đây, phía UBND thị trấn Lập Thạch đã bất ngờ đã trả lại tiền cho gia đình ông tương ứng với các phần mộ mà ông đã nộp tiền trước đó mà không rõ lí do.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Nguyễn Văn Minh – người kí phiếu thu tiền của người dân có nhu cầu vào nghĩa trang Núi Ngang, hiện đang là Bí thư Đảng ủy thị trấn Lập Thạch xác nhận sự việc.
Ông Minh cũng thừa nhận có nhiều điều chưa đúng với quy định nhưng từ chối nói về trách nhiệm cá nhân và cho biết hiện đang thuộc diện cách ly y tế.
Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Anh – đương kim Phó Chủ tịch UBND thị trấn Lập Thạch cho rằng không có vấn đề gì: "Tôi thủ quỹ thực hiện theo lệnh của kế toán với chủ tài khoản, chỉ biết bảo thu thì thu, chứ còn đúng hay sai thì tôi nghĩ có vấn đề gì đâu”.
Về phía bà Lê Thị Lý thừa nhận có kí các phiếu thu. Bà cho hay: "Tôi là cán bộ, tập thể lãnh đạo giao thì mình thực hiện. Đây là việc tổ chức phân công, có quyết định hẳn hoi".
