Do tình hình dịch bệnh căng thẳng, có địa phương tạm lùi thời gian khai giảng nhưng cũng có địa phương sẽ triển khai dạy học online ngay khi năm học mới bắt đầu.
Sẽ không có gì đáng bàn nếu như việc học online không dành cho bậc tiểu học, nhất là đối với các lớp đầu cấp. Bởi lẽ, với đối tượng này, để có thể tham gia học online được là điều không hề đơn giản nhìn từ nhiều phía. Trong phạm vi bài viết này, tôi xin trao đổi đôi điều về dạy học online đối với lớp 1.
Đối với giáo viên, dạy online lớp 1 sẽ gặp nhiều khó khăn, bất cập hơn trong việc chuẩn bị giáo án, tổ chức dạy học, kết nối học sinh, giám sát, kiểm tra, uốn nắn các cháu trong quá trình dạy học. Giáo viên không thể “cầm tay chỉ việc” cho từng học sinh, không thể bao quát hết lớp học, trong khi đây là những việc hết sức cần thiết đối với học sinh lớp 1.
Đối với học sinh, thay cho tâm trạng bỡ ngỡ, e ngại ban đầu bởi thay đổi môi trường học tập với bạn mới, thầy cô mới, lớp mới là sự lúng túng đến bất lực trong việc làm quen với hình thức dạy học trực tuyến cũng như việc tiếp thu kiến thức qua màn hình nhỏ.
Học sinh lớp 1 không có được sự tự giác, tự chủ như các anh chị lớp trên. Các cháu chóng chán nên chỉ cần ngồi trước máy được 5-7 phút là đã có biểu hiện mất tập trung vào bài học. Trong khi đó thời khoá biểu lại dày đặc lịch học với 2 buổi/ngày.
Trình độ tiếng Việt, khả năng diễn đạt, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sử dụng phần mềm của các cháu còn rất hạn chế. Đây là những rào cản không dễ khắc phục trong ngày một ngày hai của đối tượng này khi tham gia học trực tuyến.
Phụ huynh cũng gặp nhiều khó khăn khi con cái tham gia học trực tuyến. Đa số phụ huynh không có thời gian ở nhà để kèm cặp, quản lý con học. Không ít gia đình điều kiện kinh tế khó khăn, việc mua sắm máy tính, ipad hay điện thoại thông minh cho con học là không thể.
Qua trải nghiệm một tháng “học online cùng cháu” lớp 1, tôi xin nêu vài nhận xét:
- Học online đối với học sinh tiểu học nhất là lớp 1 chỉ có thể đạt hiệu quả nhất định khi học sinh có thiết bị học tập tốt, lý tưởng nhất là máy vi tính có kết nối mạng với đường truyền Internet ổn định.
- Chương trình dạy học không nên ôm đồm, dồn nén về thời gian. Với lớp 1 chỉ nên dạy học 2 môn: Tiếng Việt và Toán. Nội dung dạy học cũng nên hết sức nhẹ nhàng. Các môn học khác sẽ học trực tiếp sau khi dịch đã được khống chế. Mỗi ngày học online 1 buổi, mỗi buổi không quá 3 tiết học.
- Vai trò của phụ huynh trong học online là hết sức quan trọng. Phụ huynh phải đóng một lúc mấy vai: Trợ giảng, giám thị, bảo mẫu, kỹ thuật viên công nghệ. Trong quá trình vận hành máy móc thiết bị học, không thể tránh khỏi trục trặc, lỗi có thế xảy ra bất cứ lúc nào đối với phần cứng, phần mềm ứng dụng hay đường truyền Internet.
- Phải lường trước những ảnh hưởng không mong muốn của việc học online đến sức khỏe của trẻ, đặc biệt là thị lực. Đối với các cháu sử dụng iPad, điện thoại thì càng phải lưu ý điều này. Cũng không loại trừ khả năng xấu xảy ra khi các cháu táy máy nghịch ngợm làm hỏng máy móc, gây chập điện.
Còn một thực tế nữa mà báo chí, phụ huynh và ngay cả giáo viên đã phản ánh trong thời gian qua. Đó là việc không nên máy móc, cứng nhắc buộc các trường phải dạy học online ngay và đầy đủ tất cả các môn học theo kế hoạch khai giảng thường niên.
Rất nhiều nơi, ngay cả trường ở thành phố, giáo viên và nhà trường chưa thực sự chuẩn bị tốt cho dạy học online mà bất cập rõ nhất là về cơ sở vật chất và giáo án.
Giáo viên, học sinh và phụ huynh ở địa bàn nông thôn, vùng sâu vùng xa thì càng khó khăn hơn gấp bội. Trong khi đó, đại dịch COVID-19 đang hết sức căng thẳng. Bao lo âu vì dịch bệnh, vì đời sống khó khăn bủa vây tâm trí người dân.
Bởi thế, có giáo viên tâm sự: “Là giáo viên, tôi không chắc liệu mình có thể đủ tinh thần ngồi trước máy tính để dạy online khi người thân còn đang vật lộn với dịch bệnh”.
Chậm lại được không… Kiên Giang, Cần Thơ, Thừa Thiên-Huế, Hà Tĩnh,… đã quyết định dừng học trực tuyến, đặc biệt là đối với khối lớp 1, lớp 2 đó thôi.
