Bán nhà cho hàng xóm, mất luôn cả đất
Ông Trần Văn Hành, 61 tuổi, trú phường Quang Trung, TP Vinh (Nghệ An) có đơn gửi Báo Lao Động phản ánh vụ việc đất hương hỏa của gia đình bị người khác kê khai chiếm dụng, được địa phương cấp sổ đỏ trái quy định từ năm 1996. Gia đình ông tiến hành yêu cầu trả lại đất từ năm 2007 đến nay, nhưng không có kết quả.
Theo hồ sơ vụ việc, bố mẹ ông Hành là ông Trần Văn Thường và bà Phạm Thị Em có thửa đất hơn 3.000 m2 do tổ tiên để lại tại xóm 7 (xã Hưng Lợi, huyện Hưng Nguyên) được chính quyền cũ cấp sổ địa bạ từ năm 1929.
Trên đó có khu lăng mộ họ tộc Trần Văn được xây dựng từ trước năm 1951. Gia đình ông Thường - bà Em đã sinh sống ở đây hàng chục năm và sinh được 9 người con.
Trong số các con của vợ chồng ông Thường - bà Em, có ông Trần Văn Cừ tham gia quân đội và hi sinh năm 1982; con đầu của ông bà là ông Trần Văn Toại và con thứ tư là ông Trần Văn Tiến là thương binh.
Gia đình ông Thường - bà Em sinh sống ổn định tại thửa đất hương hỏa ở xóm 7 xã Hưng Lợi từ trước năm 1929. Năm 1989, ông Trần Văn Thường qua đời. Năm 1990, do tuổi già sức yếu và hoàn cảnh neo đơn nên bà Em chuyển sang nhà con ở xã Hưng Thịnh.
Năm 1990, bà Em bán nhà trên đất (không bán đất) cho ông Thân Trọng Hiền người cùng xóm. Ông Hiền xin bà Em cho ở nhờ một thời gian sau dỡ đi trả lại đất.
Sau đó, lợi dụng khi bà Em ở với các con chưa về, ông Hiền chuyển đi nơi khác nhưng không trả lại đất cho bà Em mà giao nhà cho em trai là Thân Trọng Hậu đến ở. Đến năm 1996, UBND huyện Hưng Nguyên đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ ông Thân Trọng Hậu toàn bộ diện tích đất của bà Em.
Toàn bộ quá trình cấp đất cho ông Hậu, bà Em không hề được biết. Con cháu đi làm ăn xa cũng không nắm được sự việc. Đến năm 2007, do có nhu cầu về đất ở cho con cháu, bà Em viết đơn lên chính quyền địa phương đề nghị xin lại đất của gia đình thì được biết đất đã được cấp sổ đỏ cho ông Thân Trọng Hậu.
Phát hiện tình tiết mới sau 15 năm kiện đòi đất
Năm 2012, bà Em khởi kiện, TAND huyện Hưng Nguyên mở phiên sơ thẩm xét xử.
Theo bản số 01/2012 ngày 28.9.2012 của TAND huyện Hưng Nguyên, tại phiên toà, các đương sự đều thừa nhận từ trước năm 1929, gia đình bà Em có một thửa đất tại xóm 7, xã Hưng Lợi. Năm 1990, bà Em có bán cho ông Thân Trọng Hiền một ngôi nhà gỗ 3 gian, không bán đất.
Mặc dù công nhận mảnh đất tranh chấp gia đình bà Em đã sử dụng từ năm 1929; đến năm 1990, bà Em chỉ bán nhà cho ông Hậu (anh trai ông Hiền), không bán đất, tuy nhiên, TAND huyện Hưng Nguyên đã bác đơn kiện của bà Em với lý do quá trình ông Hậu, ông Hiền sử dụng đất, gia đình bà Em không có tranh chấp và bà Em không có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
Từ năm 2023, gia đình bà Em tiếp tục khởi kiện Chủ tịch UBND xã Hưng Lợi để đòi lại mảnh đất nói trên.
Quá trình khiếu kiện, gia đình bà Em phát hiện tình tiết mới. Cụ thể, tại thời điểm xã năm 1983, trên đất gia đình bà Em đang có nhà ở và sinh sống tại đây, nhưng khi lập Sổ mục kê theo Bản đồ 299, UBND xã Hưng Lợi lại xác định diện tích đất đó là loại hoang bằng do UBND xã quản lý.
Việc lập hồ sơ sai lệch như trên làm cho gia đình bà Phạm Thị Em không có tài liệu chứng minh nguồn gốc đất trong 2 vụ kiện hành chính vào năm 2012 và 2014, là nguyên nhân khiếu kiện kéo dài đến nay.
TAND huyện Hưng Nguyên đã có quyết định đưa vụ án ra xét xử vào ngày 17.4.2024, nhưng sau đó phiên tòa đã bị hoãn do có đơn yêu cầu từ phía UBND xã Hưng Lợi.
